Ambiophonics: επανάσταση, αίρεση ή επιστροφή στις ρίζες;

[charlieblue]

Όλοι όσοι ασχολούνται με την αναπαραγωγή μουσικής σε κλειστούς χώρους με κάποιες αξιώσεις, έχουν ιδία πείρα από την αλληλεπίδραση του συστήματος ηχείων-χώρου στο τελικό ακουστό αποτέλεσμα. Κι αν δεν έχουν ακόμη υποκύψει στον πειρασμό του πειραματισμού, τουλάχιστο έχουν ακούσει/διαβάσει ότι μικρές αλλαγές στην τοποθέτηση των ηχείων έχουν μικρές έως πολύ σημαντικές επιδράσεις στον ήχο.

Στο νήμα αυτό επαναφέρω τις ευρύτερες ανησυχίες του διαχειριστή Nicos Tsarouchas, ο οποίος ήδη από το 2005 κοινοποίησε την προσέγγιση των ambiophonics στο forum (βλ. http://www.avsite.gr/vb/showthread.php?19933-Ρεαλισμός-Στην-Μουσική-Αναπαραγωγή-Ή-Ευφωνία...). Επίσης, οφείλονται εύσημα στο μέλος Tidal_ ο οποίος ενάμιση χρόνο αργότερα περιέλαβε στον κατάλογό του περί χρησίμων συνδέσμων τον ιστότοπο των ambiophonics (βλ. http://www.avsite.gr/vb/showthread.php?29121-ΧΡΗΣΙΜΑ-LINKS-(AUDIO-PAPERS-ΓΙΑ-ΝΤΙΟΥΗΔΕΣ-ΚΑΙ-ΜΗ)

Ο κύριος Ralph Glasgal, στην ιστοσελίδα του http://www.ambiophonics.org/index.html, παρουσιάζει μια (όχι και τόσο) νέα οπτική στον προβληματισμό των μουσικόφιλων. Η προσέγγισή του συνδυάζει βασικές αρχές της αναπαραγωγής μουσικών γεγονότων με ψυχοακουστικές αρχές γνωστές, αλλά μη διαδεδομένες. Με την εφαρμογή των προτάσεών του υπόσχεται σημαντικά οφέλη: βελτίωση στην τονικότητα/καθαρότητα της αναπαραγωγής και βελτίωση στην χωρική αναπαράσταση των μουσικών δρώμενων.

Πολύ συνοπτικά, και εξαιρετικά επιλεκτικά από την εκτενή ανάλυση του θέματος στον ιστότοπο του Amphiophonics.org, μεταφέρω:

Τι είναι Ambiophonics

Η πραγματική εξέλιξη της στερεοφωνίας, με την κυριολεκτική έννοια του στερεού, και σε πείσμα των διαφόρων πολυκαναλικών συστημάτων που είναι διαδεδομένα σήμερα (5.1, 7.1 κλπ). Μια τεχνολογική μεθοδολογία που αξιοποιεί τους μηχανισμούς ακουστικής εντόπισης του ανθρώπινου σώματος. Η μεθοδολογία είναι εφαρμόσιμη σήμερα, με χαμηλό κόστος, και συμβατή με όλες τις υπάρχουσες μορφές αποθηκευμένης ηχητικής πληροφορίας (LP, CD, DVD, σε ταινίες και παιχνίδια, σε οικιακό περιβάλλον, στο αυτοκίνητο, στον Η/Υ κλπ) -τολμώ εδώ να προσθέσω τα HD FLAC, SACD και λοιπά σύγχρονα forma υψηλής ανάλυσης.

Βασικές παραδοχές και αξιώματα

• Η παραδοσιακή διάταξη του ισόπλευρου τριγώνου ακροατή/ηχείων είναι ανεπαρκής στη δημιουργία εστιασμένων ηχητικών ειδώλων σε μεγάλο εύρος και βάθος πεδίου, συνεπώς απορίπτεται. Σε δικάναλο πρόγραμμα, τα κύρια ηχεία τοποθετούνται μπροστά στον ακροατή και σε γωνία όχι μεγαλύτερη από 20 με 30 μοίρες μεταξύ τους. Η αναπαραγωγή των αντηχήσεων του χώρου της ηχογράφησης υποβοηθείται με τοποθέτηση επιπλέον ηχείων εκατέρωθεν της θέσης ακρόασης, αλλά και πίσω από αυτή. Τα επιπλέον ηχεία δέχονται σήμα επεξεργασμένο από Η/Υ. Η αναπαραγωγή πολυκάναλου προγράμματος ωφελείται εξίσου από την ιδιόμορφη διάταξη των ηχείων στο χώρο ακρόασης.

