Λυχνιες

[comtal]

ΛΥΧΝΙΕΣ : Κάποιες μικρές αποσαφηνίσεις

Είναι αναρίθμητες οι ερωτήσεις που ανακύπτουν καθημερινά σχετικά με τις λυχνίες. Ερωτήσεις που συνηθίζουμε να απαντάμε με άκρα συντομία, επειδή όμως έχουμε σαν σκοπό να γράψουμε ένα πιο εκτεταμένο κείμενο και χωρίς να γίνουμε βαρετοί σε κανένα, να χρησιμεύσει αυτό για να γνωρίσουμε τις πραγματικές διατάσεις αυτής της τεχνολογίας.

Ιστορικά, όταν το transistor εισέβαλε στην αγορά, η λυχνιακή τεχνολογία αναγνωρίστηκε σαν κάτι που ήδη είχε περάσει και επρόκειτο να ξεχαστεί. Στα βιβλία ηλεκτρονικής δε συμπεριλαμβανόταν πια και φαινόταν ότι όλα έδειχναν το πέρασμά της σε μια καλύτερη ζωή. Κάτι παρόμοιο με την εισβολή του compact disc απέναντι στο βινύλιο. Ή επίσης με την αντικατάσταση των παλιών γραφομηχανών για χάρη των υπολογιστών. Τίποτα πιο μακριά από την πραγματικότητα. Χάρη στην Audio Research την επιμονή και προσπάθεια του Mr. Johnson που συνέβαλε με σημαντικό τρόπο ώστε αυτή η τεχνολογία να μη χάσει τη δύναμή της αν και υπήρξε κάποια στιγμή που η φλόγα ήταν έτοιμη να "σβήσει".

Το βέβαιο είναι ότι ο ήχος που προσφέρεται μέσω αυτής της τεχνολογίας είναι πολύ ευχάριστος και ευάκουστος και σαν συνέπεια χαίρει αναρίθμητων οπαδών και υποστηρικτών. Επίσης είναι βέβαιο ότι με σχετικά λίγο προϋπολογισμό μπορούμε να έχουμε έναν ενισχυτή, π.χ. με EL 34, που θα μας προσφέρει έναν εξαιρετικό ήχο δύσκολα εφικτό από ομότιμη τρανζιστορική υλοποίηση.


Πιο συχνές ερωτήσεις:

Γιατί τρεις μετασχηματιστές;

Ένας για την τροφοδοσία, συνήθως τοποθετημένος στο κέντρο, και δύο εξόδου. Η λυχνία παρέχει μια υψηλή αντίσταση εξόδου,
800 ohm πάνω κάτω, τιμή που δεν κάνει για τα ηχεία της αγοράς. Επομένως πρέπει να "μετασχηματίσουμε" αυτή την αντίσταση
σε τιμές στα 4 ή 8 ohm. Αυτό το αναλαμβάνουν μετασχηματιστές που ονομάζονται εξόδου και που λογικά χαίρουν σημαντικού ρόλου στον γενικό ήχο της διάταξης.

Τρίοδος-πέντοδος;

Η λυχνία από καταβολής όπως την ανακάλυψε ο Edison, είναι η τρίοδος. Έχει τέσσερα πόδια και τρία στοιχεία στο εσωτερικό της. Η ισχύς της είναι χαμηλή. Γι' αυτό αργότερα αναπτύχθηκε άλλο σύστημα, που ονομάστηκε πέντοδος, η λυχνία πρέπει να έχει οχτώ πόδια και περισσότερα στοιχεία στο εσωτερικό της με τέτοιο τρόπο ώστε να διπλασιάζει την ανάκλαση ηλεκτρονίων και να επιτυγχάνει πολύ περισσότερη ισχύ. Οι οπαδοί του "αγνού" ήχου συνηγορούν στη χρήση τριόδου επειδή την θεωρούν πιο αληθινή. Στην πράξη υπάρχουν κάποιες συσκευές που χρησιμοποιούν πεντόδους λυχνίες, αλλά είναι δυνατό να λειτουργούν και σε τριοδική μορφή με απλή εναλλαγή, με τρόπο ώστε ο χρήστης να μπορεί να επιλέγει ανάμεσα στις δύο παραλλαγές.

