Τύφλα να χει το...Dirac (διόρθωση απόκρισης δικαναλικού)

[Bhutia]

Με τα main να επαναφέρονται στο κανονικό τους delay και το παραμετρικό φίλτρο στα 39 Hz απενεργοποιημένο,αφαιρούμε delay στο Dynaudio κατά 3 msec σε σχέση προς την κανονική του ρύθμιση:

Ακολουθεί καταγραφή με το ίδιο delay προστιθέμενο κατά 3 msec σε σχέση με την κανονική του τιμή:

Μικρές οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των επιμέρους παραστάσεων...

Εδώ και σε παράσταση overlay τα επιμέρους group delay:

Παρατηρούμε ότι οι τιμές group delay διαφοροποιούνται ουσιαστικά μονάχα κάτω από τα 43 Hz,με τις διαφορές ν'αφορούν στην απενεργοποίηση του παραμετρικού φίλτρου...Καμία σχέση με τα προκαλούμενα ολισθήματα delays ανάμεσα στις ηχειακές μας μονάδες...Παρομοίως αμελητέες μένουν οι διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα μαύρα excess group delay όπως έχουν εμφανιστεί στις προηγούμενες παραστάσεις,αφού στα δεύτερα δεν επιδρά σχεδόν καθόλου η απενεργοποίηση ή μη του παραμετρικού φίλτρου...

Στη συνέχεια έρχεται η λίστα όχι του Schindler,αλλά του...Dimi ...

 

[Bhutia]

Αποφασίστηκε για χάρη του Dimi να γίνουν φρέσκες λήψεις σταθερά με τα επιμέρους κανάλια εκπέμποντα μαζί αριστερά και δεξιά γύρω από το MLP...Προτάθηκαν αποστάσεις 30-40 cm ,επελέγη χονδρικά τάξη απόστασης 50 cm...Ας δούμε τα καταγεγραμμένα group delay με τα συνοδά spectro:
50 cm αριστερότερα :

Αμελητέες διαφοροποιήσεις,κάτι αναμενόμενον αφού λόγω της διαγώνιας διάταξης έρχεται η θέση μικροφώνου προς το κέντρο του χώρου.

50cm δεξιότερα:

Εδώ το spectrogram έχει κάποιες αισθητές διαφοροποιήσεις χωρίς ν'ανατρέπεται η εικόνα του MLP.Ας παρατηρήσουμε όμως το εξής ενδιαφέρον στην παράσταση group delay:Ο διαγώνιος προσανατολισμός στη μετακίνηση έχει επιφέρει προσέγγιση για τη νέα θέση λήψης σε μεγάλες ακλόνητες επιφάνειες από ντουλάπια και το τοιχωματικό όριο...Η φάση αναπόφευκτα ολισθαίνει,μαζί της και οι απόλυτες τιμές σε msec για το group delay,πλην όμως το excess group delay (μαύρη καμπύλη) παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητο...

Ας το κάνουμε λίγο πιο ενδιαφέρον επιλέγοντας εναλλακτική θέση λήψης 50 cm όπισθεν αλλά και άνωθεν του MLP,δηλαδή θέση όρθιου ακροατή :

Εδώ έχουμε απομακρυνθεί από τα ερμάρια έχοντας πλησιάσει λίγο πλευρικό τοιχωματικό όριο...Η παράσταση group delay διαφοροποιείται από τα 50 Hz και κάτω,με το spectro να είναι αυτό που μεταβάλλεται περισσότερο ως προς την ενεργειακή κατανομή ανά οκτάβα...
Επόμενη θέση,50 cm μπροστά και άνωθεν του MLP,δηλαδή θέση ακροατή που θα στεκόταν όρθιος μπροστά ακριβώς από το sub SVS...

Διαφοροποιήσεις χωρίς ανατροπές ως προς την ανταπόκριση επί του MLP...