• Με την τοποθέτηση αυτή των ηχείων αξιοποιούνται κατά βέλτιστο τρόπο: ο μηχανισμός ενδοωτικής χρονικής διαφοράς (Inter-aural Time Difference ή Inter-aural Time Delay- ΙΤD), ο μηχανισμός ενδοωτικής διαφοράς έντασης (Inter-aural Loudness Difference – ILD) και ο μηχανισμός εντοπισμού ηχητικών πηγών βάσει των ανακλάσεων στο πτερύγιο του αυτιού (Pinna Localization Cues).

Σε μικρή παρένθεση στο θέμα, σημειώνω ότι η προσέγγιση των ITD, ILD και Pinna Cues διαφέρει ελαφρώς από εκείνη που παρουσίασε ο steppenwolf στο εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο «Η λειτουργία της ακοής» (υπόμνημα πλέον στο forum http://www.avsite.gr/vb/forumdisplay.php?71-Γενική-Συζήτηση-περί-High-Fidelity) κυρίως στις συχνότητες όπου εφαρμόζει κάθε μηχανισμός εστίασης. Όμως, η ουσία της προσέγγισης παραμένει.

• Χρησιμοποιείται ένα φράγμα που αποσκοπεί στη μείωση της ηχητικής επικάλυψης (acoustic crosstalk) των ηχείων του συστήματος, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή από τον ακροατή. Στόχος του φράγματος είναι η μεταφορά του ήχου του αριστερού (δεξιού) καναλιού αποκλειστικά στο αριστερό (δεξί) αυτί του ακροατή, χωρίς να επικαλύπτονται τα κανάλια. Το φράγμα αυτό είτε είναι φυσικό, στην απλούστερη μορφή του, είτε δημιουργείται με χρήση προγράμματος σε Η/Υ ή βρίσκεται εντός ειδικής ηλεκτρικής συσκευής. Το πρόγραμμα/συσκευή καλείται να ακυρώσει τούς ήχους του αριστερού (δεξιού) ηχείου οι οποίοι φτάνουν στο δεξί (αριστερό) αυτί του ακροατή. Για την ακύρωση χρησιμοποιείται ένα μειούμενης έντασης και κατάλληλα χρονισμένο εκτός φάσης σήμα, το οποίο αναπαράγεται από το «αντίθετο» ηχείο. Η τοποθέτηση των ηχείων σε κοντινή μεταξύ τους θέση, μεταξύ άλλων, διευκολύνει τη διαδικασία καθώς μειώνει τις ανάγκες σε υπολογισμούς.

Το παρακάτω σχέδιο δίνει μια βασική ιδέα για τη γενικότερη σύλληψη της πρότασης (http://www.ambiophonics.org/AmbioBook/Figure4.html).

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου Ambiophonics

• Έκταση της ηχητικής σκηνής από 150° έως 180° από 2 ηχεία, έως και τις 360° με 4 ή περισσότερα ηχεία.

• Βελτίωση της αίσθησης βάθους, καθαρότητας και παρουσίας των ηχητικών γεγονότων.

• Ενισχυμένη αίσθηση του «είμαι εκεί, στο μουσικό γεγονός» σε αντίθεση με το γνώριμο «το μουσικό γεγονός είναι εδώ».

Τα μειονεκτήματα της μεθόδου Ambiophonics

• Η απόλαυση μεγιστοποιείται στο sweet spot, το οποίο περιορίζεται σε πλάτος συγκριτικά με την στερεοφωνική αναπαραγωγή. Πολλαπλοί ακροατές καλούνται να δοκιμάσουν είτε στο sweet spot διαδοχικά, είτε ταυτόχρονα αλλά σε κοντινή πλευρική απόσταση μεταξύ τους, είτε ταυτόχρονα αλλά ο ένας πίσω από τον άλλο.

• Η χρήση του φράγματος είναι απαραίτητη. Οι εξοικοιωμένοι με τη χρήση Η/Υ και την αναπαραγωγή μέσω αυτών, δε θα ξενιστούν στη χρήση των προτεινόμενων προγραμμάτων. Οι επιμένοντες παραδοσιακά, είτε θα χρησιμοποιήσουν μια επιπλέον συσκευή στο σύστημά τους ή θα υποστούν ένα οπτικό handicap, όπως αυτό http://pol.bct.pagesperso-orange.fr/exemples/Ambio.htm ...

