19 Μαΐου: Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων

[daharis666]

«Ο Πόντος εσταυρώθη. Τετέλεσται» – Ο ιστορικός λόγος του Λεωνίδα Ιασονίδη, το 1922

Απόσπασμα από τον ιστορικό λόγο του Λεωνίδα Ιασονίδη που εκφωνήθηκε κατά το εθνικό μνημόσυνο υπέρ των σφαγιασθέντων Ποντίων κατά την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στο ναό Αγίου Νικολάου του Γαλατά της Κωνσταντινούπολης, στις 24 Απριλίου 1922, χοροστατούντος του Οικουμενικού Πατριάρχη Μελετίου Μεταξάκη.
Παναγιώτατε, σεβασμιώτατοι, αξιότιμος ομήγυρις,
Μελανίστιος εκ πένθους η «Αργώ» παραπλέει τας ακτάς, ρίπτει κατά γης τη λύραν ο Ορφεύς, ο δε Ιάσων, στηρίζων περίλυπος την κεφαλήν επί του πηδαλίου της ολκάδος, χύνει δάκρυ θαλερόν. Αι Αμαζόνες παρά τον Θερμώδοντα διακόπτουσι τους ιππικούς, οι δε Μύριοι του Ξενοφώντος προ της Τραπεζούντος αναστέλλουσι τους γυμνικούς αυτών αγώνας.
Οι «τηλόθεν εξ Αλύβης, όθεν αργύρου εστί γενέθλη», της επαρχίας Χαλδίας και οι εκ Κρώμνης και οι εξ Αιγιαλού εθελονταί του Τρωικού Πολέμου της πατρίδος, άπωθεν διαπυνθανόμενοι την τραγικήν τελετήν, ολολύζουσιν ως νήπια «παρά θίν’ αλός ατρυγέτοιο».
Την πατρίδα του βλέπων πυρπολουμένην, τους άνδρας εξοριζομένους τα δε γυναικόπαιδα θνήσκοντα εκ πείνης, εγκαταλείπει Σινώπην την παλαίφατον Διογένης ο Κυνικός και, πρόσφυξ γενόμενος εν Ελλάδι, κυλίει τήδε κακείσε τον πίθον της προσφυγικότητος, κρατών δε φανόν ανά χείρας ζητεί τον άνθρωπον, όστις θα σώση τη γενέτειράν του.
Εις δημοσίαν πλατείαν της πατρίδος του, Αμασείας, βλέπων εν μία και μόνη ημέρα εστημένας 69 αγχόνας φεύγει ο Στράβων, περιπλανώμενος κοσμοπολίτης και απαρηγόρητος νοσταλγός.
Βασίλειος ο Μέγας και Γρηγόριος ο Θεολόγος περίτρομοι από τους γόους και τους στεναγμούς τών εν τω ναώ του Αγίου Γεωργίου Πατλαμά τουφεκιζομένων γυναικοπαίδων, διακόπτουσι, παρά την Κερασούντα, τη συγγραφήν της Φιλοκαλίας, από δε τους κλαυθμυρισμούς τών κατά των πετρών της Πουλαντζάκης και των Κοτυώρων συντριβομένων και συνθλωμένων νηπίων, Χρυσοστόμου του Ιωάννου στενάζει ο τάφος εν Κουκουσώ της επαρχίας Νεοκαισαρείας. Θρηνεί τον επιτάφιον θρήνον η Παναγία του Σουμελά, προσκόπτει και θρυμματίζεται ο ίππος του Αγίου Γεωργίου του Περιστερεώτα, επί πίνακι δε ζητείται η κεφαλή του ευθαρσούς Ιωάννου της Μονής του Βεζελώνος.
Αι Μυροφόροι αδελφαί Μακεδονία, Θράκη και Ιωνία και αι Ωκεανίδες Νύμφαι Κρήτη τε και Χίος και Μυτιλήνη, του πένθους περιβεβλημέναι τον πέπλον τον μελανόν, προσέρχονται εις το μνήμαν ζητούσαι τον Νεκρόν.
Προς τον Θεόν της Χριστιανοσύνης δεήσεις δεν αναπέμπονται πλέον, ο ήχος των κωδώνων δεν αντιλαλεί εις τους αιθέρας, εσίγησεν η ελληνική φωνή του Ευαγγελίου, δεν κελαρύζει ο ρύαξ, δεν ανθεί η φύσις, δεν κελαδούν τα πτηνά, ο Μάιος δεν είναι Μάιος. Εφέτος άνοιξιν δεν έχομεν, το παν απ’ άκρου εις άκρον πενθεί, διότι ο Πόντος απέθανεν. Ο Πόντος εσταυρώθη. Τετέλεσται. Ηλί, ηλί λαμά σαβαχθανί. Ποίος ο θρηνούμενος νεκρός;
