Παπαδημητρίου - Καβάφης :...που γι' Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός

[Andrew]

Παπαδημητρίου - Καβάφης "...που γι' Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός"

"Για πρώτη φορά παρουσιάζεται στην πλήρη μουσική μορφή του το έργο του συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου «..πού γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός».

Το έργο αποτελείται από δεκαοκτώ τραγούδια και έξι ορχηστρικά που έχουν παρουσιασθεί μόνο αποσπασματικά και σε σκηνική μορφή σε χώρους όπως: Στα επίσημα εγκαίνια της Bibliotheca Alexandrina, στο Ηρώδειο, στην Unesco (Παρίσι), στον Ο.Η.Ε. (Νέα Υόρκη), στο Alice Tully Hall (Lincoln Center Νέα Υόρκη), Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Umberto Agnelli Hall (Italian Cultural Institute, Τόκυο).

Η δίγλωση (ελληνική και αγγλική) έκδοση αποτελείται από τρεις ψηφιακούς δίσκους που περιλαμβάνουν συνολικά εικοσιτέσσερα τραγούδια και ορχηστρικά θέματα, ερμηνευμένα από τους: Φωτεινή Δάρρα, Ειρήνη Καράγιαννη, Τάσο Αποστόλου, Ανδρέα Σμυρνάκη και Νικόλα Στυλιανού.

Επίσης συμμετέχουν φιλικά η Ελευθερία Αρβανιτάκη ερμηνευόντας δυο τραγούδια, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης σε τρία τραγούδια, ο Γεράσιμος Ανδρεάτος σε ένα, καθώς και οι ηθοποιοί Αντώνης Λουδάρος και Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης.

Εκτός από τους τρεις ψηφιακούς δίσκους, η έκδοση συμπληρώνεται με ένα πολυτελές λεύκωμα με τα ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη, αποσπάσματα από το έργο του Νίκου Καββαδία «Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη. Αθησαύριστα πεζογραφήματα και ποιήματα» καθώς και πολλά στοιχεία για το έργο του Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Το έργο ηχογραφήθηκε εξ’ ολοκλήρου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με την Ορχήστρα των Χρωμάτων που διευθύνει ο Μίλτος Λογιάδης.

Η ενορχήστρωση και η παραγωγή είναι του Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Οι φωτογραφίες του Κ.Π. Καβάφη παραχωρήθηκαν ευγενικά από το Αρχείο Κ.Π. Καβάφη."

Πηγη :http://new.e-go.gr/

 

[Andrew]

Ο Δ. Παπαδημητρίου μελοποιεί Καβάφη

Ενας Αλεξανδρινός μελοποιεί έναν Αλεξανδρινό. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου μιλά στο ένθετο της εφημερίδας Το Πρώτο Θέμα, 'Η ζωή μας' για τη νέα του δουλειά '...Που για Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός': Εναν κύκλο τραγουδιών σε ποίηση Κωνσταντίνου Καβάφη.

'Ο νέος σας δίσκος '...που για Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός' αποτελείται από 18 τραγούδια και έξι ορχηστρικά κομμάτια. Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε επάνω στον Καβάφη να τον μελοποιήσετε;' ερωτάται ο Δ. Παπαδημητρίου από την Ελένη Κεχαγιά.

'Κάθε μεγάλος ποιητής είναι μια συνολική θεώρηση του κόσμου και είναι πολύ δύσκολο να επιμερίσεις τα στοιχεία που σε γοητεύουν. Ομως σίγουρα το σφιγγοειδές αίνιγμα της 'μη μελοποίησιμης ποίησης του Καβάφη', κοινός φιλολογικός τόπος, απετέλεσε για μένα μεγάλη πρόκληση'.