• Για κύρια (εμπρόσθια) ηχεία προτιμώνται ζεύγη υψηλής κατευθυντικότητας, καλά ταιριασμένα. Οι λοιποί παράγοντες που καθορίζουν ένα ποιοτικό αναπαραγωγέα, παραμένουν.

Η ανάλυση των θεμάτων του ιστοτόπου των ambiophonics, που αφορούν στην ιδέα και εφαρμογή της μεθόδου, αλλά και σε θέματα ηχογραφήσεων, ακουστικής χώρων και ηχητικής θεωρίας, καθώς και σε συμβουλές για την εφαρμογή στην πράξη, είναι υπερβολικά εκτενής, σε βαθμό που η αυτούσια μεταφορά σε ένα θέμα είναι αδύνατη.

Κατά την ταπεινή μου γνώμη πάντως, αξίζει να αφιερώσετε κάποιες ώρες από το χρόνο σας στην ανάγνωση των θεμάτων αυτών.

Ελπίζω επίσης, τα πλέον ανήσυχα μέλη του forum να δοκιμάσουν κάποιες από τις προτεινόμενες μεθόδους και να μεταφέρουν τα ευρήματά τους στους υπόλοιπους. Προσωπικά, έχω ιδιαίτερα θετικές αρχικές εντυπώσεις, τις οποίες υπόσχομαι σύντομα να μοιραστώ.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας,

CB

ΥΓ. Ελπίζω ότι διάλεξα σωστά το forum περί τεχνικών θεμάτων audio για την τοποθέτηση του νήματος. Εάν οι κκ διαχειριστές έχουν διαφορετική γνώμη, παρακαλώ να το μετακινήσουν κατά το δοκούν.

 

[charlieblue]

Απάντηση: Ambiophonics: επανάσταση, αίρεση ή επιστροφή στις ρίζες;

Θέματος συνέχεια: Ωραία τα λέει ο Glasgal μα αποδίδουν οι προτάσεις του?

Οι αγγλοσάξωνες λένε πως «ο φτωχός τρελός είναι απλά τρελός, ενώ ο πλούσιος τρελός είναι απλώς εκκεντρικός». Συνδυάστε με το ελληνικό παροιμιώδες «από μικρό κ από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια». Με τεκμήριο τις ενασχολήσεις του, αλλά και την κατοικία/έδρα/εργαστήριό του, ο κος Glasgal είναι το λιγότερο ευκατάστατος, άρα...
.
Οι οδηγίες για τη δημιουργία και τοποθέτηση του Ambiodipole (=ζεύγος ηχείων τοποθετημένων κοντά το ένα στο άλλο, και τα οποία εκπέμπουν κατα προτίμηση σε ευθεία, ως ηχητικά laser) βρίσκονται εδώ http://www.ambiophonics.org/AmbioBook/Chapter8.html. Καθώς δεν παίζω μουσική από ΗΥ, και δε θέλω να προσθέσω μηχανήματα στο υπάρχον σύστημα, διάλεξα τη μέθοδο του φυσικού φράγματος για τη δοκιμή.

Σύμφωνα με το κείμενο, αυτή είναι μια λύση χαμηλού κόστους, έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και απαλλάσει από την εμπλοκή με επιπλέον ηλεκτρονικές συσκευές, ρυθμίσεις και καλώδια. Ο Glasgal αναφέρει σχετικά ότι σε μια ιδανική (αν και ακραία) κατάσταση, το κάθε μάτι του ακροατή δεν θα μπορεί να δει το εκατέρωθεν ηχείο, οπότε ο στόχος του φράγματος θα έχει πλήρως επιτευχθεί. Καθώς αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό, παρατίθεται ένας τύπος για τον προσδιορισμό του ελάχιστου απαιτούμενου πάχους του φράγματος, σε συνδυασμό με τη μέγιστη επιτρεπόμενη απόστασή του από τον ακροατή:

L=X(H+T)/D όπου

L η μέγιστη επιτρεπτή απόσταση της κεφαλής του ακροατή από το φράγμα
X η απόσταση από το (προς τον ακροατή) άκρο του φράγματος ως τα ηχεία
H η ενδοωτική απόσταση
T το πάχος του φράγματος
D η απόσταση μεταξύ των κέντρων των ηχείων