Είναι υιός μονογενής της Ελλάδος με πολλάς αδελφάς, εν μεν χρόνοις μυθικοίς εκ πατρός Φρίξου γεννηθείς και διά της Αργοναυτικής Εκστρατείας του ελληνικού πολιτισμού εις Εύξεινον βαπτισθείς, εν δε τοις ιστορικοίς χρόνοις εκ Μιλήτου ορμηθέντες οι Ίωνες ίδρυσαν το 790 π.Χ. τη Σινώπην, αρχαιοτέραν του Βυζαντίου, είτα δε τας άλλας «Ελληνίδας», κατά έκφρασιν του τε Στράβωνος και του Ξενοφώντος, πόλεις, Ηράκλειαν, την Αμισόν, «Πειραιά» το πρώτον καλουμένην, την Ερμώνασσαν (Πλάτανα), την Τραπεζούντα, απάσας κατά τους εν λόγω ιστορικούς, οικουμένας καλώς, αξιολόγοις γυμνασίοις και αγοραίς και στοαίς κεκοσμημένας λαμπρώς, άνδρας δε εξενεγκούσας αγαθούς, φιλοσόφους, ποιητάς και συγγραφείς και μαθηματικούς και γραμματικούς.
Αυτός είναι ο Πόντος, ο από Ινεπόλεως μέχρι Κολχίδος διήκων και ένδον μέχρι Τοκάτης και Αμασείας την ακτίνα επεκτείνων.
Ο Πόντος αυτός, από Φιλίππου του Αποστόλου εκχριστιανισθείς, εστάθη το ακρότατον κατά της βαρβαρικής Ασίας προπύργιον, Ακρίτας και Βιγλάτωρ του πολιτισμού και του Χριστιανισμού γενόμενος επί αιώνας, αναχαιτίσας πολλάκις και ανακόψας τας των ασιατικών ορδών επιδρομάς, θαυμασιώτατον υπάρξας ορμητήριον των μεγάλων Βυζαντινών κατά των Περσών εκστρατείας και καθέδρα αυτοκρατορίας αναδειχθείς είκοσι Κομνηνών αυτοκρατόρων.
Ο Βυζαντινός Ελληνισμός, ακοίμητος φρουρός του παγκοσμίου πολιτισμού, με τον έναν οφθαλμόν, την Κωνσταντινούπολιν, έβλεπε τη Δύσιν, και με τον άλλον οφθαλμόν, την Τραπεζούντα, έβλεπεν όλη την Ανατολήν.
Η εξόρυξις του ενός οφθαλμού τη 29η Μαΐου 1453 μοιραίως επήνεγκε και την εξόρυξιν του ετέρου οφθαλμού τη 15η Αυγούστου 1461.
Σκότος βαθύ και λαίλαψ αγρία αιμοχαρούς τυραννίας ενέσκηψαν εις τον ορίζοντα την ελληνικόν, ο δε Πόντος, μη έχων πού να προσφύγη και τας του Τραπεζουντίου Βησσαρίωνος εν Ευρώπη υπέρ Σταυροφορίας τινός ενεργείας ιδών ναυαγήσασας, προς διαφύλαξιν της πίστεως του εθνισμού του, κατήλθεν εις την κατακόμβην, εκρύβη υπό κοιλίαν Αμνού της Εκκλησίας και κατώρθωσε διά των αιώνων να περισώση εαυτόν, πολλούς βεβαίως συντρόφους απολέσας εν στόματι Κικόνων και Λαιστρυγόνων και Κυκλώπων. Μουσουλμάνος εν τω φανερώ, χριστιανός δε εν τω κρυπτώ αυτός ο πολύκροτος Σταυριώτης, αυτός ο φαινομενικός «Ούτις», εκδηλωθείς και αποκαλυφθείς κατά τον ΙΘ΄ αιώνα και το αληθινόν αυτού όνομα διακηρύξας, κατώρθωσε τοιαύτην να δημιουργήση κοινωνικήν, εκκλησιαστικήν, σχολειακήν, εμπορικήν και οικονομικήν ανθηρότητητα, ευρρωστίαν και υπεροχήν απέναντι όλων των συνοίκων λαών, ώστε να προκαλή το μίσος, τον φθόνον και τη μανίαν του δυνάστου, όστις και απεφάσισεν, αυτόν Προμηθέα, τον φορέα του φωτός και του πολιτισμού, να πασσαλώση επί των απορρώγων βράχων του Καυκάσου, όπερ και έκαμε. [...]