Επιδιώκοντας την καταγραφή πιο σημαντικών διαφοροποιήσεων,επιλέγεται θέση λήψης απομακρυσμένη προς την αριστερή πλευρά,προσεγγίζοντας έτσι γωνία σχηματιζόμενη από πλευρικά τοιχωματικά όρια ( ο χώρος ως γνωστόν έχει ασύμμετρο σχήμα) :

Εδώ έχουμε τις πρώτες ουσιαστικές διαφοροποιήσεις στο spectro,αλλά το excess group delay έχει πολύ μικρότερες...

Επόμενη εναλλακτική,απομακρυσμένη προς τα δεξιά και πιο μπροστά,λόγω του διαγώνιου προσανατολισμού:

Η λίστα κλείνει με λήψη τύπου ΄΄control΄΄ - δηλαδή να δείξει αναμενόμενη πλήρη ανατροπή - σε θέση ολότελα απίθανη για ακρόαση,πάνω στη μεσοκάθετο μπροστά ακριβώς από το ικρίωμα,πιο πίσω από τη νοητή ευθεία που συνδέει τα main και ισαπέχουσα μεταξύ των sub :

Εδώ εμφανίζεται μέχρι και αρνητικό excess group delay,το οποίο είναι αποτυπωμένο και στη μαύρη γραμμή του spectro...Στη συγκεκριμένη θέση ΄΄παραπλανήσαμε΄΄ τρόπον τινά το μετρητικό σύστημα,αφού καταγράφει τις ηχειακές μονάδες να προηγούνται πλέον της ελάχιστης φάσης...Προσέχοντας όμως θα δούμε ότι η πορεία της μαύρης καμπύλης καθώς κατέρχεται η συχνότητα θα έχει παραπλήσια ανοδική κλίση με τις κανονικές...

 

[Bhutia]

Ως ανασκόπηση ας δούμε πώς ενσωματώνονται τα sub με τα main στο πεδίο της συχνότητας...Πορτοκαλιά καμπύλη τα δύο sub χωρίς τα main,μωβ τα main δίχως sub και μπλε το σύνολο με τα επιμέρους κανάλια εκπέμποντα πάντα μαζί:

Η μορφή της μπλε καμπύλης στη ζώνη κρος οφείλεται κυρίως στη σύζευξη του SVS προς τα main,αφού το Dynaudio κόβεται χαμηλότερα στα 40 Hz...Απουσία κεντρικού επεξεργαστή και ισοστάθμισης συντελεί ο παράγων ΄΄κωλοφαρδία΄΄,αφού το SVS ως συνδεδεμένο απευθείας σε έξοδο προ επωφελείται του latency που θα έχει προσδώσει η μεσολάβηση του Dynaudio στη δική του αποκλειστική σύνδεση στα main ηχεία,με αποτέλεσμα το εσωτερικό latency του πρώτου στο σήμα να τυγχάνει σε τιμή αποδοχής...Ακόμα ευνοϊκότερο δε το ότι δεν διεγείρονται περαιτέρω διάφορες συνιστώσες ιδιορρυθμών πάνω στη δεύτερη οκτάβα...Δεν παύει όμως να έχει προκύψει υπό όρους τυχερού παιγνίου...

Βλέπουμε στη συνέχεια τις καμπύλες φάσης,με μωβ χρώμα τα Triton μόνα τους full range και μπλε το σύνολο με τα sub:

Η παραλληλία στις κλίσεις είναι ενθαρρυντική,αφού μαρτυρά την ομοειδή συμπεριφορά από το σύνολο.Η θετική διαφορά φάσης για τη μπλε καμπύλη φανερώνει το ανώτερο latency στη δεύτερη αλυσίδα,ενώ φαίνεται η ανηφορική διαφυγή κάτω των 40 Hz...

Από την παράσταση group delay ξέρω ότι δεν υφίσταται πλήρης χρονική ευθυγράμμιση....Εάν οι λήψεις γίνονταν υπό ανηχοϊκές συνθήκες,τότε οι αποκλίσεις στο group delay θα ήταν στενά συνδεδεμένες με την ακρίβεια σε ρυθμισμένες τιμές delay μεταξύ main & sub καθώς και με την ηλεκτρομηχανική συμπεριφορά των ηχειακών μονάδων.Από τη στιγμή όμως που οι λήψεις γίνονται υπό κανονικές οικιακές συνθήκες κύριο ρόλο στη διαμόρφωση του group delay ιδιαίτερα στις πρώτες οκτάβες παίζει η ανταπόκριση από τον χώρο.