Φυσικό φράγμα

Κατασκεύασα το φυσικό φράγμα με πολύ πρόχειρο τρόπο, στερεώνοντας ακουστικό αφρό (πυραμίδες 5 εκ.) στις εξωτερικές πλευρές μιας συσκευασίας από χαρτόνι. Το μέγιστο πάχος της «πατέντας» είναι 17 εκατοστά στις κορυφές των πυραμίδων (12 εκατοστά στις βάσεις τους), το ύψος είναι 160 εκατοστά και το μήκος 133 εκατοστά. Οι «πυραμίδες» καλύπτουν μόνο 1 μέτρο του μήκους του φράγματος, όση είναι η διάσταση των τεμαχίων αφρού. Προφανές μειονέκτημα του φράγματος είναι οτι δεν είναι συμπαγές και επαρκώς στιβαρό ώστε να απομονώσει πλήρως τους ήχους που εκπέμπουν τα ηχεία μεταξύ τους. Από την άλλη, το φράγμα είναι αρκετά ελαφρύ ώστε να μπορώ να το μετακινώ άκοπα, χρήσιμο χαρακτηριστικό στη δεύτερη δοκιμή που παραθέτω - όσοι έχουν ιδιόκτητο και διαθέσιμο χώρο μπορούν να δοκιμάσουν κάτι πιο στιβαρό, ή και μόνιμο όπως αυτό http://arolio.free.fr/hifi/hifi2.html. Σε κατάσταση ακρόασης, το φράγμα εκτείνεται από τη θέση ακρόασης (αγγίζει το σκελετό του καθίσματος) έως το επίπεδο των ηχείων. Στη διάταξη των ηχείων στο χώρο, για X=133, H=13, D=39, T=15 ο τύπος δίνει ελάχιστη απόσταση 95 εκατοστών από το κεφάλι του ακροατή, μεγαλύτερη από τα 70 εκατοστά που μέτρησα με το φράγμα τοποθετημένο.

Χώρος ακρόασης

Spoiler

Ο χώρος ακρόασης είναι γυμνός, στους τοίχους και στο (ξύλινο) πάτωμα. Έχει διαστάσεις 630 Χ 470 και επικοινωνεί με ένα χώρο 300 Χ 430 διαμέσου μιας πλαστικής συρταρωτής πόρτας (φυσαρμόνικα) διαστάσεων 260 Χ 245 (ΠΧΥ), η οποία μένει κλειστή στις ακροάσεις.

Στην παραδοσιακή διάταξη, τα ηχεία (Manger Swing χωρίς υπογούφερ, που τροφοδοτούνται από ένα Graaf GM20, που παίρνει σήμα από ένα Consonance 2.2) είναι τοποθετημένα με το κέντρο των μεγαφώνων στα 230 εκατοστά από τον τοίχο. Το ισόπλευρο τρίγωνο ηχείων-ακροατή έχει πλευρά επίσης 230 εκατοστά. Η θέση ακρόασης (κέντρο κεφαλής ακροατή) βρίσκεται σε απόσταση 30 περίπου εκατοστά από τον τοίχο. Η διάταξη αυτή επιλέχτηκε με βάση επηροές από Dunlavy και Αudio Physics.

http://i1176.photobucket.com/albums/x328/charlieblue/Study_ListeningRoom2D.jpg
http://i1176.photobucket.com/albums/x328/charlieblue/Equilateral3D_2.jpg
http://i1176.photobucket.com/albums/x328/charlieblue/Equilateral3D_1.jpg

Ο χώρος είναι ακουστικά αφρόντιστος. Η μόνη μέριμνα για περιορισμό των ανακλάσεων είναι δύο πολύ λεπτές κουρτίνες για τις μπαλκονόπορτες, όπως και δύο, επίσης πρόχειρα ανεγερθείσες, τροχήλατες κατασκευές που στηρίζουν παχύ ύφασμα διαστάσεων 130 Χ 130. Οι κατασκευές είναι τοποθετημένες η μία πίσω από τη θέση ακρόασης και η άλλη ακριβώς απέναντι από αυτή (δεν εμφανίζονται στα σχέδια). Στόχος η απορόφηση μέσο-υψηλών συχνοτήτων και μόνο.

Δεν έχω τη δυνατότητα να μετρήσω, αλλά πιστεύω ότι ο χρόνος αντήχησης είναι πολύ μεγαλύτερος του εύρους 0,2 -0,3 ms που προτείνεται στη μέθοδο http://www.ambiophonics.org/AmbioBook/Chapter5.html. Σε κάθε περίπτωση, ο χώρος είναι οπωσδήποτε μακριά από τα ζητούμενα του Glasgal, και -όπως διαβάζω- από τα παραδεκτά audiophile πρότυπα.