Ανόρθωση ρεύματος με λυχνίες;

Στη δεκαετία του '70 αναπτύχθηκαν διατάξεις που χρησιμιποιούσαν λυχνίες στην έξοδο αλλά στα αρχικά στάδια της τροφοδοσίας και της ανόρθωσης του ρεύματος γινόταν χρήση τρανζίστορ και γέφυρας διόδων. Αυτή η σχεδίαση που θα μπορούσαμε να την πούμε ψευδο υβριδική δεν είναι και πολύ αποδεκτή από τους οπαδούς του "αγνού" ήχου που προτιμούν όλη τη διαδικασία να
πραγματοποιείται από λυχνίες κενού. Σ' αυτές τις περιπτώσεις το εσωτερικό της συσκευής είναι μινιμαλιστικό σε εξαρτήματα έτσι ώστε όλη η εργασία να γίνεται από τις ίδιες τις λυχνίες.

Υπάρχουν ποιότητες μεταξύ των λυχνιών;

Για κάθε μοντέλο υπάρχουν διάφοροι κατασκευαστές και σαν συνέπεια πλήρως ακουστή διαφορά. Δεδομένου ότι είναι εύκολο να βγάλεις μία λυχνία και στη θέση της να βάλεις μια άλλη, άλλης μάρκας μπορούμε να επιλέξουμε τα μοντέλα που ταιριάζουν στα γούστα μας.

Είναι πολύπλοκη η συντήρησή τους;

Ένα από τα ζητήματα που χαρακτηρίζει την τεχνολογία των λυχνιών είναι η ευκολία και η μικρή συντήρησή τους, άσχετα αν υπάρχουν και κάποιοι που, λανθασμένα, σκέφτονται με διαφορετικό τρόπο. Σε περίπτωση που μια "λαμπίτσα" καεί πράγμα όχι πολύ συχνό, η αλλαγή της είναι απλή και εφικτή από οποιονδήποτε μέσο χρήστη. Όταν η λυχνία εξαντλείται με τα χρόνια, η αντικατάσταση και επανατοποθέτησή της είναι επίσης πολύ απλή. Αν υπάρξει εσωτερική βλάβη, δεδομένου ότι είναι πολύ απλά μηχανάκια η επιδιόρθωση γίνεται γρήγορα και χωρίς επιπλοκές. Μπορούμε, συνεπώς, να είμαστε σίγουροι ότι η συντήρηση θα είναι λιγότερη από αυτή ενός ενισχυτή τρανζίστορ.

 

[Σπύρος Μπλάτσιος]

Τρίοδος Λυχνία.

Η τρίοδοςλυνία αποτελείται από τρία μέρη:

α) την κάθοδο, η οποία εκπέμπει ηλεκτρόνια όταν θερμαίνεται.

β) την άνοδο, η οποία συλλέγει τα ηλεκτρόνια της καθόδου και

γ) ένα παρεμβαλλόμενο πλέγμα για τον έλεγχο της ροής των ηλεκτρονίων, συνήθως με τή μορφή λεπτής συρμάτινης σχάρας, περιβάλλει την κάθοδο σέ μικρή απόσταση άπό αυτή.

Η κάθοδος θερμένετε με την βοήθεια τάσης και αρχίζει να εκπέμπει ηλεκτρόνια.
Κατά τή συνήθη λειτουργία της τρίοδης λυχνίας, τό δυναμικό του πλέγματος διατηρείται κατά μερικά volt αρνητικό ενώ τό δυναμικό της ανόδου κατά μερικές εκατοντάδες volt θετικό ώς προς την κάθοδο. Τό ηλεκτρικό πεδίο πού δημιουργείται κατά τόν τρόπο αυτό συντελεί στή διατήρηση ενός σημαντικού φορτίου χώρου μεταξύ καθόδου καί πλέγματος, ένώ τό δυναμικό της ανόδου επιταχύνει ηλεκτρόνια από την κάθοδο προς την άνοδο.

Με πιο απλά λόγια η τάση του πλέγματος (που ονομαζετε και πόλωση) ρυθμίζει το ρεύμα που θα δημιουργηθεί μέσα στην λυχνία μεταξύ ανόδου και καθόδου.

 

[Σπύρος Μπλάτσιος]

εδώ βλέπουμε μία τρίοδο και δίπλα μία πέντοδο. Απ' ότι μπορεί να δει κάποιος η πέντοδος λυχνία έχει 3 πλέγματα . Η βασική αρχή λειτουργίας όμως είναι η ίίδια...