Βλέπουμε τη μπλε καμπύλη μαζί με τη μαύρη από το excess group delay ν'ακολουθούν προοδευτικά ανοδική πορεία προς τη βάση του φάσματος από τη συχνότητα που αρχίζει η συμμετοχή sub...Το excess group delay δεν άλλαζε ουσιαστικά μεταβάλλοντας σε πεπερασμένες τιμές τα delays μεταξύ sub & main...Το στοιχείο που επηρέαζε έντονα το σχήμα σε αυτές τις παραστάσεις ήταν η ποιότητα συνεργασίας ανάμεσα στις επιμέρους ηχειακές μας μονάδες ως προς τον έλεγχο συνιστωσών από ιδιορρυθμούς...

Αντιπαραβάλλοντας την αντίστοιχη παράσταση με τα sub χωρίς τα main,κύρια εστία προσοχής είναι η χαρακτηριστική κορυφή στη ζώνη 60-70 Hz,οφειλόμενη προφανώς σε ενεργοποίηση του χώρου από το SVS

Ορίζοντας όμως τα main ηχεία full range με ωφέλιμη ενέργεια στην εν λόγω ζώνη έχουμε αμοιβαία εξουδετέρωση... Είναι δε τόσο σημαντικό αυτό,ακριβώς επειδή τέτοιου είδους κωδωνισμοί από ανταπόκριση του χώρου στις πρώτες οκτάβες ενοχλούν αμέσως κατά τις ακροάσεις...Γι αυτό και πρέπει να τους δίδεται προτεραιότητα κατά τη διαχείριση έναντι κάποιων μικρομετρικών ρυθμίσεων σε τιμές delays...

Η παράσταση του spectrogram υπό μορφή wavelet φανερώνει μεν ότι οι όποιες αποκλίσεις σε τιμές delays δεν είναι έντονες,αλλά και ότι η ζώνη γύρω από τα 50 Hz θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να ενοχλήσει...

Μέτριες αυξήσεις του group delay με προοδευτική άνοδο στην κλίση και πάνω απ'όλα όχι να ξεπετάγονται απότομα σε στενές ζώνες μπορούν τουλάχιστον σε δικαναλικά setup να προσδώσουν πληθωρικότητα στις αντιλαμβανόμενες χαμηλές χωρίς αισθητές υποβαθμίσεις στην περιγραφή...Για να έχει βέβαια νόημα μια ακροαματική αντιπαράθεση θα πρέπει στον ίδιο χώρο να γίνει εναλλακτική διαχείριση των ηχειακών πηγών με τρόπο που να ελαχιστοποιούσε ακόμα περισσότερο την εξεταζόμενη παράμετρο....Εφόσον βρισκόμαστε σε παράλληλο Σύμπαν,υπάρχει προοπτική να τα καταφέρουμε για τη συνέχεια...

 

[Bhutia]

Πριν το ξεκίνημα για το...δεύτερο ημιχρόνιο,θα εστιάσουμε στο παράδειγμα ενός group delay άκρως ανεπιθύμητου...

Παρατηρούμε τις τιμές στη ζώνη 40-80 Hz να ανέρχονται έντονα ως προς τις ζώνες εκατέρωθεν...Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η κορύφωση της ενέργειας στη δεύτερη οκτάβα θα έρχεται με πολύ μεγαλύτερη καθυστέρηση τόσο σε σχέση με την πρώτη όσο και με την τρίτη...Αυτό το φαινόμενο οφείλεται εδώ σε κακή σύζευξη των ηχειακών μονάδων με τους ιδιορρυθμούς παρά σε πλημμελή ρύθμιση για τιμές delays,αφού αυτά ήταν ικανοποιητικά ρυθμισμένα...