Δοκιμές Ambio

Τοποθέτησα τα ηχεία στο μέσο του δωματίου, με τα μεγάφωνα σε απόσταση 220 εκατοστών από τον πίσω τοίχο και παράλληλα με αυτόν. Ακολουθώντας τα ευρήματα σε μια από τις πολλές αναφορές του ιστοτόπου, στοχεύοντας σε περιεχόμενη γωνία μόλις 10ο - 11ο , έφερα τα κέντρα των μεγαφώνων σε απόσταση 33 εκατοστά. Σχέδια εδώ:

http://i1176.photobucket.com/albums/x328/charlieblue/Ambiol3D_2.jpg
http://i1176.photobucket.com/albums/x328/charlieblue/Ambiol3D_1.jpg

Σημειώνω ότι έκανα μόνο ακουστικές εκτιμήσεις, διότι δεν έχω εξοπλισμό για μετρήσεις. Η αρχική εντύπωση από την ακρόαση ήταν «μακράν ο καλύτερος ήχος που πήρα από σύστημα». Με επιφύλαξη της ποιότητας ηχογράφησης / εκτύπωσης κάθε CD, ακόμη και σε αυτό το στοιχειώδες σύστημα, επαλήθευσα με μεγάλη ευκολία τους ισχυρισμούς του κου Glasgal για :

• μια ακλόνητη ηχητική σκηνή, με εξαιρετικό εστιασμό. Η εικόνα παρέμενε σταθερή ακόμη και όταν κινούσα το κεφάλι εκατέρωθεν του φράγματος, χωρίς όμως να σηκωθώ από τη θέση ακρόασης.
• έκταση της ηχητικής σκηνής πολύ πέρα από τις θέσεις των ηχείων. Εκτιμώ σκηνή έως και 100 μοίρες, ανάλογα με την ηχογράφηση.
• βελτίωση στην αίσθηση του πλάτους ΚΑΙ του βάθους της σκηνής. Αυξημένη ευκολία στο διαχωρισμό των μουσικών δρώμενων.

Δεν κατάφερα να «ανασκευάσω την αίσθηση του χώρου της ηχογράφησης», αν και μερικές στιγμές, όπως στο live του Bill Evans Trio στο Τrident Club, έφτασα κοντά. Ίσως για το αποτέλεσμα αυτό να είναι πράγματι απαραίτητη η χρήση επιπλέον ηχείων (και ενός ικανότερου συστήματος...), κάτι που δεν μπορώ να επαληθεύσω.

Η έκπληξη για μένα ήταν η απόδοση του χαμηλού, το οποίο απέκτησε έκταση πολύ κάτω από το συνηθισμένο - τα ηχεία μου ΔΕΝ έχουν χαμηλό. Για την αίσθηση αυτή έχω 2 πιθανές εξηγήσεις:

• Ο Glasgal αναφέρει στο http://www.ambiophonics.org/AmbioBook/Chapter3.html ότι «Τα ηχεία εκπέμπουν χαμηλόσυχνα σήματα με μήκη κύματος πολύ μεγαλύτερα από το πλάτος του κεφαλιού. Τα σήματα καταφθάνουν σε κάθε αυτί χωρίς μειούμενη ένταση αλλά και εκτός φάσης κατά 180 μοίρες, γι αυτό και πάντοτε θα αλληλοακυρώνονται σημαντικά. Αυτός ο παράγοντας εξηγεί τη ‘λεπτή αίσθηση’ του μονοφωνικού ή κεντρικού (L+R) στερεοφωνικού ήχου. Σε υψηλότερες συχνότητες η ακύρωση δεν είναι ολοκληρωτική». Άρα, εάν οι χαμηλές συχνότητες δεν φτάνουν εκτός φάσης στη θέση ακρόασης, δεν ακυρώνονται αλλά ακούγονται αυτούσιες δηλ. ισχυρές.
• Με την τοποθέτηση των ηχείων κοντά στον άξονα που διατρέχει το κέντρο του τοίχου των 4,7 μέτρων, διεγείρεται πιο εύκολα η συχνότητα συντονισμού της μεγάλης διάστασης των 9,2 μέτρων του χώρου - θεωρώ ότι στις χαμηλές συχνότητες το δωμάτιο ακρόασης και το γραφείο συμπεριφέρονται ως ένας ενιαίος χώρος.

