Dynamic range και dynamic headroom

[musicfanatic]

Με αφορμή μια συζήτηση εδώ στο φόρουμ, όπου τέθηκε η ερώτηση για το ποια είναι η dynamic range κάποιου ενισχυτή...αλλά και μια δική μου απορία σχετικά με το dynamic headroom ενός ενισχυτή θα ήθελα από τους ποιο ειδικούς κάποια σχόλια/διευκρινήσεις:
Κατ΄αρχάς πως μπορεί (αν μπορεί) κάποιος με ένα απλό dBμετρο να υπολογίσει το εύρος της ηχητικής έντασης (μεταφράζοντας περιγραφικά την dynamic range) του ενισχυτή;
Αν, επίσης με απλό τρόπο, μπορεί να βρει το dynamic headroom κάποιου ενισχυτή (όπου dynamic headroom απ' ότι έχω καταλάβει είναι η ικανότητα του ενισχυτή να ανταποκρίνεται σε σύντομα ακουστικά peaks του μουσικού θέματος δίνοντας στιγμιαία πολύ περισσότερη ισχύ από την συνήθη του, χωρίς όμως να προκαλεί παραμόρφωση του ήχου....κάτι που σχετίζεται με την ποιότητα της τροφοδοσίας του)
Και τέλος, προτάσεις κάποιων μουσικών έργων/εγγραφών με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη dynamic range όπου θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σαν test drive!
Καλή χρονιά σε όλους...

 

[Bhutia]

Πρώτα η περίπτωση που σε ενδιαφέρει άμεσα:
To Amphion Xenon έχει ευαισθησία μετρημένη περί τα 86dB και ονομαστική αντίσταση 8 Ohm με ελάχιστα στη ζώνη 4-5 Ω να εμφανίζονται κατά τις δύο πρώτες οκτάβες.
Ο Audia Flight Two είναι προδιαγεγραμμένος ν'αποδίδει ισχύ 100 Watts σε φορτίο 8 Ohm και 180 σε φορτίο 4 Ohm.Από τις διαδικτυακές φωτογραφίες του εσωτερικού φαίνεται να διαθέτει μετασχηματιστή με διπλά τυλίγματα επί κοινού πυρήνα (και όχι δύο ανεξάρτητους όπως αφήνεται να εννοηθεί σε διάφορες ιστοσελίδες) δηλωμένο στα 520VA και γέφυρα με πυκνωτικό φορτίο και ψήκτρες που θα μπορούσαν να προσεγγίσουν την προδιαγραφή στην πράξη.

Το σύνολο αναμένεται ν'αποδώσει μέγιστη στάθμη κορυφής στο επίπεδο των 103dB σε απόσταση δύο μέτρων.Κάθε διπλασιασμός στην απόσταση θα ισοδυναμεί με αφαίρεση 6dB από την προαναφερθείσα τιμή.Η τιμή αυτή συνεπάγεται ότι η μέγιστη συνεχής στάθμη ακρόασης σε πρόγραμμα με αξιοπρεπές εύρος δυναμικής ζώνης (ας τεθεί επιεικώς συντελεστής DR 13-15) οφείλει να μην ξεπερνά στάθμη 90dB περίπου σε απόσταση δύο μέτρων.Oι ακριβείς απόλυτες τιμές στάθμης θα εξαρτώνται επίσης από τις ακουστικές ιδιότητες του χώρου ακρόασης (απορροφητικός όπου αφαιρείται ηχητική ενέργεια ή διαχυτικός όπου εκείνη θα συντηρείται) και την ενεργειακή κατανομή στο προκύπτον πεδίο αντήχησης

Σε μια τέτοια θεώρηση το δυναμικό περιθώριο θα επαφίεται στην ικανότητα του ενισχυτή για στιγμιαία παροχή ανώτερης ισχύος (με τιμή που δεν εμφανίζεται πουθενά) και θα συναρτάται επίσης με το ενεργειακό περιεχόμενο του προγράμματος αναπαραγωγής (όσο πιο απαιτητικό ιδίως στα άκρα του φάσματος με έντονα μεταβατικά,τόσο μικρότερο το περιθώριο).