Το αποτέλεσμα θα λερώνει αισθητά την περιγραφή και τις δυναμικές αντιθέσεις,δεδομένου ότι το ακουστικό μας σύστημα τείνει ν'αντιλαμβάνεται εντονότερα όποιες συνιστώσες θα ξεχώριζαν από το σωρό....Στο αντίστοιχο spectro υπό μορφή wavelet 1/24 και μεγέθυνση παρατηρούμε πώς διασπάται η ενέργεια με τα κόκκινα χωρία να επεκτείνονται κατά τόπους επί του κατακόρυφου άξονα στην προβληματική ζώνη...

 

[Bhutia]

Το επόμενο στάδιο θα μας πάει αρκετά πίσω στο χρόνο,πριν την απόκτηση των Dynaudio sub και μικροφώνου...Καιρούς στους οποίους το setup των Triton συμπληρωνόταν στο κάτω άκρο απόκρισης υπό απλό ακουστικό κροσάρισμα μ'ένα SVS SB-2000 εγκατεστημένο πάνω στη μεσοκάθετο,όπως στην παρακάτω εικόνα όπου το Dynaudio πίσω από το ικρίωμα είναι τώρα απενεργοποιημένο :

Η ενσωμάτωση τότε είχε γίνει με αναπαραγόμενα αρχεία περιέχοντα sweep σε ζώνη 20-160 Hz,καλιμπραρισμένο ντεσιμπελόμετρο Radio Shack και απόλυτο κριτή ακροαματικές εκτιμήσεις...Είχε επιλεγεί τότε φάση 0 μοιρών ενώ το βαθυπερατό ήταν ορισμένο στα 62 Hz...Βλέπουμε παρακάτω πώς αποτυπώνεται αυτή η διαρρύθμιση σε τωρινή λήψη...Τα επιμέρους κανάλια εκπέμπουν μαζί...Κόκκινη καμπύλη η απόκριση των main,πορτοκαλιά για το sub και μπλε η μετρηθείσα με περιστρεφόμενο μικρόφωνο για το σύνολο :

Το ενδιαφέρον είναι ότι ενώ δεν φαίνεται να έχει γίνει καν φασική ευθυγράμμιση (η χρονική ούτως ή άλλως αποκλειόταν),η μπλε καμπύλη χωρίς την παραμικρή επέμβαση DSP ή ισοστάθμισης έδινε ικανοποιητικό ακροαματικόν αποτέλεσμα...Μόνη λογική εξήγηση ότι ελέω καλής τύχης το κροσάρισμα σε ζώνη 60-70 Hz - και με κλίση βαθυπερατού 12dB ανά οκτάβα να διατηρεί συμμετοχή του sub και στην αρχή της τρίτης οκτάβας - έδινε σύζευξη sub & main που μετρίαζε ιδιορρυθμούς. Η δε απότομη υποχώρηση κάτω των 35 Hz αποδίδεται σε φαινόμενα boundaries από την τοποθεσία του sub (ίσες αποστάσεις από τα πλευρικά τοιχώματα και παραπλήσια από το οπίσθιο σ'εκείνο) με αναμενόμενες υποχωρήσεις σε αυτή τη ζώνη,ενώ κάτω των 25 Hz ερχόταν και η υποχώρηση απόκρισης από το ίδιο το sub...

Αυτό μπορεί να πιστοποιηθεί αντικαθιστώντας τη μπλε καμπύλη με την πράσινη που αναπαριστά την απόκριση με το διακοπτικό φάσης σε θέση 180 μοιρών και χωρίς άλλη αλλαγή διαρρύθμισης:

Εδώ η καθυστέρηση του sub κατά μια ημιπερίοδο στη ζώνη κρος έδινε μεν καλύτερη φασική ευθυγράμμιση,αλλά συνοδευόταν με διέγερση ιδιορρυθμών...

Βλέπουμε στη συνέχεια τι γινόταν άμα το sub μετακινηθεί προς τα πίσω πάνω στη μεσοκάθετο κατά 1 πλακάκι (μωβ καμπύλη) και κατά 2 πλακάκια (κίτρινη) :

Σοβαρές κι έντονα αισθητές υποχωρήσεις στο κάτω άκρο απόκρισης...

