Εξιλέωση - Atonement (2007)

[Cine Gear]

Εξιλέωση - Atonement (2007)

******************** ONLY IMAGINE **********************

http://www.imdb.com/title/tt0783233


Αγγλία, καλοκαίρι 1935, λίγο πριν από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: Η 13χρονη Βριώνη Τάλις και η οικογένειά της ζουν πλουσιοπάροχα σε μια Βικτοριανού τύπου έπαυλη.

Κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου, όπου είναι συγκεντρωμένη όλη η οικογένεια, η αποπνικτική ζέστη δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε να εκδηλωθούν από καιρό κρυμμένα πάθη…

Έτσι, η Βριώνη βρίσκεται να παρακολουθεί το φλερτ που αναπτύσσεται μεταξύ του γιου του οικονόμου του σπιτιού τους, του Ρόμπι, και της αδερφής της, της Σεσίλια και παιδιάστικα το παρερμηνεύει.

Η ζωή όλων ανατρέπεται όταν κατηγορεί άδικα τον εραστή της αδερφής της για ένα αποτρόπαιο έγκλημα που δεν έχει διαπράξει.

Αν ζητήσει συγχώρεση από αυτούς που πλήγωσε, εξιλέωση, αυτή θα της δοθεί, ή θα πρέπει να συνεχίζει να μεταφέρει για πάντα το σταυρό του μαρτυρίου της;


Eλληνηκη πρεμιερα 24/1/2008

 

[Cine Gear]

Η κριτικη του Δημητρη Δανικα απο τα ΝΕΑ

Τόσο απλά και μόνο με την καρδιά. Λύτρωση η ταινία, λάμψη η Κίρα Νάιτλι, φως η ιστορία.

Έπειτα από δύο ώρες «Εξιλέωσης» πετάς σαν πουλάκι μακριά, πολύ μακριά από τον υπόνομο και το απέραντο ελληνικό σκοτάδι!

Ακόμα πιο απλά. Μου άρεσε δύο φορές περισσότερο από την «Ερωμένη του Γάλλου λοχαγού» και τρεις από τον «Άγγλο ασθενή». Ο λόγος, ένας και μοναδικός. Ο (συγγραφέας) Ίαν ΜακΓιούαν, παρέα με τον (σεναριογράφο) Κρίστοφερ Χάμπτον και την υποστήριξη του (σκηνοθέτη) Τζο Ράιτ αναπαράγουν τέλεια το αρχετυπικό ρομάντζο και ταυτόχρονα το προσγειώνουν στην πραγματικότητα με «σάρκα και οστά». Όσο και να θυμάμαι και με την εξαίρεση του Βισκόντι, ελάχιστες φορές το μελόδραμα στο σινεμά διαπλέκεται και απογειώνεται στη στρατόσφαιρα του κοινωνικού ρεαλισμού και του σαρκικού ρομαντισμού. Αυτή η επιφανειακή αντίθεση, η ασυγκράτητη δύναμη της ιστορίας. Αυτή η ερωτική, ορμητική συνουσία των αντιθέτων.

Δύο φράσεις τα κλειδιά να ανοίξει κάποιος αυτή την υπέροχη, ανιδιοτελή καρδιά. Η πρώτη είναι γραμμένη σε ένα ραβασάκι που στέλνει ο (υπηρέτης) Ρόμπι στην (αριστοκρατική) Σεσίλια με διακομιστή τη μικρή ιδεαλίστρια Μπραϊόνι. Γράφει επί λέξει, «Ονειρεύτηκα πως σου έγλειφα το γλυκό και υγρό μουνί σου». Χυδαίο θα πείτε. Όχι, λάθος, λέει ο ΜακΓιούαν. Ερωτική επιθυμία, επομένως ανθρώπινη αδυναμία. Γι΄ αυτό η Μπραϊόνι ταράζεται και παραλίγο να λιποθυμήσει. Αυτή η λέξη είναι που τον πουριτανισμό της ερεθίζει. Αυτός ο εχθρός στον ιδεαλιστικό ρομαντισμό της. Γι΄ αυτό στη συνέχεια τον άνθρωπο που έγραψε την αλήθεια, τον στέλνει στη φυλακή με ένα κακόβουλο, σκηνοθετημένο ψέμα. Η Μπραϊόνι, ο μοχλός της κακίας. Και το κακό που διαπράττει είναι προάγγελος ενός μεγαλύτερου, συλλογικού, οικουμενικού «κακού», του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τέσσερα χρόνια ύστερα από αυτή τη σκηνοθετημένη κακία.