Και κατόπιν,οι υπερσύνδεσμοι:
http://www.avsite.gr/forum/threads/compression-και-μουσική.30856/page-2#post-1781316

http://www.avsite.gr/forum/threads/Τα-Δυο-ΚΑΘΑΡΟΑΙΜΑ-harbeth-40-1.67688/page-13

http://dr.loudness-war.info/

http://www.dynamicrange.de/es/es/download

Χρόνια Πολλά και Καλή Χρονιά...

 

[Dimifoot]

Δεν φτάνει ούτε για ορεκτικό δηλαδή

 

[Bhutia]

Και το...φλουρί στη βασιλόπιτα:
Ο Audia Flight διαθέτει προδιαγεγραμμένο λόγο σήματος προς θόρυβο ίσο με 95 dB.Επαρκής ο τελευταίος γι αναπαραγωγή βινυλίου και μη απωλεστικών αρχείων 16bit,πλην όμως κατώτερος των απαιτήσεων που θέτουν τα αρχεία υψηλής ανάλυσης 24bit -εφόσον βεβαίως το περιεχόμενο εκείνων θα διέθετε υγιές εύρος δυναμικής ζώνης.

 

[PeterMeni]

Ο Audia Flight Two είναι προδιαγεγραμμένος ν'αποδίδει ισχύ 100 Watts σε φορτίο 8 Ohm και 180 σε φορτίο 4 Ohm.Από τις διαδικτυακές φωτογραφίες του εσωτερικού φαίνεται να διαθέτει μονό (και όχι διπλό όπως αναπαράγεται σε διάφορες ιστοσελίδες) μετασχηματιστή δηλωμένο στα 520VA και γέφυρα με πυκνωτικό φορτίο και ψήκτρες που θα μπορούσαν να προσεγγίσουν την προδιαγραφή στην πράξη.

Ο μετασχηματιστής του είναι ναι μεν ένας, αλλά με διπλά τυλίγματα στο δευτερεύων, οπότε και θεωρείται Dual Mono η σχεδίαση.
Από εκεί και πέρα για τη στιγμιαία απόδοση ισχύος ρόλο παίζει και το ρεύμα του τροφοδοτικού, άμεσα εξαρτημένο και από την κατάσταση των πυκνωτών, και η σχεδίαση του κυκλώματος.
Με το καλό ο καινούριος χρόνος.

 

[Dimifoot]

Και το...φλουρί στη βασιλόπιτα:
Ο Audia Flight διαθέτει προδιαγεγραμμένο λόγο σήματος προς θόρυβο ίσο με 95 dB.Επαρκής ο τελευταίος γι αναπαραγωγή βινυλίου και μη απωλεστικών αρχείων 16bit,πλην όμως κατώτερος των απαιτήσεων που θέτουν τα αρχεία υψηλής ανάλυσης 24bit -εφόσον βεβαίως το περιεχόμενο εκείνων θα διέθετε υγιές εύρος δυναμικής ζώνης.

Δηλαδη το βινύλιο θα "ακούγεται καλύτερα" στο συγκεκριμένο σύστημα;

 

[Bhutia]

Ο μετασχηματιστής του είναι ναι μεν ένας, αλλά με διπλά τυλίγματα στο δευτερεύων, οπότε και θεωρείται Dual Mono η σχεδίαση.
Από εκεί και πέρα για τη στιγμιαία απόδοση ισχύος ρόλο παίζει και το ρεύμα του τροφοδοτικού, άμεσα εξαρτημένο και από την κατάσταση των πυκνωτών, και η σχεδίαση του κυκλώματος.
Με το καλό ο καινούριος χρόνος.

Ορθή η παρατήρηση γι αυτό και διόρθωσα την αρχική -ελέω εορταστικής...βιασύνης- έκφραση.
Η δεύτερη υπογραμμισμένη παρατήρηση έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στην περίπτωση μεταχειρισμένης συσκευής.
Και όλα αυτά υπό την επιπλέον προϋπόθεση ότι δεν θα έχει υπονομευθεί η προδιαγεγραμμένη λειτουργικότητα του κυκλώματος από κάποια αυθαίρετη τεχνική παρέμβαση στο χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει.