 

[daharis666]

Υπέρ τούτων, υπέρ των μυριάδων τούτων νεομαρτύρων, των ξίφει και πυρί και πείνη και ασθενεία και γυμνώσει και αγχόνη και σταυρώσει και ανασκολοπίσει και ατιμώσει και ακρωτηριάσει, εν τε τοις παραλίοις και τοις μεσογείοις, εν όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της Γης και εν θαλάσσαις και ποταμοίς τελειωθέντων πατέρων και αδελφών ημών ετελέσθη το μνημόσυνον τούτο, ουχί βεβαίως ίνα λυθώσιν αι αμαρτίαι αυτών, διότι αυτών, ως αίμα άλλου Ιησού, εξήγνισε και εξήλειψε πάσαν αμαρτίαν και κατάραν, αλλ’ ίνα αυτούς μεν εθνομάρτυρας και αγίους ανακηρύξωμεν, τον ηρωισμόν απαθαυμάσωμεν, την ψυχικήν ευστάθειαν υμνήσωμεν, το υπέροχον αυτών παράδειγμα μιμηθώμεν, τας υστάτας εντολάς τηρήσωμεν και την παρά τω Θεώ μεσολάβησιν αυτών υπέρ λήξεως των δεινών ημών επικαλεσώμεθα.
Πολύ γαρ ισχύει δέησις δικαίου προς Κύριον ενεργουμένη.
Απέθανον, Παναγιώτατε, με το όνομα της Πίστεως και της πατρίδος εις τα χείλη, απέθανον μη δειλιάσαντες μηδέ λιποψυχήσαντες προς της αγχόνης, τους λόγους Σου προοιμιαζόμενοι, ότι «βίος δεν είναι χρυσός, ούτε μεταλλείον και ότι προτιμητέος ο Γολγοθάς του μαρτυρίου από τον ευτελή βίον της δουλείας». Έστω αιωνία η μνήμη των μαρτύρων, των γνωστών και των αγνώστων.
Και καθώς Παναγιώτατε, τοις Περικλέους ίχνεσι στοιχούντες οι Σύμμαχοι εθέσπισαν το θεσμόν του Μνημείου «τω Αγνώστω Στρατιώτη» ούτω επαναλαμβάνω σήμερον πανηγυρικώς την πρότασίν μου περί ανεγέρσεως «Μνημείου τω Αγνώστω Μάρτυρι» με την επιγραφήν: «Έλληνες αδελφοί, εάν δια τον εξιλασμόν μιας καταστάσεως και προς ευόδωσιν του όλου εθνικού αγώνος επεβάλλετο συνολική τις ερήμωσις και θυσία, αγογγύστως υφίσταται αυτήν, αρκεί άλλη Πατρίς να ορθοποδή».
Οι μάρτυρες Παναγιώτατε, ων σήμερον τη μνήμην επιτελούμεν, έν μόνον διατυπούσι παράπονον, διότι οι ισχυροί και οι κραταιοί, παρά τας πανηγυρικάς υποσχέσεις, εγκατέλειψαν αυτούς απροστατεύτους.
Οι Πόντιοι εζήτησαν άρτον και έλαβον πέτραν, εζήτησαν ιχθύν και έλαβον όφιν, εζήτησαν τη ζωήν και έλαβον το θάνατον, εζήτησαν την ελευθερίαν και έλαβον τη δουλείαν, Αρχάγγελον εζήτησαν και Δαίμων τοις εστάλη, βοήθειαν εζήτησαν και τα νώτα τοις εστράφησαν. [...]
Ναι, οικτίρουν ημάς, οίτινες κυλίομεν ως Σίσυφοι και Διογενείς τον πίθον της μαύρης και κακοδαίμονος προσφυγικότητος, ημάς, οίτινες απωλέσαμεν γενέτειραν ήτις ηυλόγει και καθηγίαζεν ημάς, κοιμητήριον ένθα εκοιμώντο τον νήδυμον οι πατέρες και αδελφοί ημών, σχολείον ένθα εδιδάχθημεν τον Θεόν, την Ιστορίαν, την Πατρίδα. Ημάς, οίτινες απωλέσαμεν φίλτρα ζωντανά, θρύλους και παραδόσεις, δι’ ων συνυφάνθη και ηγαπήθη η ζωή.
Ημάς, οίτινες απωλέσαμεν το παν εκτός της τιμής και της ελπίδος. Οι εχθροί ημών διεμερίσαντο τα ιμάτια ημών και επί τον ιματισμόν ημών [έβαλον] κλήρον.