Να τολμήσω ακόμη να σκεφτώ ότι τα επίπεδα μεγάφωνα διεγείρουν το χώρο πιο εύκολα όταν τοποθετούνται παράλληλα με τους τοίχους; Όχι; Καλά...

Το μόνο δυσάρεστο μετά την αλλαγή σε ambio ήταν ένας ισχυρός συντονισμός, υπολογίζω κοντά στα 170 -180 Ηz. Ίσως, παίζοντας με την τοποθέτηση των ηχείων να το διορθώσω.

Απογοήτευση ήταν το CD Love Scenes της Diana Krall, στο οποίο φωνή, κιθάρα και μπάσο ήταν ασφυκτικά τοποθετημένα επάνω στα ηχεία, ενώ το πιάνο τοποθετήθηκε στο βάθος της εικόνας. Ομοίως, το track 2-Funkalero του CD4 από τη συλλογή Evans (Stan Getz & Bill Evans, Previously unreleased recordings, VERVE V6-8833). Και σε αυτό το track, η εικόνα κατέρευσε με σαξόφωνο, νραμς και μπάσο πάνω στα ηχεία, πιάνο στο βάθος. Καμιά σκέψη για την αιτία, παρακαλώ;

Για όσους έχουν την περιέργεια και την υπομονή, παραθέτω με χρονική σειρά τα CD που άκουσα στη διάταξη αυτή, με μερικά μικρά σχόλια από τις εντυπώσεις μου.

Spoiler

Τα CD είναι όλα απλές κυκλοφορίες, εννοώντας αγορασμένα από εμπορικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης (Αλμπάντης, Stereodisk, Metropolis κ.α.) και όχι από εξειδικευμένα καταστήματα ήχου. Εξαίρεση, μερικά audiophile CD -αποκτήματα από παλιά τεύχη του Εικόνα & Ήχος- και το Time Out του Brubeck, δώρο από φίλο. Επίσης, τα CD του Bill Evans, τα οποία περιέχονται σε box set 18 τεμαχίων, ειδική κυκλοφορία από την Verve.

Chopin, 4 Balladen, Zimerman, DG 423 090. Η ανάσα του Zimerman καρφωμένη δεξιά από το πιάνο του, πάνω από τα πλήκτρα. Ήχος μεγάλος.

Chopin, 4 Scherzi. Pollini, DG 431 623. Δυναμισμός και ζωντάνια.

Lalo Schifrin, OST "Tango", DG 459 145. Απίστευτο άκουσμα, τα ηχεία μου έδωσαν μπάσο σαν να είχα συνδέσει (subwoofer! Μοναδική αίσθηση βάθους, εστίασης, ανάλυσης. 5!

Brubeck, Time Out, Sony Mastersound Gold, CK-64408. Ομοίως, με ελαφρά πιο αδύναμο μπάσο.

Dire Straits, Making Movies, Vertigo 800 050. Ήχος μέτριος, εικόνα μαζεμένη, μπάσο αδύναμο.

Dire Straits, Brothers in Arms, Vertigo 824 499. Ήχος πολύ καλύτερος από το Making Movies. Αν και τα εφέ από το studio είναι προφανή, η ακουστική εμπειρία είναι ευρεία και ευχάριστη.

Supertramp, Autobiography of, AM 393 904. Ήχος μέτριος. Ακόμη δεν μπορώ να διακρίνω τι λέει η αναγγελία του μεγαφώνου στο σταθμό τραίνου, στο Rudy.

Pink Floyd, Dark Side of the Moon, Harvest 7 46001 2. Ήχος ελαφρώς σκληρός, ίσως εξαιτίας κακής εκτύπωσης. Όμως, κάθε τι άλλο ήταν εξαιρετικό, ικανή έκταση χαμηλού, τέλεια εικόνα. Η απομάκρυνση του τρελού σε «κίνηση αποφυγής πυρών» είναι ξεκάθαρη. Τα ρολόγια ακούστηκαν απίστευτα αληθινά σε ήχο, υφή και θέση (βλ. το σκαληνό τρίγωνο σε πρόσοψη παράλληλη με τα ηχεία). Ομοίως οι 2 ταμειακές μηχανίες, εμφανίστηκαν να αιωρούνται στο κενό, με ψηλαφητή αληθοφάνεια. Εξαιρετικό άκουσμα. Απορία: ποιά φράση λέει η Clare Torry στο Gig in the sky; κάτι σαν «...whispering the …”, μα γιατί δεν μπορώ να την αντιληφθώ ;

America, Υou can do magic, DC 864352. Καλό, με τις κατά ambio βελτιώσεις. Ως εκεί.