Με τις τωρινές συνθήκες και την ύπαρξη REW και μικροφώνου μπορούμε να διερευνήσουμε περαιτέρω βελτιστοποίηση της κατάστασης τόσο για τη διαρρύθμιση στις 0 μοίρες φάσης όσο και για τις εκδοχή των 180 μοιρών...

 

[Bhutia]

Στην εκδοχή των 0 μοιρών έγιναν δύο απλές κινήσεις: Πρώτα η αύξηση του volume στο SVS κατά δύο κλικ (πράσινη καμπύλη) και ακολούθως ορισμός για την κεντρική συχνότητα βαθυπερατού στα 59 Hz (κόκκινη) :

Αυτές οι δράσεις αφενός μεν βελτίωσαν λίγο το κάτω όριο απόκρισης για να ξεκινά τουλάχιστον από 29 Hz περίπου σε σχέση με τη στάθμη ΄΄αναφοράς΄΄ στα 250 Hz,αφετέρου δε κρατήθηκε υπό έλεγχο η διέγερση ιδιορρυθμών...

Στην εκδοχή των 180 μοιρών όπου οι φάσεις μεταξύ main & sub φαινόταν να πλησιάζουν περισσότερο,κρατώντας σταθερή τη νέα θέση στο volume από το SVS επελέγη πτώση για τη συχνότητα βαθυπερατού στα 50 Hz ώστε να μετριαζόταν η διέγερση στη ζώνη άνω των 60...Η δράση αυτή φαίνεται στη σιέλ καμπύλη έναντι της κόκκινης από τις 0 μοίρες...Κάτι τέτοιο σημαίνει βέβαια ότι οι επιμέρους φάσεις στη νέα ζώνη κρος θ'απομακρύνονταν λίγο μεταξύ τους...

Σε αυτήν όμως την εκδοχή θα γινόταν περαιτέρω διόρθωση μέσω rePhase...Απεικονίζονται στην επόμενη παράσταση υπό τα συνήθη χρώματα οι καμπύλες για τα επιμέρους κανάλια εκπέμποντα μαζί και χωριστά...Σημειωτέον η εμφανιζόμενη ανάλυση στα υπό ισοστάθμιση κανάλια είναι τάξης Varriable :

Έγινε μια γρήγορη διόρθωση με εφαρμογή φασικών φίλτρων αποκλειστικά γύρω από τη ζώνη κρος για τα ίδια τα main στις μεσοϋψηλές καθώς και αποκατάσταση στη ζώνη μεσαίων και υψηλών ως προς τα εφαρμοζόμενα minimum phase παραμετρικά φίλτρα ισοστάθμισης.Λόγος για την περιορισμένη χρήση φασικής διόρθωσης η αποτροπή για το παραμικρό ενδεχόμενο πρόωρου κωδωνισμού.

Ακολουθούν οι λήψεις στη διορθωμένη κατάσταση με τα συνήθη χρώματα καμπυλών:

Στην παραπάνω εκδοχή πραγματοποιήθηκε κατόπιν ακροαματική εκτίμηση και σύγκριση με την αδιόρθωτη εκδοχή στις 0 μοίρες...Μολονότι η διορθωμένη ακουγόταν γενικώς πιο ισορροπημένη τονικά και με ανώτερη παροχή πληροφοριών στην ηχητική σκηνή,το μοναδικό στοιχείο ενόχλησης ήταν ένας μόλις αντιληπτός κωδωνισμός καθώς ανερχόταν η στάθμη σε απαιτητικό πρόγραμμα,όχι τόσο πάνω στο MLP,αλλά τριγυρίζοντας εντός του χώρου και καθαρότερα αισθητός κατά την παραμονή σε διπλανά δωμάτια με ανοιχτή την πόρτα σε καθένα από αυτά...Παρήγορο τουλάχιστον ότι έχει βρεθεί τρόπος ν'ανιχνεύονται με συνοπτικές διαδικασίες στοιχεία που θα κούραζαν σε βάθος χρόνου...Εννοείται ότι στην αδιόρθωτη κατάσταση των 180 μοιρών η ανισορροπία στη δεύτερη οκτάβα ήταν έκδηλη και πάνω στο MLP...