Τα κίνητρα της μικρής Μπραϊόνι είναι προσωπικά, κοινωνικά και φιλοσοφικά. Προσωπικά γιατί κρυφά είναι ερωτευμένη με τον Ρόμπι. Κοινωνικά γιατί αυτός, ο γιος της υπηρέτριας, είναι ο εραστής της αδελφής της. Φιλοσοφικά, γιατί η Μπραϊόνι είναι ιδεαλίστρια. Βλέπει τον κόσμο όπως αυτή τον θέλει και όχι όπως ο κόσμος είναι. Γι΄ αυτό στις πρώτες αλλά και στις τελευταίες σκηνές- όταν πια είναι μεγάλη και καθιερωμένη συγγραφέας, μισό βήμα πριν από τον τάφο της- εξακολουθεί να γράφει και να εμπνέεται από τη μισή αλήθεια. Επομένως- λέει ο ΜακΓιούαν και συμπληρώνει ο Κρίστοφερ Χάμπτον - ένα τόσο δα προσωπικό πρόβλημα, μια τόσο ρομαντική ιστορία, ακολουθεί μια σπάνια επαγωγική διαδικασία. Και ταξική και κοινωνική και φιλοσοφική. Η κρίση που προκαλεί μια λέξη τόσο δυσάρεστη και αποκρουστική στον πουριτανισμό και τον καθωσπρεπισμό, είναι το προσάναμμα για τα αποκαΐδια!

Απίστευτο. Από το ελάχιστο στο μείζον. Από το προσωπικό στο συλλογικό. Από το αληθινό στο ψέμα το εφιαλτικό. Προσέξτε τις κολοσσιαίες αντιθέσεις. Ο Ρόμπι σώζει τη μικρή Μπραϊόνι από βέβαιο πνιγμό. Ο Ρόμπι είναι ο έρωτας ο λυτρωτικός για τη μεγάλη αδελφή, τη Σεσίλια. Ο Ρόμπι ο φαντάρος που υπηρετεί την πατρίδα. Ο Ρόμπι διαρκώς να κάνει το καλό. Ο Ρόμπι ο άγγελος ο καθημερινός. Ο Ρόμπι ο αληθινός. Κι όμως ο Ρόμπι, λόγω ταξικής κατωτερότητας, φέρνει το στίγμα του κολασμένου. Από την άλλη, η Μπραϊόνι για μία και μοναδική «αποκρουστική» λέξη στέλνει τον άνθρωπο στη φυλακή. Απαγορευμένος ο σαρκικός έρωτας. Απαγορευμένη η αταξική συνύπαρξη. Απαγορευμένη η αλήθεια!

Η δεύτερη φράσηκλειδί εκφέρεται ψιθυριστά αλλά κοφτά από αυτή τη θεσπέσια λάμψη με το όνομα Κίρα Νάιτλι, «Robbie come back to me», «Ρόμπι γύρισε πίσω σε μένα». Στοιχει ωμένος και ολοκληρωτικά κατειλημμένος ο Ρόμπι από τις ολέθριες συνέπειες αυτού του ψέματος. Το σκηνοθετημένο ψέμα της Μπραϊόνι του κατέστρεψε τη ζωή. Το ψέμα τού σπίλωσε το όνομα και την καριέρα. Το ψέμα τον χώρισε από το πιο πολύτιμο πλάσμα της ζωής του. Το ψέμα τον βύθισε στο χώμα. Έτσι, αυτό που εξωτερικά φαίνεται τόσο ωραίο και τόσο ιδεαλιστικό, στην πραγματικότητα γίνεται τόσο απάνθρωπο και τόσο καταστροφικό. Ανάμεσα στον Ρόμπι και τη Σεσίλια μεσολαβούν οι τάξεις, τα συμφέροντα, οι συνωμοσίες και οι κοινωνικές αντιθέσεις.

Αυτός ο πραγματικός έρωτας στα χρόνια της χολέρας! Ξέχασα να σας πω για τον παραπλανητικό τίτλο του συγγραφέα. Ψέματα λέει η Μπραϊόνι στην αρχή, ψέματα και στο φινάλε της ταινίας. Γράφοντας το τελευταίο της- αυτοβιογραφικό- μυθιστόρημα, για να εξιλεωθεί προφανώς, σκηνοθετεί ακόμα ένα ψέμα. Έτσι «διορθώνει» την αλήθεια. Έτσι, με ένα δεύτερο διορθώνει το πρώτο, μεγάλο ψέμα. Έτσι εξιλεώνεται στα μάτια των αναγνωστών της και έτσι, με την ομολογία, ανοίγει δρόμο για τη δική της υστεροφημία. Η Μπραϊόνι- λέει ο ΜακΓιούαν- όπως συμβαίνει με αρκετούς συγγραφείς παραποιεί την αλήθεια.

Ο ιδεαλισμός είναι ο μεγάλος εχθρός. Αντί να βλέπουν καθέτως την ιστορία, την περιγράφουν οριζοντίως και ψευδώς. Η Μπραϊόνι, ακόμα και λίγο πριν από τον τάφο της, αρνείται να δει καθέτως την αλήθεια. Αρνείται να αποκαλύψει τα κίνητρα που την οδήγησαν σε αυτό το ψέμα. Αρνείται να περιγράψει την αληθινή κατάληξη των δύο ηρώων.

Αρνείται να συσχετίσει τη δική της πράξη με τον επερχόμενο πόλεμο και τη ναζιστική θηριωδία. Η Μπραϊόνι είναι ο ζωντανός ορισμός της καταστροφής που προκαλεί ο ιδεαλιστικός ρομαντισμός. Οι ψευδαισθήσεις της Μπραϊόνι είναι ο τάφος της λογοτεχνίας!