Δηλαδη το βινύλιο θα "ακούγεται καλύτερα" στο συγκεκριμένο σύστημα;

Δεν διετύπωσα τέτοιαν ακριβώς εκτίμηση.Απλώς θα είναι σε θέση ν'αποδώσει την περιεχόμενη ανάλυση ενός βινυλιακού μέσου στο σύνολό της.Δεν θα είναι θεωρητικώς σε θέση ν'αναπαραγάγει όλα τα επίεδα ανάλυσης σε καλές παραγωγές 24bit όπως και σε ανάλογες 16bit με τη συνεπακόλουθη εφαρμογή dither & διαμόρφωσης θορύβου (noise shaping).Επειδή όμως εδώ υπεισέρχονται παράγοντες όπως η στάθμη ακρόασης και ο θόρυβος υποβάθρου,κάτι τέτοιο μπορεί κάλλιστα να περνά απαρατήρητο υπό συνήθεις συνθήκες για δεδομένο ακροατή και χώρο,οπότε θα υπερτερεί στην αντίληψη η χαρακτηριστική τονική συμπεριφορά του εν λόγω ενισχυτή.

...Μολονότι υπάγονται στη στερεά κατάσταση,οι συσκευές της Audia κατορθώνουν ν'αναπτύσσουν εις το έπακρον και με πειστικό χρονισμό την αρμονική πληροφορία στην κρίσιμη ΄΄ζώνη της παρουσίας΄΄(4-6ΚΗz) και παρέχουν επιπλέον μιαν απτή σχεδόν αίσθηση περιβάλλοντος χώρου,δίχως παραλλήλως να παρουσιάζονται λαμπρά...

 

[Dimifoot]

Δεν θα είναι θεωρητικώς σε θέση ν'αναπαραγάγει όλα τα επίεδα ανάλυσης σε καλές παραγωγές 24bit

Μετάφραση:
Στα 24bitα θα συμπιέζει στις κορυφές, και ειναι ενοχλητικό.

Ενώ στο βινύλιο, η συμπίεση εχει "προηγηθεί", πριν φτάσει αυτο στα χέρια μας. Αλλιως δεν χωράει στο αυλάκι.

Και μετά "οσα δεν φτάνει η αλεπού..."

 

[musicfanatic]

Και το...φλουρί στη βασιλόπιτα:
Ο Audia Flight διαθέτει προδιαγεγραμμένο λόγο σήματος προς θόρυβο ίσο με 95 dB.Επαρκής ο τελευταίος γι αναπαραγωγή βινυλίου και μη απωλεστικών αρχείων 16bit,πλην όμως κατώτερος των απαιτήσεων που θέτουν τα αρχεία υψηλής ανάλυσης 24bit -εφόσον βεβαίως το περιεχόμενο εκείνων θα διέθετε υγιές εύρος δυναμικής ζώνης.

Δηλαδή οι περισσότεροι -ακόμη και πανάκριβοι- ενισχυτές ΑΒ βρίσκονται στην ίδια μοίρα αφού έχουν λόγο σήματος προς θόρυβο εκεί γύρω στα 95-98dB!! Μόνο οι τάξης Δ έχουν πολύ υψηλό S/N;

 

[Bhutia]

Δηλαδή οι περισσότεροι -ακόμη και πανάκριβοι- ενισχυτές ΑΒ βρίσκονται στην ίδια μοίρα αφού έχουν λόγο σήματος προς θόρυβο εκεί γύρω στα 95-98dB!! Μόνο οι τάξης Δ έχουν πολύ υψηλό S/N;

Κατά καιρούς έχω παρατηρήσει ενισχυτικές μονάδες με γραμμική Αρχή Λειτουργίας που διακρίνονται από σηματοθορυβικούς λόγους άνω των 100dB,δηλώνοντας κιόλας σε αρκετές περιπτώσεις ζώνη του φάσματος και συγκεκριμένες παραμέτρους υπό τις οποίες ο λόγος είναι προδιαγεγραμμένος.

Σημειωτέον ότι κάθε αύξηση κατά 3dB σημαίνει υποδιπλασιασμό της στάθμης του θορύβου ως προς το σήμα.

