- Μηνύματα
- 28.176
- Reaction score
- 58
The Nightmare Before Christmas 3D (1993)
Merry, Creepy Christmas!
Η καλύτερη ταινία του Τιμ Μπάρτον επιστρέφει στις αίθουσες στο πιο εντυπωσιακό 3-D που είδατε ποτέ και, για την ιστορία, δεν φέρει καν τη σκηνοθετική του υπογραφή...
Είναι όμως πέρα για πέρα, αναμφίβολα δική του. Ατόφιο κομμάτι της ψυχής του. Όπως ο ίδιος εξομολογήθηκε «υπάρχουν πολύ λίγες ταινίες με τις οποίες αισθάνεσαι τόσο προσωπικά αναμεμειγμένος. Εγώ έτσι έχω αισθανθεί μόνο δύο φορές: με το Vincent (το μικρού μήκους stop-motion animation που γύρισε το 1982) και με τον Χριστουγεννιάτικο Εφιάλτη».
Ή όπως εύστοχα παρατήρησε ο Τζόνι Ντεπ, «αυτό που διαθέτει είναι ένα ξεχωριστό, σπάνιο χάρισμα. Δεν αρκεί να τον αποκαλέσεις σκηνοθέτη. Ο εκλεκτικός τίτλος της διάνοιας του ταιριάζει καλύτερα - γιατί είναι ταυτόχρονα κινηματογραφιστής, ζωγράφος, φωτογράφος, ποιητής και ευαίσθητος, ευσυνείδητος και διορατικός εκφραστής ιδεών».
Μια φορά και έναν καιρό...
Ο Μπάρτον επιθυμούσε να μεταφέρει το σινεμά το δικό του, τρισέλιδο ποίημα, με τίτλο «Nightmare Before Christmas» και πηγή έμπνευσής το έμμετρο παραμύθι του Κλέμεντ Κλαρκ Μουρ, «The Night Before Christmas», από... πάντα.
Η επιμονή του όμως να το γυρίσει με τη επίπονη και χρονοβόρα τεχνική του stop-motion, επειδή έτσι θα προσέδιδε «μοναδική ενέργεια και διαστάσεις» στις εικόνες του, προκαλούσε άκαμπτους δισταγμούς στη Disney που είχε αποκτήσει σε ανύποπτο χρόνο τα δικαιώματά του Εφιάλτη του. Μόνο μετά την επιτυχία του Ψαλιδοχέρη και του πρώτου Μπάτμαν, άρχισε αυτό, το ευφάνταστα φιλόδοξο όραμα του να μοιάζει λιγότερο παράλογο στο στούντιο, που επιτέλους του έδωσε το πράσινο φως.
Μετά από μια ατυχή συνδιαλλαγή με τον σεναριογράφο του Beetlejuice, Μάικλ ΜακΝτάουελ, ο Μπάρτον ξεκίνησε έναν ανορθόδοξο δημιουργικό χορό με τον μουσικοσυνθέτη και φίλο του Ντάνι Έλφμαν: μέσα σε ένα διάστημα δύο μηνών, με πυξίδα τους το πρωτότυπο ποίημα, ένα σκελετό -μεγάλου μήκους- σεναρίου που είχε σκαρφιστεί ο Τιμ δέκα χρόνια πριν και τα ιδιόχειρα σκίτσα του, έγραψαν τους στίχους των τραγουδιών, με αφετηρία τους οποίους ο Έλφμαν συνέθεσε τη μουσική.
Όταν αυτά ολοκληρώθηκαν, ο Μπάρτον εμπιστεύτηκε στη Κάρολιν Τόμπσον (Ο Ψαλιδοχέρης) τη συμπλήρωση των μη μουσικών κομματιών της ιστορίας του, καθώς και τη τελική διαμόρφωση του σεναρίου. Ταυτόχρονα πήρε τη δύσκολη απόφαση να απαρνηθεί τη σκηνοθεσία, εξαιτίας των ανειλημμένων υποχρεώσεών του στο πολυαναμενόμενο sequel, Ο Μπάτμαν Επιστρέφει.