Για τον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη που εγκατέλειψε την Αλεξάνδρεια το 1966 σε ηλικία 6 ετών, για να επιστρέψει σε αυτή πολλά χρόνια αργότερα, αυτή η δουλειά είναι μια πρόκληση. Μέσα από αυτή φωτίζει σημεία του έργου του Καβάφη που γι'αυτόν αποτελούν σημεία-κλειδιά. Ποια είναι όμως αυτά;

'Η επαναστατική εμμονή της μονάδας να αντισταθεί στην ομογενοποίησή της από το σύνολο μέσα από τη 'Δυνάμωσι' και την 'Πρόσθεσι'. Η Αλεξάνδρεια, πόλη-θέατρο της ποιησής του, η σοφιστική του διάθεση, η διανθισμένη με κυνικό χιούμορ, η παράνομη διάσταση του ερωτισμού του'.

Η ποίηση έχει τη δική της μελωδικότητα. Είναι εύκολό άραγε να δεχθεί μια τέτοια μελωδία; Και πώς οι στίχοι θα 'δέσουν' με τη μουσική;

'Δεν έχει η ποίηση τη δική της μελωδικότητα με την έννοια του ήχου. Πέραν του - απολύτως συμβατού με τη μουσική ήχου της γλώσσας - η λεγόμενη μουσική της ποίησης ανήκει στον χώρο που λογοδοτούν όλες οι τέχνες και που αυτός ακριβώς είναι που τις ενώνει. Ο χώρος της προ-μαθηματικής (ή και υπέρ-μαθηματικής) αρμονίας. Το προ-γλωσσικό εργαλείο των εμβίων όντων για την κατανόηση και περιγραφή του κόσμου, αυτή είναι η μουσική στην οποία αναφερόμαστε στην τέχνη, όχι κάποια συγκεκριμένη μελωδία. Αυτή η αμονική νοητική μάζα ενός ποιήματος, αν και πάντα η ίδια, μπορεί να πάρει άπειρες διαφορετικές μορφές όταν σαρκωθεί σε ήχο. Αυτές οι πιθανότητες μουσικής μορφοποίησης είναι άπειρα απειροσύνολα. Το πρόβλημα στον συνθέτη είναι να διαισθάνεται την αρμονική ενέργεια της ποίησης και να μπορεί να τη μορφοποιήσει σε μελωδία που να ανήκει σε μελωδική απειρία οικεία προς την αρμονία αυτή. Αν ούτε το ένα συμβεί ούτε το άλλο, τότε έχουμε αρμονική διαφωνία, που και αυτή μπορεί να αποτελεί επιλογή. Αλλιώς έχουμε μια ακόμα επιτυχημένη γονιμοποίηση των δύο τεχνών στην αρχέτυπη μορφή από την οπία προέρχονται, το τραγούδι. Δηλ. το έπος'.

'Ο στόχος ήταν ένα νέο έργο, όχι η αυθεντική μετάφρασή του', λέει ο Δημήτρης Παπαδημητρίου. Που στο ερώτημα εάν το κοινό θα αποδεχθεί το νέο άκουσμα, απαντά: 'Φυσικά και θα το δεχθεί. Απλώς δίνω τη μάχη υπέρ του ευρέως κοινού και κατά των προκαταλήψεων εναντίον του. Σήμερα, πλέον, σε μια κοινωνία όπου 200.000 άνθρωποι ακούνε φανατικά Τρίτο Πρόγραμμα, έν ευρύ κοινό είναι αυτό στο οποίο απευθύνομαι. Οχι αυτό που ξέμεινε στην παρακμιακή δισκογραφία και που αποτελεί περιέργως ακόμα για αυτήν το αυθεντικό δείγμα της σύγχρονης κοινωνίας. Κάθε πλειοψηφία υπήρξε κάποτε μειοψηφία'.

Στο δίσκο '...Που για Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός' συμμετέχουν ερμηνευτικά η Φωτεινή Δάρρα, η Ειρήνη Καραγιάννη, ο Τάσος Αποστόλου, ο Ανδρέας Σμυρνάκης, ο Νικόλας Στυλιανού, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο Γεράσιμος Ανδρεάτος, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης και ο Αντώνης Λουδάρος. Υπάροχυν ωστόσο ορισμένα σημεία από τον Κωνσταντίνο Καβάφη, που 'άγγιξαν' περισσότερο το Δημήτρη Παπαδημητρίου.