Έγινε ό,τι ήταν εφικτό ως προς την απόκριση συχνότητας,κριτήριο στο οποίο δίδεται προτεραιότητα ιδίως υπό συνθήκη απλού ακουστικού κροσαρίσματος μεταξύ sub & main...Εφόσον όμως προκύπτουν η παραμικρή ενόχληση ή ενδοιασμός,πρέπει να προχωράμε στα επόμενα κριτήρια για να διευρυνθεί η αξιολόγηση...

Υποσχόμενο το spectrogram Fourier για τη διορθωμένη κατάσταση:

Εντοπίζοντας ψεγάδια θα μπορούσαν ν'αναφερθούν η κάπως διακριτή - σε σχέση προς τις γειτονικές - ενεργειακή παράταση στη ζώνη 60-70,η μικρή ασυνέχεια στα 140 Hz καθώς και η στενή απόκλιση γύρω από τα 200 Hz...

Πρέπει όμως να γίνει σύγκριση και προς τις αδιόρθωτες εκδοχές 0 & 180 μοιρών...

 

[Bhutia]

Υπό μεγέθυνση το wavelet spectrogram για την αδιόρθωτη των 180 μοιρών φανερώνει παράταση της κόκκινης περιοχής γύρω από τα 70 Hz...

Αυτή η παράταση μπορεί να γίνεται λιγότερο αντιληπτή κατά την εφαρμογή ισοστάθμισης με αρνητικό εννοείται gain,,αλλά η ανταπόκριση από το χώρο χωρίς άλλη ακουστική φροντίδα δεν πρόκειται να εξουδετερωθεί ολότελα...

Το διορθωμένο wavelet 180 μοιρών υπό ίδια κλίμακα:

Εδώ πάλι εμφανίζεται ενεργειακή ασυνέχεια γύρω από τα 40 Hz,μικρότερη μεταξύ 80-90 Hz και με αναμενόμενο το μετριασμό ελέω ισοστάθμισης στη ζώνη 60-70 Hz

Σε αντιπαραβολή υπό την ίδια κλίμακα το wavelet από την αδιόρθωτη εκδοχή των 0 μοιρών :

Εδώ προκύπτει κάτι ενδιαφέρον...Η χρονική παράταση κοκκινίλας στη ζώνη 60-70 είναι αρκετά μετριασμένη,αλλά εμφανίζεται χαρακτηριστική παράταση με παράλληλη αύξηση τιμής group delay στη ζώνη 30-40 Hz,χονδρικά κατώτερη κατά μια οκτάβα.

Αν έπρεπε να προτιμήσω κάποια εκδοχή έχοντας μοναδικό κριτήριο τα wavelets,τότε θα ήταν η αδιόρθωτη των 0 μοιρών,αφού θα προτιμούσα να προέκυπτε παράταση ενέργειας σε χαμηλότερη ζώνη,εκεί όπου θα γινόταν λιγότερο αντιληπτή σε σχέση προς τις γειτονκές - εφόσον η μαύρη καμπύλη groyp delay ανέρχεται σε τιμές ανώτερες των 30 msec στην άκρη αντί στη μέση της ζώνης 30-100 Hz κι εννοείται εντός εύλογων ορίων...

Η τελευταία παράσταση από λήψη σε θέση λίγο αριστερότερα του MLP

Εδώ κιόλας εξαφανίζεται η ανισορροπία γύρω από τα 200 Hz...

Spoiler

Σε ενδεχόμενη απορία γιατί να μη διορθωνόταν και η εκδοχή των 0 μοιρών ,απάντηση είναι ότι αυτή κρατιέται έτσι όχι μόνο από νοσταλγική διάθεση αλλά κι επειδή προσφέρεται γι ακροάσεις στο βινυλιοσύστημα χωρίς την παραμικρή επέμβαση από φίλτρα και DSP...

Δεν έχουμε τελειώσει όμως με τα κριτήρια αξιολόγησης...