Ως αναπληρωτή του επέλεξε τον παλιό του γνώριμο Χένρι Σέλικ - περίφημο καλλιτέχνη του stop-motion animation χάρη στα φιλμάκια στο MTV και επικεφαλή του κορυφαίου στο είδος του, εργαστηρίου - στούντιο στο Σαν Φραντσίσκο. Για τα επόμενα δύο περίπου χρόνια, είτε ο Σέλικ έστελνε τις σκηνές που ολοκλήρωνε καθημερινά στον Μπάρτον (που βρισκόταν στα πλατό του Μπάτμαν), ώστε να τις εγκρίνει και να αρχίσει να τις μοντάρει, είτε ο Μπάρτον ανέβαινε στο Σαν Φραντσίσκο για να γίνει μάρτυρας της γέννησης του ιδιότροπου κινηματογραφικό του πλάσματος από κοντά...
Έχοντας κοστίσει λιγότερο από 18 εκατομμύρια δολάρια, ο Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης έκανε πρεμιέρα στις ΗΠΑ τις Απόκριες του 1993. Σημείωσε εισπράξεις ύψους 51 εκατομμυρίων. Κρίθηκε από τους περισσότερους ενήλικες ως πολύ τρομακτικό για τα παιδιά τους. Και, μοιραία, απέκτησε διαστάσεις cult φαινομένου.
...ένα φάντασμα ονειρεύτηκε πως ήταν ο Άγιος Βασίλης.
«Υπάρχει κάτι εκεί έξω, μακριά από το σπίτι μου / Μια λαχτάρα πρωτόγνωρη/ Ω, υπάρχει ένα κενό μέσα στα κόκκαλα μου / Που εκλιπαρεί για κάτι άγνωστο...». Ο Τζακ Σκέλινγκτον, ο Βασιλιάς της Κολοκύθας, ο σκελετός - επικεφαλής της πόλης της Αποκριάς τραγουδά την ανάγκη του να ξεφύγει από τα όρια των - εξωγενώς προαποφασισμένων - καθηκόντων του. Να αντιδράσει στους περιορισμούς που του επιβάλει η εικόνα του. Μια εικόνα τρομακτική αλλά απολαυστικά γοητευτική. Εκφραστικά συναισθηματική και βαθιά ουσιαστική, παρά την απουσία ματιών, που, λένε, είναι ο καθρέφτης της ψυχής.
Η παράλογα γενναία, εξ αρχής καταδικασμένη προσπάθειά του να αναλάβει τη τέλεση των Χριστουγέννων, αντικαθιστώντας τον Άη Βασίλη, γίνεται ένας κωμικοτραγικός, διαχρονικά ψυχαγωγικός και ανυπέρβλητα συγκινητικός, ανεπανάληπτος ύμνος στις στιγμές που μας αλλάζουν τη ζωή... Του ξυπνήματος από τον εφιάλτη, όταν συνειδητοποιείς ότι οι φόβοι σου δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα όνειρο. Της απώλειας, που σε προκαλεί να αναδομήσεις, να ξαναράψεις (σαν τη Σάλι) τα κομμάτια σου, μόνος, όπως εσύ θέλεις. Της ήττας κόντρα στη προκατάληψη, όταν κερδίζεις θριαμβευτικά τον εαυτό σου. Της αλήθειας του να είσαι ταυτόχρονα ταιριαστός και αταίριαστος, πεντάμορφος και τέρας.
Φαντασία σε 3D
O Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης επιστρέφει φέτος στα λημέρια της μεγάλης οθόνης, πιο υποβλητικός από ποτέ: real D τρισδιάστατος. Τουτέστιν, επεξεργασμένος με τη νέα ψηφιακή τρισδιάστατη στερεοσκοπική τεχνολογία, που χρησιμοποιεί έναν υψηλής ευκρίνειας ψηφιακό προβολέα ώστε να προβάλλει τις εικόνες σε υψηλότερη ταχύτητα ανά καρέ από ότι ο κλασσικός κινηματογράφος (144 frames/sec αντί για 24 frames/sec).