Τέτοια παραδείγματα που μου έρχονται προχείρως στο νου είναι εκπρόσωποι από Hegel,Luxman,Accuphase,Yamaha,Bricasti,Mark Levinson κ.α. ενώ ο BenchMark AHB2 εμφανίζεται πρωταθλητής σε αυτόν τον τομέα:
https://benchmarkmedia.com/products/benchmark-ahb2-power-amplifier

http://www.accuphase.com/model/e-460.html

http://www.luxman.com/product.php?pid=4

 

[musicfanatic]

Οκ, εμπέδωσα κάποιες γνώσεις...τώρα, αναφορικά με το τρίτο σκέλος της αρχικής ερώτησης...υπάρχει κάποια δεδομένη εμπορική ηχογράφηση μουσικού έργου/ων που να έχει μεγάλο δυναμικό εύρος, ας πούμε >60-70dB; Φαντάζομαι για να μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει την αντίστοιχη ικανότητα των συσκευών αναπαραγωγής. Γιατί από ό,τι καταλαβα από το άρθρο περί συμπίεσης της δυναμικής περιοχής, ανεξάρτητα από την δυνατότητα του μέσου...η συμπίεση που τελικά εφαρμόζεται μειώνει την φυσική δυναμική αντίθεση κατά πολύ..

 

[Dimifoot]

Την "καταιγίδα" απο την "ποιμενική" συμφωνία, με Simon Rattle-Berliner Philharmoniker στα 24/192.

Μεγάλο γλέντι.

 

[musicfanatic]

Την "καταιγίδα" απο την "ποιμενική" συμφωνία, με Simon Rattle-Berliner Philharmoniker στα 24/192.

Μεγάλο γλέντι.

Δηλαδή τι δυναμικό εύροςσε dB έχει η συγκεκριμένη εγγραφή;

 

[Dimifoot]

Δηλαδή τι δυναμικό εύροςσε dB έχει η συγκεκριμένη εγγραφή;

Δεν εχω βρει καταχώρηση. Αλλα εχω νοιώσει την συμπίεση σε αρκετά συστηματα.

Για τολμηρούς ...

 

[Petros_Dalipis]

Την "καταιγίδα" απο την "ποιμενική" συμφωνία, με Simon Rattle-Berliner Philharmoniker στα 24/192.

Μεγάλο γλέντι.

Δε βάζεις και κάνα λινκ για εμάς που δεν την ξέρουμε;

 

[musicfanatic]

Πάντως σε αυτή την ιστοσελίδα που κυττάζω http://dr.loudness-war.info/ εγγραφές με δυναμική αντίθεση πάνω από 20dB δεν βρίσκω...

 

[Dimifoot]

Δε βάζεις και κάνα λινκ για εμάς που δεν την ξέρουμε;

Το 24/192
https://www.berliner-philharmoniker-recordings.com/rattle-beethoven-symphonies.html

 

[costas EAR]

υπάρχει κάποια δεδομένη εμπορική ηχογράφηση μουσικού έργου/ων που να έχει μεγάλο δυναμικό εύρος, ας πούμε >60-70dB;

Προφανώς η συντριπτική πλειοψηφία των κοινών ρεντ μπουκ σιντί.
Εγώ σπάω πλάκα με τα σιντί του Μόμπι. Σε αντιπροσωπεία με δυνατό ενισχυτικό πίσω από οποιοδήποτε ηχείο, θα σου κάνω τον πωλητή να τρέχει να χαμηλώσει τη στάθμη, με λίγο ιδρώτα να στάζει στους κροτάφους, διότι ανά πάσα στιγμή το γουφερ είναι έτοιμο για απογείωση με στόχο την Σελήνη.

Μεγάλη ισχύς υπάρχει ως γνωστόν σε χαμηλές συχνότητες και κρουστικούς ήχους, οι οποίοι μπορεί να εμπεριέχουν το σύνολο των ακουστικών συχνοτήτων. Όταν λοιπόν μία ηχογράφηση εμπεριέχει τμήματα μουσικά σε χαμηλές στάθμες ακολουθούμενα από άλλα τμήματα σε μέγιστη στάθμη (0 ντιμπι) με σύντομο (κρουστικό) χαμηλού συχνοτικού περιεχομένου ήχο, λόγου χάριν χτύπημα μεγάλου τυμπάνου ή ανάλογους ηλεκτρονικής μουσικής ήχους, τότε κοινώς τον ήπιες μάστορε.