'Από τα μη μελοποιηθέντα είναι η 'Σατραπεία' που καθόρισε την παραμονή μου στην Ελλάδα και οι 'Θερμοπύλες' που μου θυμίζουν τόσο τον πατέρα μου όσο και τη μοίρα της δικής μου γενιάς συνθετών. Αυτά δεν είναι ακριβώς αγαπημένα, είναι αυτά που συνδέονται με σημαντικές κατευθύνσεις της ζωής μου. Προσθέτω τη 'Δυνάμωσι' και την 'Πρόσθεσι', που ανοίγουν και κλείνουν το λεύκωμα:

Οποιος το πνεύμα του ποθεί να δυναμώσει να βγει από το σέβας κι από την υποταγή- 'Δυνάμωσις' '...Που στην μεγάλη Πρόσθεσι, την πρόσθεσί των, που μισώ, που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμαι εγώ εκεί, απ'τες πολλές μονάδες μιά. Κι αυτή η χαρά με αρκεί'- 'Πρόσθεσις'.

Μανιάνα Καλογεράκη​

Πηγη:www.cosmo.gr

 

[Andrew]

"...Το τι μεσολάβησε και φτάσαμε εδώ είναι πιο εύκολο σήμερα πια να σας το μαρτυρήσω με τη μουσική. Πάντως, εν ολίγοις, η επιχειρηματολογία περί του αντιθέτου με οδήγησε στον εντοπισμό προβλημάτων και με έβαλε αυτόματα στη διαδικασία επίλυσής τους..

Τα τραγούδια αυτά γράφτηκαν για να ακουστούν από το κοινό ως σύγχρονα ελληνικά τραγούδια. Κατάγονται δηλαδή πρωτογενώς από το ελληνικό έντεχνο τραγούδι. Προσφέρονταιο στη συμφωνική παράδοση ως εκδοχή του ελληνικού λόγιου τραγουδιού που φύτρωσε σε ελληνικό μουσικό έδαφος μέσω της μετεξέλιξης του φολκλορικού ιδιώματος στον σύγχρονο ελληνικό μελωδισμό..

Μέσα μου, στη διάρκεια της σύνθεσης, φανταζόμουν το είδος στο οποίο θα ανήκε το έργο αυτό ως ένα Νέο Ελληνικό Συμφωνικό Τραγούδι. Το θέμα ήταν το νέο αυτό είδος να εκφράζει εξίσου είτε αυτούς που ακούν με καλλιτεχνική διάθεση ελληνικό τραγούδι είτε τους "άλλους", που προτιμούν την "ξενόγλωσση" συμφωνική μουσική και νιώθουν κάποιο κενό στην αντίστοιχη ελληνική μουσική γραμματεία..

Πρέπει επίσης να προσθέσω κάτι σε αυτήν τη μικρή σημείωση: η μελοποίηση του έργου ενός ποιητή από ένα συνθέτη είναι η στιγμιαία αντανάκλαση της ψυχής του συνθέτη στον στίλβοντα κόσμο του ποιητή και επ' ουδενί μια επιστημονική "μεταγλώττιση" από τον Λόγο στη Μουσική (πως θα μπορούσε, άλλωστε. Πρόκειται δηλαδή και πάλι για την πρόσθετη δυνατότητα της (και) ερμαφρόδιτης τέχνης να γονιμοποιείται από μόνη της. Και είναι αυτή η δυνατότητα που κάνει την Τέχνη ανεξάρτητη και ανίκητη, όπως σίγουρα θα συμφωνούσε ο Καβάφης".

(Δημήτρης Παπαδημητρίου, συνθέτης).

Σύνθεση - Ενορχήστρωση - Παραγωγή: Δημήτρης Παπαδημητρίου.

Ερμηνεύουν: Φωτεινή Δάρρα, Ειρήνη Καραγιάννη, Τάσσος Αποστόλου, Ανδρέας Σμυρνάκης, Νικόλας Στυλιανού.
ΦΙΛΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ: Ελευθερία Αρβανιτάκη, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Αντώνης Λουδάρος, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης..

Ηχογραφήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Παίζει η Ορχήστρα των Χρωμάτων. Διευθύνει ο Μίλτος Λογιάδης..

Πολυτελής κασετίνα με 3 CDs, συνοδεύεται από ένθετο 136 σελίδων (Ελληνικά - Αγγλικά), περιέχει τα ποιήματα, σύντομο ιστορικό, και πολλές φωτογραφίες.

Σελίδες: 136

Σχήμα: 27X30

Βάρος: 1kg 700 gr

Εξώφυλλο: ΣΚΛΗΡΟ



Πηγη:www.musical.gr

Tracklist :

CD1
01 ΔΥΝΑΜΩΣΙΣ - Φωτεινή Δάρρα
02.ΣΑΜ ΕΛ ΝΕΣΙΜ - Ελευθερία Αρβανιτάκη
03.Ο ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ ΤΟΥ 1933 - Αλκίνοος Ιωαννίδης
04.CORNICHE, ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΑΝΗ ΘΑΛΑΣΣΟΓΡΑΦΙΑ - Ορχηστρικό
05.ΟΠΟΙΟΣ ΑΠΕΤΥΧΕ - Γεράσιμος Ανδρεάτος
06.ΕΤΣΙ - Νικόλας Στυλιανού
07.ΙΩΝΙΚΟΝ - Φωτεινή Δάρρα
08.ΣΑΝ ΦΕΥΓΕΙ Η ΟΠΤΑΣΙΑ - Ορχηστρικό

CD2
01.Ο ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ ΤΟΥ 1903 - Φωτεινή Δάρρα
02.Ο ΗΛΙΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΟΣ - Ανδρέας Σμυρνάκης
03.ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ - Ορχηστρικό
04.ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΟΥ ΠΡΩΙΟΥ - Αλκίνοος Ιωαννίδης
05.Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ - Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
06.ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ - Φωτεινή Δάρρα
07.Ο ΒΕΪΖΑΔΕΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΡΩΜΕΝΗ ΤΟΥ - Ανδρέας Σμυρνάκης
08.ΤΑ Δ' ΑΛΛΑ ΕΝ ΑΔΟΥ ΤΟΙΣ ΚΑΤΩ ΜΥΘΗΣΟΜΑΙ - Τ.Αποστόλου (Ανθύπατος)Αντ.Λουδάρος (Ποιητής), Δ.Παπαδημητρίου (Σοφιστής)
09.Ο ΓΕΝΑΡΗΣ ΤΟΥ 1904 - Αλκίνοος Ιωαννίδης

CD3
01.Η ΠΟΛΙΣ - Τ.Αποστόλου, Ειρήνη Καραγιάννη
02.ΑΠΟΓΕΥΜΑ, Η ΩΡΑ ΤΕΣΣΕΡΕΣ - Ορχηστρικό
03.ΕΠΕΣΤΡΕΦΕ - Ειρήνη Καραγιάννη
04.ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΤΕΛΛΟΥΝ ΣΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΜΟΥ - Ορχηστρικό
05.ΜΑΚΡΥΑ - Ελευθερία Αρβανιτάκη
06.ΟΠΟΙΟΣ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΠΟΘΕΙ ΝΑ ΔΥΝΑΜΩΣΕΙ - Ορχηστρικό
07.ΠΡΟΣΘΕΣΙΣ - Φωτεινή Δάρρα

 

[Andrew]

Καβάφης με οδηγό τον Σέξπιρ

Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου ανακάλυψε παιδί τον Καβάφη, χάρη στον -αλεξανδρινής καταγωγής- πατέρα του, Στέλιο Παπαδημητρίου. Ο ίδιος υπέδειξε αργότερα στον γιο του ότι «ο Καβάφης δεν μελοποιείται». Και ως συνθέτης πια, ο Δημήτρης συνέχισε να προσπαθεί να ανακαλύψει «γιατί ο Καβάφης είναι μη μελοποιήσιμος! Εκανα και διάλεξη μάλιστα». Μετά άρχισε να τον μελοποιεί...