Το αποτέλεσμα στην αντίληψη του θεατή (που φορά ειδικά γυαλιά) είναι μια πρωτόγνωρη αίσθηση βάθους - μια ανεπανάληπτη εντύπωση πως η εικόνα επεκτείνεται πίσω και μπροστά από την οθόνη. Έτσι οι (χάρη στην εξάσκηση της τέχνης του stop-motion, κατά την οποία φωτογραφίζονται χιλιοστό το χιλιοστό οι κινήσεις και εκφράσεις κάθε πρωταγωνίστριας κούκλας, μέσα σε ένα ανάλογης κλίμακας σκηνικό) οπλισμένες με ξεχωριστή ενέργεια και μοναδικές διαστάσεις, εικόνες του ο Μπαρτονικού Εφιάλτη, γίνονται ακόμα πιο επιβλητικές:
Εισβάλουν, θαρρείς, στη πραγματικότητα ή, αντίστροφα, σε συνεπαίρνουν αμαχητί στο σύμπαν τους, έτσι όπως σε κάνουν να νιώθεις ότι βρίσκεσαι στη Πόλη των Αποκριών, σε απόσταση αναπνοής από τον Τζακ, τη Σάλι και τα άλλα, αξιαγάπητα... στοιχειά. Αυτή, τη - highest-tech αναγέννηση του φιλμ (που έγινε το πρώτο τρισδιάστατο stop-motion animation της Ιστορίας) επιμελήθηκε ο ίδιος ο Μπάρτον σε συνεργασία με τον Σέλικ, τους «ταχυδακτυλουργούς» των ειδικών εφέ της Industrial Light & Magic και τους εφευρέτες της In-Three Inc.
WWW.cinemag.gr
Merry, Creepy Christmas!
Η καλύτερη ταινία του Τιμ Μπάρτον επιστρέφει στις αίθουσες στο πιο εντυπωσιακό 3-D που είδατε ποτέ και, για την ιστορία, δεν φέρει καν τη σκηνοθετική του υπογραφή...
Είναι όμως πέρα για πέρα, αναμφίβολα δική του. Ατόφιο κομμάτι της ψυχής του. Όπως ο ίδιος εξομολογήθηκε «υπάρχουν πολύ λίγες ταινίες με τις οποίες αισθάνεσαι τόσο προσωπικά αναμεμειγμένος. Εγώ έτσι έχω αισθανθεί μόνο δύο φορές: με το Vincent (το μικρού μήκους stop-motion animation που γύρισε το 1982) και με τον Χριστουγεννιάτικο Εφιάλτη».
Ή όπως εύστοχα παρατήρησε ο Τζόνι Ντεπ, «αυτό που διαθέτει είναι ένα ξεχωριστό, σπάνιο χάρισμα. Δεν αρκεί να τον αποκαλέσεις σκηνοθέτη. Ο εκλεκτικός τίτλος της διάνοιας του ταιριάζει καλύτερα - γιατί είναι ταυτόχρονα κινηματογραφιστής, ζωγράφος, φωτογράφος, ποιητής και ευαίσθητος, ευσυνείδητος και διορατικός εκφραστής ιδεών».
Μια φορά και έναν καιρό...
Ο Μπάρτον επιθυμούσε να μεταφέρει το σινεμά το δικό του, τρισέλιδο ποίημα, με τίτλο «Nightmare Before Christmas» και πηγή έμπνευσής το έμμετρο παραμύθι του Κλέμεντ Κλαρκ Μουρ, «The Night Before Christmas», από... πάντα.