 

[Bhutia]

Η σύνθεση του παρόντος setup επιτρέπει να γίνονται λήψεις σε καθένα από τα επιμέρους κανάλια αναθέτοντας την εκπομπή Acoustic Timing Reference στο άλλο κανάλι και ανοιγοκλείνοντας εναλλάξ τους μονομπλόκ τελικούς...

Πάμε λοιπόν για πιο εξειδικευμένη αξιολόγηση ανάμεσα στις αδιόρθωτες εκδοχές 0 & 180 μοιρών εξετάζοντας καθένα κανάλι ξεχωριστά...Το πρωτόκολλο λήψεων προβλέπει σήμα sweep στη ζώνη 30-150 Hz,εντός της οποίας θα περιέχεται ολόκληρη η ωφέλιμη απόκριση του sub ,αφού το βαθυπερατό του φίλτρο θα είναι ορισμένο είτε στα 59 είτε στα 50 Hz....Λόγος επιλογής αυτής της στενής σχετικά ζώνης είναι ότι σε αυτήν θα έχουμε τη μέγιστη αλληλεπίδραση main & sub κρατώντας σταθερά υπ'όψιν ότι κάθε αλλαγή ή διεύρυνση στη ζώνη εξέτασης αναμένεται να μεταβάλει την απόσταση που θα έχουν οι εκάστοτε καταγραφόμενες κορυφές στις Κρουστικές αποκρίσεις όπως και τις διακυμάνσεις φάσης.Χρησιμοποιείται τέλος μήκος sweep 512 έναντι του στάνταρ 256,με σκοπό ν'αυξηθεί η χρονική του διάρκεια και η ανάλυση...Δεν πήγε παραπάνω,επειδή η περαιτέρω επιμήκυνση αυξάνει και την πιθανότητα να συλλαμβάνονται ανεπιθύμητοι δυνατοί ήχοι από το περιβάλλον.

Γίνονται πρώτα λήψεις στα επιμέρους main με απενεργοποιημένο sub,μετά σε καθένα κανάλι από το κοινό sub με απενεργοποιημένο κάθε φορά το main που δεν θα παρέχει το σήμα ATR και τέλος ξεχωριστά τα επιμέρους κανάλια με main + sub...

Με την ολοκλήρωση στη διαδικασία λήψης περνάμε στην υποενότητα Phase από το Overlays...Δεδομένου ότι στη μετρητική αλυσίδα συμπεριλαμβανόταν συσκευή που αντέστρεφε την πολικότητα στο σήμα,εξετάζονται οι αποκρίσεις σε επίπεδο -180 μοιρών εκτός του μηδενικού οριζόντιου άξονα πάνω στην παράσταση φάσης

Αριστερό κανάλι : Πράσινο και μωβ οι φασικές αποκρίσεις από το sub για 0 και 180 μοίρες αντίστοιχα.Καφετιά η φάση για το main,μαύρη η φάση για το σύνολο στις 0 μοίρες και μπλε για το σύνολο στις 180 μοίρες:

Δεν υπάρχει συνάφεια ανάμεσα σε main - sub στις ζώνες κρος,αλλά μόνο μεταξύ σκέτων main και συνόλου...Γνωρίζω ότι δεν υφίσταται η ενδεδειγμένη χρονική ευθυγράμμιση...Έστω όμως και αν κάτι σχεδιάστηκε εσφαλμένα στις λήψεις,η εκδοχή των 180 για το σύνολο είναι παραπλήσια μ'εκείνη του αντίστοιχου main,όμως η μαύρη καμπύλη για το σύνολο από τις 0 μοίρες στο sub έχει τη μικρότερη διακύμανση γύρω από τον άξονα των -180 από την παράσταση φάσης..Ο γύρος είναι ισόπαλος

Δεξί κανάλι : Σταθερές αποχρώσεις στις φάσεις από το sub,αφού είναι κιόλας ταυτόσημες για δεξί και αριστερό κανάλι λόγω κοινής τοποθεσίας...Μπλε για το δεξί main μόνο του,σιέλ για το σύνολο με το sub στις 0 μοίρες και πορτοκαλί το σύνολο στις 180 μοίρες...