Οι μεγάλοι νεκροί, υπέρ των οποίων ύψωσες, Παναγιώτατε, τας θεοδέκτους Σου ευχάς, λησμονήσαντες της αγχόνης και του μαρτυρίου τας φρικώδεις οδύνας μετ’ αγωνίας παρακολουθούσι την τύχην τών εν Πόντω υπολειφθέντων γυναικοπαίδων, των εν τοις μεσογείοις από 10-55 εξορίστων αρρένων, και των εν τοις Νέας Ρωσίας λιμοκτονούντων 50.000 Ποντίων.
Εσχάτως, Ποντία μήτηρ, περιφερόμενη μετά της κόρης της εις τας προκυμαίας της Νοβοροσκίσκης, έρριψεν την κόρην της ταύτην εις τη θάλασσαν, προτιμήσασα να την ιδή νεκράν, αλλά παρθένον, παρά χορτάτην, αλλ’ άνευ τιμής. Δεν είχον φάγει αι δυστυχείς από πέντε ήδη ημερών. Αδελφοί, πεινώμεν διότι πεινούν, πονούμεν διότι πονούν, ασθενούμεν διότι ασθενούν, γυμνητεύομε διότι γυμνητεύουν, επαιτούμεν διότι αποθνήσκουν.
Δότε μας ψωμίν. Δότε μας, διότι πεινώμεν, δότε μας, διότι, αν είναι γραφτό να αποθάνωμεν, επιθυμούμεν από τας χείρας σας, αδελφοί, να έχωμεν άρτον της Θείας Κοινωνίας. [...]
Έως πότε το όρνεο θα τρώγη τα σπλάγχνα του Προμηθέως; Δεν θα εμφανισθή κανένας Θησεύς, δεν θα ίδωμεν κανένα Ηρακλέα; Πού θα προσφύγωμεν, Παναγιώτατε;
Προσφεύγομεν προς την Εκκλησίαν, παρηγορίαν και σκέπην των Ελλήνων. Προσφεύγομεν προς τον αήττητον στρατόν μας, χαράν και ελπίδα της πατρίδος. Προσφεύγομεν προς τον εθνικόν Τύπον, όστις ως φωτοβόλος ατμομηχανή σύρει το συρμόν του Αλυτρώτου Γένους διά μέσου της ερεβώδους σήραγγος της δουλείας. Προσφεύγομεν προς τον υπερόχου διαισθήσεως θαυμάσιον της Κωνσταντινουπόλεως λαόν.
Προσφεύγουμε επίσης προς τους δολοφονηθέντας μάρτυρας, πρεσβείαις των οποίων πεποίθαμεν ακραδάντως ότι θα αρθή η πλαξ του τάφου η πιέζουσα το τίμιον σώμα του Εσταυρωμένου Ποντίου Ελληνισμού.
Όχι. Ο σταυρός εφ’ ου εκρεμάσθη ο Πόντος δεν είναι σταυρός του θανάτου Βαραβά, είναι σταυρός ζωής του Ιησού.
Ο τάφος, εν ω κείται ο νεκρός του Πόντου, δεν είναι μνήμα, είναι κατακόμβη, ην και άλλοτε εγνώρισεν επί αιώνας και εκ της οποία θα εξέλθη και πάλιν άθικτος η ζωή. Οι μάρτυρες είναι αι μυστικαί λιχνίαι, αι φωτίζουσαι την κατακόμβην της Πίστεως και της Πατρίδος.
Ο Πόντος, Παναγιώτατε, ποντίζεται, αλλά δεν καταποντίζεται. Οι Τούρκοι θάπτοντες τον Πόντον, εκ συγχύσεως και ταραχής, αφήκαν έξω την κεφαλήν του.
Και το μεν στόμα του κηρύττει το παράπονόν του προς τον πολιτισμένον κόσμον: «Ηλί, ηλί, λαμά σαβαχθανί», τα δε ώτα του ακούουν τας γνωστάς των πέριξ ημών ταύτη τη στιγμή πτερυγιζόντων εθνομαρτύρων φωνάς «Μη φοβού ότι κατησχύνθης, μηδέ εντραπής ότι ωνειδίσθης».
Εξεγείρου ανάστηθι εκ νεκρών. Ένδυσαι την δόξαν σου. Εκτίναξαι τον χουν και ανάστηθι. Έκδυσαι τον δεσμόν του τραχήλου σου και πλάτυνον τον τόπον της σκηνής σου.
Τότε και μόνον τότε τα θύματα της τουρκικής θηριωδίας θα κοιμηθούν τον ήσυχον της αιωνιότητος ύπνον υπό τον γλυκύν τριγμόν μιας πύλης υψηλής, η οποία θα κλείση, και μιας κλειστής η οποία θα ανοίξη. Και τότε, Παναγιώτατε, ωσανά εις τους μάρτυρας του Πόντου.
Αιωνία και αΐδιος αυτών η μνήμη.
Εν Κωνσταντινουπόλει, τη 24η Απριλίου 1922