Η επιμονή του όμως να το γυρίσει με τη επίπονη και χρονοβόρα τεχνική του stop-motion, επειδή έτσι θα προσέδιδε «μοναδική ενέργεια και διαστάσεις» στις εικόνες του, προκαλούσε άκαμπτους δισταγμούς στη Disney που είχε αποκτήσει σε ανύποπτο χρόνο τα δικαιώματά του Εφιάλτη του. Μόνο μετά την επιτυχία του Ψαλιδοχέρη και του πρώτου Μπάτμαν, άρχισε αυτό, το ευφάνταστα φιλόδοξο όραμα του να μοιάζει λιγότερο παράλογο στο στούντιο, που επιτέλους του έδωσε το πράσινο φως.
Μετά από μια ατυχή συνδιαλλαγή με τον σεναριογράφο του Beetlejuice, Μάικλ ΜακΝτάουελ, ο Μπάρτον ξεκίνησε έναν ανορθόδοξο δημιουργικό χορό με τον μουσικοσυνθέτη και φίλο του Ντάνι Έλφμαν: μέσα σε ένα διάστημα δύο μηνών, με πυξίδα τους το πρωτότυπο ποίημα, ένα σκελετό -μεγάλου μήκους- σεναρίου που είχε σκαρφιστεί ο Τιμ δέκα χρόνια πριν και τα ιδιόχειρα σκίτσα του, έγραψαν τους στίχους των τραγουδιών, με αφετηρία τους οποίους ο Έλφμαν συνέθεσε τη μουσική.
Όταν αυτά ολοκληρώθηκαν, ο Μπάρτον εμπιστεύτηκε στη Κάρολιν Τόμπσον (Ο Ψαλιδοχέρης) τη συμπλήρωση των μη μουσικών κομματιών της ιστορίας του, καθώς και τη τελική διαμόρφωση του σεναρίου. Ταυτόχρονα πήρε τη δύσκολη απόφαση να απαρνηθεί τη σκηνοθεσία, εξαιτίας των ανειλημμένων υποχρεώσεών του στο πολυαναμενόμενο sequel, Ο Μπάτμαν Επιστρέφει.
Ως αναπληρωτή του επέλεξε τον παλιό του γνώριμο Χένρι Σέλικ - περίφημο καλλιτέχνη του stop-motion animation χάρη στα φιλμάκια στο MTV και επικεφαλή του κορυφαίου στο είδος του, εργαστηρίου - στούντιο στο Σαν Φραντσίσκο. Για τα επόμενα δύο περίπου χρόνια, είτε ο Σέλικ έστελνε τις σκηνές που ολοκλήρωνε καθημερινά στον Μπάρτον (που βρισκόταν στα πλατό του Μπάτμαν), ώστε να τις εγκρίνει και να αρχίσει να τις μοντάρει, είτε ο Μπάρτον ανέβαινε στο Σαν Φραντσίσκο για να γίνει μάρτυρας της γέννησης του ιδιότροπου κινηματογραφικό του πλάσματος από κοντά...
Έχοντας κοστίσει λιγότερο από 18 εκατομμύρια δολάρια, ο Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης έκανε πρεμιέρα στις ΗΠΑ τις Απόκριες του 1993. Σημείωσε εισπράξεις ύψους 51 εκατομμυρίων. Κρίθηκε από τους περισσότερους ενήλικες ως πολύ τρομακτικό για τα παιδιά τους. Και, μοιραία, απέκτησε διαστάσεις cult φαινομένου.
...ένα φάντασμα ονειρεύτηκε πως ήταν ο Άγιος Βασίλης.