High end vision, Ηχος 42/315. Όπως τα προηγούμενα, καλά ακούσματα.

High end αποδράσεις, Ηχος 29/300. Όπως τα προηγούμενα. Εξαιρετική η παρουσία των κοντραμπάσων στο manha de carnaval.

Shubert, Death and the Maiden, OST, DG 447 611. H αναπαραγωγή κατά Ambio καλωσορίζει το κουαρτέτο AMADEUS στο δωμάτιό μου. Οι 4 μουσικοί τοποθετήθηκαν 1,5 μέτρο πίσω από τα ηχεία σε σφικτό σχηματισμό. Όμως, γιατί τους θυμάμαι πιο απλωμένους στη σχετική σκηνή του φιλμ;

Diana Krall, Love scenes, Impulse 12342. Αν και το πιάνο τοποθετείται πίσω και δεξιά, η φωνή της Krall βρίσκεται και πάλι στο επίπεδο των ηχείων. Δεν είμαι ικανοποιημένος. Καλό μπάσο πάντως.

OST Notre-Dame de Paris, CDL 494414 2. Εξαιρετική εικόνα, σκηνή με πλάτος και βάθος. Το Ambio βασιλεύει!

Σήματα ελέγχου. LEDR: Left-to-Right, Behind εξαιρετικά. Up, Over απέτυχαν: δεν υπήρξε κίνηση, ο ήχος παρέμεινε μέσα στο διάφραγμα. Τεστ πολικότητας 75Hz άριστο: ανάστροφη πολικότητα χωρίς τον παραμικρό βόμβο. Δοκιμές υψηλών: κουνούπι στα 17,4Khz ευδιάκριτο. Αντίστροφη μέτρηση από τα 22Khz: διέκρινα ήχους από τα 19kHz και κάτω. Εύρος δυναμικής περιοχής στα -60db, με το θόρυβο του test track στα 90dB.

America, Υou can do magic, DC 864352. Ήχος καλύτερος από την προηγούμενη ακρόαση (οι λάμπες θέλουν το ζέσταμά τους. Η εικόνα κατά Ambio πολύ καλή, όπως πάντα.

Bruce Springsteen, Darkness on the edge of town, Columbia CD 86061. Η φωνή του «Αφεντικού» εξαιρετικά εστιασμένη. Ήχος μάλλον ρηχός, χαμηλό υποφερτό. Μάλλον φταίει κακή εκτύπωση.

Deep Purple, Best of, ΕΜΙ 830268. Και μόνο στο άκουσμα του "Sweet child in time" κατά Ambio: μαγεία… Δεν έχουν όλα τα κομάτια καλές ηχογραφήσεις, άρα με άριστα το 5, ένα 4 αρκεί για αυτό το CD.

Black Sabath, Heaven and Hell, ESM CD 330. Καλό μπάσο, πρώτη φορά πρόσεξα ένα παιχνίδισμα στη γραμμή του. Εξαιρετική εικόνα (Ambio, thank you!).

Iron Maiden, Number of the Beast, ΕΜΙ 4 96918 0. Ok, το ακούσαμε και σε Ambio. Δεν θα κερδίσει κανείς, αν η ηχογράφηση είναι απαίσια. Ή μήπως, φταίει το «Special Multimedia CD» ; Καλή μουσική, πάντως.


Ισόπλευρο 230 εκατοστά.

OST CAOS, Piovani, Lumiere 102-2. Καλό άκουσμα, πιο λεπτόηχο / αέρινο αποτέλεσμα. Αίσθηση «κάτι λείπει».

Sakamoto, 1996, Milan 37242-2. Ομοίως.

OST, Cinema Paradiso, DRG 1258. Ομοίως.