Χθες, παρουσίασε κι αφιέρωσε στη μνήμη του πατέρα του το έργο «...που γι' Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός». Αποτελείται από 18 τραγούδια και 6 ορχηστρικά, που είχαν παρουσιαστεί αποσπασματικά στα επίσημα εγκαίνια της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και αλλού.

Η τωρινή έκδοση είναι μια ανεξάρτητη παραγωγή με έξοδα του συνθέτη: «Ξεκίνησα να κάνω κάτι που να μην έχει όρια συμβιβασμού. Δεν θα μπορούσε μια εταιρεία να υποστηρίξει ατελείωτες ηχογραφήσεις του ίδιου τραγουδιού». Δεν πρόκειται όμως για ένα απλό cd, αλλά για ένα ολόκληρο λεύκωμα που περιλαμβάνει τριπλό cd, όσα από τα ποιήματα του Καβάφη μελοποιήθηκαν στην πρωτότυπη και στην αγγλική τους απόδοση, αποσπάσματα από το έργο του Νίκου Καββαδία «Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη. Αθησαύριστα πεζογραφήματα και ποιήματα», φωτογραφίες ή χαλκογραφίες με όψεις της Αλεξάνδρειας και πορτρέτα του Καβάφη (αυτά από το Αρχείο Κ.Π. Καβάφη), καθώς και επεξηγηματικά κείμενα του συνθέτη.

Τα τραγούδια έχουν τη λογική ενός συμφωνικού έργου· δημιουργήθηκαν για να υποστηρίξουν, εκτός των άλλων, το «ιδεολόγημα ότι, για να ακολουθήσεις μια πορεία προς την κλασική μουσική, ξεκινάς απ' το τραγούδι». Εξ ου και η παρουσία μεταξύ των συντελεστών, λυρικών τραγουδιστών σαν τον Τάσο Αποστόλου ή την Ειρήνη Καράγιαννη. Στους βασικούς ερμηνευτές και οι Φωτεινή Δάρρα, Ανδρέας Σμυρνάκης, Νικόλας Στυλιανού. Συμμετέχουν όμως και η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο Γεράσιμος Ανδρεάτος, καθώς και -είτε απαγγέλλοντας, είτε τραγουδώντας- ο Αντώνης Λουδάρος και ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης. Το έργο ηχογραφήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής με την Ορχήστρα των Χρωμάτων υπό τον Μίλτο Λογιάδη.

Η συστράτευση τόσων συντελεστών απαιτήθηκε από τις διαφορετικές ποιητικές αποχρώσεις. Κάθε ερμηνευτής αποδίδει μια διαφορετική καβαφική «ψυχή»: του νέου, του ώριμου, του επαναστάτη, του αθώου, του σοφού.

Από τον ποιητικό πλούτο του Καβάφη επελέγησαν όσα ποιήματα μπορούσαν να μελοποιηθούν. «Μερικά ποιήματα μου κράτησαν, μέχρι τέλους, την πόρτα κλειστή», εξηγεί ο Παπαδημητρίου. Πώς ο ίδιος, γαλουχημένος με την ιδέα ότι ο Καβάφης δεν μελοποιείται, το τόλμησε; «Η επιχειρηματολογία περί του αντιθέτου με οδήγησε στον εντοπισμό προβλημάτων και στη διαδικασία επίλυσής τους», διευκρινίζει. Υπήρξε όμως κι ένα άλλο μυστικό: «Ανακάλυψα ένα περίεργο παιχνίδι διασύνδεσης της τεχνικής των μεγάλων ποιητών: για τη μελοποίηση του Καβάφη με βοήθησε ο Σέξπιρ. Δεν έχουν ίδιο τρόπο αφήγησης, αλλά έχουν παρόμοια τεχνική... Και, αντίστοιχα, μέσα από το ποίημα "Απολλώνιος ο Τυανεύς" αντιλήφθηκα τι είναι ο Ομπερον στο "Ονειρο Καλοκαιρινής Νύχτας"».

Ν. ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 01/11/2007​

Πηγη:www.enet.gr