«Υπάρχει κάτι εκεί έξω, μακριά από το σπίτι μου / Μια λαχτάρα πρωτόγνωρη/ Ω, υπάρχει ένα κενό μέσα στα κόκκαλα μου / Που εκλιπαρεί για κάτι άγνωστο...». Ο Τζακ Σκέλινγκτον, ο Βασιλιάς της Κολοκύθας, ο σκελετός - επικεφαλής της πόλης της Αποκριάς τραγουδά την ανάγκη του να ξεφύγει από τα όρια των - εξωγενώς προαποφασισμένων - καθηκόντων του. Να αντιδράσει στους περιορισμούς που του επιβάλει η εικόνα του. Μια εικόνα τρομακτική αλλά απολαυστικά γοητευτική. Εκφραστικά συναισθηματική και βαθιά ουσιαστική, παρά την απουσία ματιών, που, λένε, είναι ο καθρέφτης της ψυχής.
Η παράλογα γενναία, εξ αρχής καταδικασμένη προσπάθειά του να αναλάβει τη τέλεση των Χριστουγέννων, αντικαθιστώντας τον Άη Βασίλη, γίνεται ένας κωμικοτραγικός, διαχρονικά ψυχαγωγικός και ανυπέρβλητα συγκινητικός, ανεπανάληπτος ύμνος στις στιγμές που μας αλλάζουν τη ζωή... Του ξυπνήματος από τον εφιάλτη, όταν συνειδητοποιείς ότι οι φόβοι σου δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα όνειρο. Της απώλειας, που σε προκαλεί να αναδομήσεις, να ξαναράψεις (σαν τη Σάλι) τα κομμάτια σου, μόνος, όπως εσύ θέλεις. Της ήττας κόντρα στη προκατάληψη, όταν κερδίζεις θριαμβευτικά τον εαυτό σου. Της αλήθειας του να είσαι ταυτόχρονα ταιριαστός και αταίριαστος, πεντάμορφος και τέρας.
Φαντασία σε 3D
O Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης επιστρέφει φέτος στα λημέρια της μεγάλης οθόνης, πιο υποβλητικός από ποτέ: real D τρισδιάστατος. Τουτέστιν, επεξεργασμένος με τη νέα ψηφιακή τρισδιάστατη στερεοσκοπική τεχνολογία, που χρησιμοποιεί έναν υψηλής ευκρίνειας ψηφιακό προβολέα ώστε να προβάλλει τις εικόνες σε υψηλότερη ταχύτητα ανά καρέ από ότι ο κλασσικός κινηματογράφος (144 frames/sec αντί για 24 frames/sec).
Το αποτέλεσμα στην αντίληψη του θεατή (που φορά ειδικά γυαλιά) είναι μια πρωτόγνωρη αίσθηση βάθους - μια ανεπανάληπτη εντύπωση πως η εικόνα επεκτείνεται πίσω και μπροστά από την οθόνη. Έτσι οι (χάρη στην εξάσκηση της τέχνης του stop-motion, κατά την οποία φωτογραφίζονται χιλιοστό το χιλιοστό οι κινήσεις και εκφράσεις κάθε πρωταγωνίστριας κούκλας, μέσα σε ένα ανάλογης κλίμακας σκηνικό) οπλισμένες με ξεχωριστή ενέργεια και μοναδικές διαστάσεις, εικόνες του ο Μπαρτονικού Εφιάλτη, γίνονται ακόμα πιο επιβλητικές:
Εισβάλουν, θαρρείς, στη πραγματικότητα ή, αντίστροφα, σε συνεπαίρνουν αμαχητί στο σύμπαν τους, έτσι όπως σε κάνουν να νιώθεις ότι βρίσκεσαι στη Πόλη των Αποκριών, σε απόσταση αναπνοής από τον Τζακ, τη Σάλι και τα άλλα, αξιαγάπητα... στοιχειά. Αυτή, τη - highest-tech αναγέννηση του φιλμ (που έγινε το πρώτο τρισδιάστατο stop-motion animation της Ιστορίας) επιμελήθηκε ο ίδιος ο Μπάρτον σε συνεργασία με τον Σέλικ, τους «ταχυδακτυλουργούς» των ειδικών εφέ της Industrial Light & Magic και τους εφευρέτες της In-Three Inc.
WWW.cinemag.gr