Ambio, μεγάφωνα σε απόσταση 230 εκατοστών από τον τοίχο, κέντρα των μεγαφώνων σε απόσταση 35 εκατοστά

Mozart, Requiem, DG 419 867

Dvorak, Cello concerto, LDR 418004

Brubeck, Time Out, Sony Mastersound Gold, CK-64408

Bill Evans, CD 1, Empathy, Verve 837757. The Gary McFarland Orchestra, Verve V6-8518

Bill Evans, CD 4, Stan Getz & Bill Evans, Verve 833802. Bill Evans Trio Live, Verve V6-8803

Bill Evans, CD 7, Monica Zetterlund and Bill Evans, Verve LP 08222 PL

Με την ευκαιρία της Πασχαλινής ανάπαυσης, θέλησα να κάνω μια πιο άμεση σύγκριση: έπαιζα μερικά κομμάτια με τα ηχεία σε θέση ισόπλευρου τριγώνου, μετά άλλαζα τη θέση των ηχείων σε ambio και έπαιζα τα ίδια κομάτια. Οι αποστάσεις στο ισόπλευρο τρίγωνο παρέμειναν σταθερές, στα 230 εκατοστά. Στη θέση ambio, μετακίνησα τα ηχεία ελαφρά πιο πίσω, τοποθετώντας τα μεγάφωνα επίσης στα 230 εκατοστά από τον τοίχο και στα 35 εκατοστά μεταξύ των κέντρων μεγαφώνων. Η σύγκριση επιβεβαίωσε την αίσθηση που είχα και κατέδειξε τη σαφή υπεροχή της τοποθέτησης ambio, σε εστιασμό, αντιληπτότητα ήχων, διάταξη στο χώρο, έκταση χαμηλού.

Για όποιον ενδιαφέρεται, παραθέτω τα κομμάτια που δοκίμασα

Spoiler

Κραουνάκης-Νικολακοπούλου, Μαμά Γερνάω, Columbia 472 817-2
1 Eίσοδος...Μοίρες
2 Μαμά γερνάω
6 Πάτωμα. Mini LEDR, τα τακούνια

Λοίζος, Για μια μέρα ζωής, Minos EMI MCD 393
1 Κουτσή κιθάρα
2 Σ'ακολουθώ
12 Η μέρα εκείνη δε θ'αργήσει

Πρωτοψάλτη, Παραδέχτηκα, Polydor 849 304
1 Μαύρο χιόνι
2 Βενζινάδικο
3 Θεός αν είναι
4 Παραδέχτηκα
5 Όρκος

Brubeck, Time Out, Sony Mastersound Gold, CK-64408
1 Blue Rondo à la Turk
2 Strange Meadow Lark
3 Take Five

Diana Krall, Love scenes, Impulse 12342
1 All or nothing at all
2 Peel me a grape

Cesaria Evora, Cabo verde, BMG 74321453932
1 Tchintchirote
2 Sabine larga’m
4 Sangue di beirona

Lalo Schifrin, OST "Tango", DG 459 145
1 Tango del atardecer
4 Tango barbaro
18 Tango para percusion

Schubert, Amadeus Quartet, DG 447 611 –ανάσα !

Pink Floyd, Dark Side of the Moon, Harvest 7 46001 2
1 Speak to me
2 On the run
3 Time
4 The great gig in the sky
5 Money

Dire Straits, Brothers in Arms, Vertigo 824 499
2 Money for nothing
4 Your latest trick

Ατυχώς, με τις πολλές μετακινήσεις των ηχείων έχασα τα σημάδια όπου το σήμα ελέγχου ανάστροφης πολικότητας 75Hz έδινε μηδενική ακουστή έξοδο. Σε αυτή τη θέση είχα πάρει τα καλύτερα αποτελέσματα. Μικρό το κακό, θα το ξαναβρώ! Οπότε...


Εργασία για το μέλλον

• Να επαληθεύσω τη θέση ηχείων όπου μηδενίζεται ο βόμβος σε σήμα ανάστροφης πολικότητας 75Hz.
• Να προσδιορίσω την αιτία του συντονισμού, λίγο κάτω από τα 200 Hz, και να την πολεμήσω κατά το δυνατό.
• Να κατασκευάσω ένα καλύτερο φράγμα
• Να δοκιμάσω τα ηχεία σε διάταξη στο μακρύ τοίχο, με την ελπίδα να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο η ηχητική εικόνα.

Κλείνοντας, πιστεύω ότι τα μέλη του forum που έχουν ικανό σύστημα (χώρο και μηχανήματα) θα διαπιστώσουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα από τα δικά μου. Ελπίζω επίσης να παρακινηθούν τα μέλη που διαθέτουν μετρητικό εξοπλισμό και, αφού δοκιμάσουν τη μέθοδο, να ανακοινώσουν τα αποτελέσματα των μετρήσεών τους. Ειλικρινά θα με ενδιέφερε να μάθω τις εμπειρίες σας, εάν έχετε πειραματιστεί σχετικά.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας,

CB