 

[daharis666]

http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2018/05/blog-post_496.html

Πώς ο τουρκικός εθνικισμός οδήγησε στη Γενοκτονία των Ποντίων

«Ο ύψιστος Θεός έπλασε τον Τούρκο ανώτερο». Μέσα σε έναν μόνο στίχο του Ζιγιά Γκιοκάλπ, του πατέρα του ιδεολογικού ρεύματος του παντουρκισμού, συμπυκνώνεται η φιλοσοφία των Νεότουρκων η οποία έγινε «όχημα» για να κατασκευαστεί μια ιστορία για το ανύπαρκτο στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τουρκικό έθνος.
Βλάση Αγτζίδη, μιας και τότε γράφτηκε η μελανότερη σελίδα στην ιστορία της σημερινής Τουρκίας.

Προεκλογικό επιστολικό δελτάριο των Νεότουρκων
Η γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών ήταν ένα οργανωμένο σχέδιο που εκτελέστηκε από το μιλιταριστικό κίνημα των Νεότουρκων το οποίο θέλησε να δημιουργήσει τη νέα τουρκική αυτοκρατορία στην οποία δεν υπάρχει θέση για κανένα άλλο έθνος εκτός από αυτό των Τούρκων.
Με κύριο υποστηρικτή τη Γερμανία που ήθελε να έχει τον πρώτο λόγο στη μοιρασιά του παλαιού κόσμου και ταυτόχρονα την οικονομική κυριαρχία στην Εγγύς Ανατολή, ο ακραίος τουρκικός εθνικισμός εκφράστηκε με τους Νεότουρκους, οι οποίοι ελλείψει σημαντικών μουσουλμανικών αστικών στρωμάτων επιφορτίστηκαν το ρόλο της αστικής τάξης.