Όταν η μέση στάθμη είναι σχετικά χαμηλή (από τα -25 ντιμπι και κάτω, όπως συμβαίνει σε χαμηλά περάσματα συμφωνικής) τα οποία αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία της μουσικής αυτής, άρα πρέπει να ακούγονται "κανονικά" κι όχι να καλύπτονται από το θόρυβο περιβάλλοντος του χώρου ακρόασης, δηλαδή ας πούμε στα μόλις 85-90 ντιμπι στάθμης (χαλαρά, αυτό που βγάζει το τυπικό ηχείο με 1 βατ), τότε η κορύφωση που θα δώσει >25 ντιμπι στο κεφάλι, πρέπει να ακουστεί στα >115 ντιμπι. Τον ήπιες μάστορε, άστο.
Άκρως απαραίτητο το μισό κιλοβατ για 1 μέτρο απόσταση ακρόασης. Δι φακτς οφ λαιφ.

Για τέτοια (αντικειμενικά σωστή) αναπαραγωγή, οφείλεις να έχεις επιλέξει τέτοια ηχεία και ενισχυτικά στο χώρο σου, που να μπορούν να ξεπεράσουν σε οποιαδήποτε συχνότητα τα 115 ντιμπι στη θέση ακρόασης, χωρίς συμπίεση, χωρίς κλιπαρισμα.

Το 118 ντιμπι λοιπόν είναι καλός στόχος, αλλά έχω επιλέξει το 115 ως πιο συνετό και εφικτό στόχο εδώ και καιρό..

Επιλέγοντας το 115, σημαίνει ότι το σύστημα μπορεί να αγγίζει τα 118 (κι ας κλιπαρει εκεί), κιπ δατ ιν μαϊντ.

Οπότε, βγάλτε μολύβι και χαρτί, κι υπολογίστε τι ηχείο και τι ενισχυτικά χρειάζεστε για να βγάζουν χαλαρά κι ασυμπίεστα τα 115 ντιμπι στη θέση ακρόασης, κι ας τερματίζουν στα 118.

Μόλις το επιτύχετε αυτό, θα καταφέρετε να ακούσετε Μόμπι, το απλό σιντί.

Ακόμα και 2-3 ντιμπι πιο κάτω να είστε, έρχομαι για πλάκα με δίσκο του Μόμπι παραμασχαλα, να δείτε πόσο απλά είναι όλα αυτά στην πράξη και πόσο πραγματικά χαμηλές είναι οι μέσες στάθμες όταν καίγονται τα ηχεία σας ή κλιπαρουν τα ενισχυτικά σας!

Για χάι ρεζολουσιον 24μπιτες ηχογραφήσεις, πέραν του ότι (αναλόγως εγγραφής) τα 115 δε φτάνουν, χρειάζεται φοβερή σχολαστικότητα στην συρρίκνωση του θορύβου περιβάλλοντος, γιατί αν ξεκινάει από τα 45 ντιμπι, δε σε σώζει τίποτα, ξεπερνιουνται τα όρια του αισθητηρίου..

Ως γνωστόν, το ανθρώπινο αισθητήριο όργανο της ακοής, τερματίζει στα 120 ντιμπι, τα οποία καλό είναι να μη τα αγγίζει ούτε στιγμιαία το στέρεο.

Άρα, αφού πιο πάνω δε κάνει να πάει, πρέπει να ξεχειλωσεις τα όρια προς τα κάτω.

Δηλαδή, αντίστοιχο με το μπατκειβ του προβολέα, μόνο που εδώ δε σε νοιάζει το φως αλλά ο ήχος.

 

[musicfanatic]

Και αν βάλεις στόχο των κορυφώσεων της ηχητικής έντασης τα 100dB τότε ποιο είναι το πιο χαμηλό πέρασμα του Μόμπι;

 

[Dimifoot]

Πάντως σε αυτή την ιστοσελίδα που κυττάζω http://dr.loudness-war.info/ εγγραφές με δυναμική αντίθεση πάνω από 20dB δεν βρίσκω...

20db είναι πολύ πολύ λίγο. Κατι άλλο εννοεί το DR ως δείκτης.