Λίμαν φον Σάντερς, Μουσταφά Κεμάλ
Πριν από το 1914 οι Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν κοντά στα 2,2 εκατομμύρια, περίπου οι μισοί από τους Έλληνες που ζούσαν στο νεαρό βασίλειο της Ελλάδας – το 1928 στην Ελλάδα καταμετρήθηκαν 1,25 εκατ. πρόσφυγες. Η οικονομική τους ισχύς ήταν μεγαλύτερη της πληθυσμιακής τους αναλογίας (ενδεικτικά, το 1912 το 64% των εμπορικών επιχειρήσεων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ανήκε σε Έλληνες και το 1914 το 49% των βιομηχανιών και των βιοτεχνιών).
Έλληνες ήταν το 46% των τραπεζιτών, το 52% των γιατρών, το 49% των φαρμακοποιών, το 52% των αρχιτεκτόνων, το 37% των μηχανικών και το 29% των δικηγόρων.
Σε ιδεολογικό επίπεδο οι Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας χαρακτηρίζονται από μια ώριμη εθνική συνείδηση. Αν και δεν έλειψαν οι μαζικοί εξισλαμισμοί, ο ελληνισμός δεν εξαφανίστηκε όπως έγινε με δεκάδες εθνότητες της Μικράς Ασίας, και παρά την οθωμανική καταπίεση διατηρήθηκαν δύο δομικά στοιχεία, η γλώσσα και η θρησκεία. Ωστόσο, μόνο με την εμφάνιση του τουρκικού εθνικισμού και τη ματαίωση των πραγματικών μεταρρυθμίσεων στην Αυτοκρατορία που θα έδιναν ίσα δικαιώματα σε όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως θρησκεύματος και εθνικής καταγωγής, οι Έλληνες αποφάσισαν να υποστηρίξουν την πολιτική τους αυτοδιάθεση. Μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου το αίτημα είναι η δημιουργία ενός δεύτερου ελληνικού κράτους στον Πόντο και η ένωση με την Ελλάδα (ή η αυτονόμηση) της Ιωνίας και της Ανατολικής Θράκης.

Οι εξελίξεις, όμως, που οδήγησαν στη Γενοκτονία των Ελλήνων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων είχαν δρομολογηθεί ήδη από το 1911. Τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς το περιοδικό The Times of London φιλοξένησε την ανταπόκριση από τη Θεσσαλονίκη με τίτλο «Οι Νεότουρκοι και το πρόγραμμά τους», ένα ρεπορτάζ για το τρίτο ετήσιο συνέδριο του Σωματείου «Ένωση και Πρόοδος». Η χρονιά θεωρείται κομβική μιας και στο συνέδριο αποφασίστηκε και επισήμως η εξόντωση των μη τουρκικών εθνοτήτων. «Συντάχθηκαν λεπτομερή σχέδια για τον εκτουρκισμό της Ανατολίας μέσω της εκκαθάρισης των χριστιανικών πληθυσμών», αναφέρει ο Τούρκος ιστορικός Τανέρ Ακτσάμ στο βιβλίο του A Shameful Act.
Το γενοκτονικό σχέδιο των Νεότουρκων υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις.
Η πρώτη απέβλεπε στον αφανισμό όλων των χριστιανικών εθνοτήτων, ενώ η δεύτερη στην τουρκοποίηση των μουσουλμανικών εθνοτήτων. Το σχέδιο, αν και δεν ολοκληρώθηκε άμεσα καθώς μεσολάβησε το ξέσπασμα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, δεν εγκαταλείφθηκε από τους κεμαλικούς. Σύμφωνα με τον καθηγητή Πολυχρόνη Ενεπεκίδη η μέθοδος Γενοκτονίας των Ελλήνων είχε πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τη Γενοκτονία των εβραίων, με τη διαφορά ότι ήταν αλά Τούρκα, δηλαδή «βουβή, πονηρή, ανατολίτικη, χωρίς θεωρητικό υπόβαθρο, αλλά μάλλον πρακτικά, πλιατσικολογικά».

 

[daharis666]

Η έναρξη της γενικευμένης εθνικής εκκαθάρισης θα γίνει στις 6 Απριλίου 1914 στην Ανατολική Θράκη οπότε και οι Έλληνες πολλών χωριών της επαρχίας Αρκαδιουπόλεως και της Βιζύης, αλλά και άλλων όπως η Ραιδεστός και οι Σαράντα Εκκλησιές θα υποστούν τη νεοτουρκική βία. Κύρια χαρακτηριστικά των εφαρμοζόμενων πολιτικών ήταν οι επιθέσεις σε ελληνικά χωριά από τις μονάδες της Ειδικής Οργάνωσης, οι δολοφονίες αμάχων και το κλίμα τρομοκρατίας, η στρατολόγηση του ανδρικού πληθυσμού και η κατάσχεση ελληνικών ιδιοκτησιών.
Το 1914 ξεκίνησαν οι μεγάλες διώξεις κατά των Ελλήνων της Ιωνίας και της Ανατολικής Θράκης, το 1915 έγινε η Γενοκτονία των Αρμενίων με 1,5 εκατ. νεκρούς.
Από το 1916 η πολιτική αυτή θα εφαρμοστεί με ιδιαίτερη ένταση στον δυτικό Πόντο. «O προδιαγεγραμμένος αφανισμός του μικρασιατικού ελληνισμού, ωσότου ξεκαθαρίσουν οι Νεότουρκοι τα μικρασιατικά εδάφη από τους Αρμένιους, επιχειρήθηκε με ποικιλότροπα μέσα. Σε βάρος των Ελλήνων εφαρμόστηκε μια άλλη στρατηγική, που απέβλεπε όμως στο ίδιο αποτέλεσμα», γράφει ο καθηγητής Κωνσταντίνος Φωτιάδης, αναφερόμενος στη γενική επιστράτευση όλων ανδρών από 15 έως 45 ετών και στη δημιουργία των ταγμάτων εργασίας (αμελέ ταμπουρού).
Μετά τις αποτυχίες στους Βαλκανικούς Πολέμους, οι Τούρκοι άρχισαν να στέλνουν την πλειονότητα των στρατεύσιμων νέων στις περιοχές μεταξύ Σεβάστειας και Βαν για την κατασκευή δρόμων. Έτσι, από το 1914 πολλοί φυγόστρατοι και λιποτάκτες κατέφυγαν στα βουνά σχηματίζοντας τις πρώτες ένοπλες ομάδες. Ουσιαστικά, όμως, η συγκρότηση πολυμελών αντάρτικων ομάδων στον Πόντο ξεκίνησε το 1916 ως έσχατη λύση απελπισίας διότι τότε γενικεύτηκε η συστηματική εξόντωση των Ελλήνων.

Άλλη μία πρωτοφανής μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους ήταν οι πορείες θανάτου. Πρόκειται για τους αναγκαστικούς εκτοπισμούς του πληθυσμού ιδίως κατά τη διάρκεια του χειμώνα χωρίς να τους επιτραπεί να πάρουν μαζί ούτε τρόφιμα ούτε στρώματα. Οι εκτοπισμένοι περνούσαν τις νύχτες μακριά από κατοικημένες περιοχές, ενώ δεν επιτρεπόταν να δώσουν βοήθεια σε ηλικιωμένους, παιδιά ή αρρώστους οι οποίοι εγκαταλείπονταν για να πεθάνουν από την πείνα, ή εκτελούνταν από στρατιώτες. Μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, στη Μαύρη Βίβλο Διωγμών και Μαρτυρίων που εκδόθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο σημειώνεται: «Το κακόν εκορυφώθη κατά τον παγκόσμιον πόλεμον. […] Είνε ανεκδιήγητα τα δεινοπαθήματα τα οποία υπέστησαν οι εκδιωχθέντες εκ των εστιών αυτών Έλληνες. […]
»Πληθυσμός ομογενής εκ 490.063 ψυχών, διασπαρείς ανά τα όρη, τας χαράδρας και τα τουρκικά χωρία, υπέστη εν τοις πλείστοις τον εξ ασιτίας, του ψύχους και των στερήσεων θάνατον».
Παράλληλα, σε όσους Έλληνες έμειναν πίσω αμφισβητήθηκε το δικαίωμα να ασκούν ελεύθερα το επάγγελμά τους και απαγορεύτηκε στους μουσουλμάνους να συνεργάζονται μαζί τους. Στα δε χωριά άτακτες ορδές έκαναν επιθέσεις κλέβοντας, σκοτώνοντας, βιάζοντας και στο τέλος βάζοντας φωτιά στα σπίτια, στις εκκλησίες, στις αποθήκες.
Ημερομηνία-σταθμός θεωρείται η 19η Μαΐου 1919, οπότε και ο Μουσταφά Κεμάλ, ο «σταχτής λύκος», συνοδευόμενος από 21 έμπιστα άτομα έφτασε στο λιμάνι της Σαμψούντας. «Αφήνω αποκλειστικά στα έμπειρα χέρια σου το “καθάρισμα” του προβλήματος που λέγεται Πόντος. Θα βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή», είπε στον Τοπάλ Οσμάν, τον σφαγέα των Ποντίων.

19 Μαΐου 1919, ο Κεμάλ στη Σαμψούντα
Η άφιξη του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα θεωρείται ότι ολοκληρώνει την τελευταία φάση της Γενοκτονίας. Το 1921 ιδρύονται από την Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας και τα Δικαστήρια Ανεξαρτησίας, τα οποία εγκαταστάθηκαν στην Αμάσεια για να δικάσουν τους εσωτερικούς εχθρούς του καθεστώτος και της ανεξαρτησίας. Την 1η Δεκεμβρίου 1922 ο αριθμός των θυμάτων του Πόντου, σύμφωνα με τις εκκλησιαστικές επαρχίες και τις ελληνικές κοινότητες, ήταν 303.237.
Όπως σημειώνει ο Θεοφάνης Μαλκίδης, οι διωγμοί αποτέλεσαν την τραγικότερη σελίδα της ζωής του ελληνικού πληθυσμού που ζούσε στο οθωμανικό κράτος (και μετέπειτα κεμαλικό καθεστώς) και στοίχισαν τη ζωή σε 1.000.000 Έλληνες, Ελληνίδες και παιδιά, ενώ οι διασωθέντες εκριζώθηκαν από τις πατρογονικές εστίες τους και κατέφυγαν πρόσφυγες διωκόμενοι στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, ενώ άγνωστος αριθμός παρέμειναν ως εξισλαμισμένοι ελληνόφωνοι στον Πόντο.
Η εγκληματική αυτή πολιτική ενισχύεται και με εκθέσεις οθωμανικών εγγράφων, όπως είναι η πολυσέλιδη έκθεση του Τούρκου Δζεμάλ Νουσχέτ: «Αι σφαγαί αύται και εκτοπισμοί εξετελέσθησαν ημιεπισήμως τη συμμετοχή και στρατιωτικών και πολιτικών υπαλλήλων», σημειώνεται.
Μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στο μικρασιατικό μέτωπο, το καλοκαίρι του 1922, οι Μεγάλες Δυνάμεις, που ευθύνονταν για την σε βάρος της Ελλάδας εξέλιξη των γεγονότων, επιδίωξαν τη διεξαγωγή μιας διάσκεψης και τη σύναψη συνθήκης για τη διπλωματική διευθέτηση της ελληνοτουρκικής διαμάχης. Η Συνθήκη της Λοζάνης επισφράγισε τη νίκη του τουρκικού εθνικισμού και κατέστησε τον μικρασιατικό χώρο εθνική επικράτεια των Τούρκων. Νομιμοποιούσε την ανταλλαγή πληθυσμών ως μέσο επίλυσης των διαφορών και οδήγησε σε αναγκαστική έξωση 1.150.000 πρόσφυγες που ξεριζωμένοι έφτασαν στην Ελλάδα. Οι ελληνικές περιουσίες που εγκαταλείφθηκαν στη Μικρά Ασία ήταν δεκαπλάσιες από τις αντίστοιχες μουσουλμανικές.

Σήμερα, η Διεθνής Σύμβαση για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας, που εγκρίθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 1948, είναι ένα νομικό εργαλείο για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής, η ελληνική συνιστώσα της οποίας αναδύθηκε σε δύο φάσεις, μια ποντιακή και μια μικρασιατική.
http://www.pontos-news.gr/article/1...thnikismos-odigise-sti-genoktonia-ton-pontion

 

[vaios70]