Έντονες διαφορές μεταξύ των επιμέρους καναλιών,γεγονός που δεν προκαλεί εκπλήξεις,..Έλλειψη συνάφειας στη ζώνη κρος και άλλος ισόπαλος γύρος με τον αγώνα να κατοχυρώνεται τελικά στην εκδοχή των 0 μοιρών...Για έναν κυρίως λόγο :

Η μαύρη (σύνολο αριστερού καναλιού) με τη σιέλ (σύνολο δεξιού καναλιού) καμπύλη εμφανίζουν συνάφεια μεταξύ των γύρω από τον οριζόντιο άξονα ΄΄-180΄΄ ...

Πρέπει όμως να συγκριθούν περαιτέρω οι βηματικές αποκρίσεις (Step Responses).Υπενθυμίζεται ότι η ορθή φορά στις εμφανιζόμενες κορυφές πλάτους θα είναι στο αρνητικό πρόσημο από τον κατακόρυφο άξονα τιμών.

Τα χρώματα στις καμπύλες είναι ίδια με πριν...
Αριστερό κανάλι :

Δεξί κανάλι :

Στα δύο σετ καμπυλών έχουμε ένα παρεμφερές μοτίβο : Στην εκδοχή των 0 μοιρών η κορυφή του παλμού από το sub έρχεται με καθυστέρηση τάξης 5 msec (εντός αποδεκτού ορίου για την ακουστική μας αντίληψη ) σε σχέση με τον παλμό από το main σκέτο,ενώ ο παλμός του συνόλου στην εκδοχή των 0 μοιρών εμφανίζει ανώτερη συνάφεια προς εκείνο των main μονάχων τους ....

Μένει όμως ένα τελικό κριτήριο για τη συνέχεια...

 

[Bhutia]

Προτού συνεχίσουμε επανέρχομαι στις προηγούμενες παραστάσεις φάσης αφού διαπίστωσα ότι προέκυπταν ασυνάρτητες - ενάντια στον ενδεδειγμένο σχεδιασμό για τις λήψεις και τα ακροαματικά αποτελέσματα - επειδή είχε ξεχαστεί ν'απενεργοποιηθεί η λειτουργία Frequency Dependant Window (FDW) κατά την εμφάνισή τους στον πίνακα.

Το FDW όπως έχει ειπωθεί είναι επιλεγόμενο χρονικό περιθώριο κατά τις λήψεις που ορίζει ανάλογα με την τιμή του ποιο ποσοστό από την ολική ανταπόκριση δεδομένου χώρου θα συμπεριληφθεί στα μετρητικά δεδομένα...Στη συγκεκριμένη περίπτωση επειδή είχε επιλεγεί αυστηρό συχνοτικό παράθυρο (30-150 Hz) ,θα θέλαμε να εξεταστεί η φασική απόκριση στις ηχητικές μονάδες με όλες τις επιδράσεις από το χώρο...

Οι ορθές παραστάσεις για τις επιμέρους ηχειακές μονάδες - υπό ίδια χρώματα καμπυλών - φανερώνουν επιτέλους τη χαμένη προηγουμένως συνάφεια μεταξύ των αποκρίσεων...

Αριστερό κανάλι :

Η μωβ καμπύλη με το SVS στις 180 μοίρες όπως και η μπλε για το σύνολο πάνω στη ζώνη κρος βρίσκονται σε υψηλή συνάφεια με την καφετιά από το αριστερό main μόνο του...Όχι μόνο ακολουθούν όμοια κλίση,αλλά βρίσκονται αρκετά κοντά αντί να ήταν απλώς παράλληλες σε μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ των...Δεν υφίσταται πλήρης χρονική ευθυγράμμιση εφόσον δεν ταυτίζονται και αυτό είναι ένα στοιχείο που αφήνει περιθώρια στην εκδοχή των 0 μοιρών να προτιμηθεί σε συνδυασμό με άλλα κριτήρια...

Δεξί κανάλι :

Σε αυτό έχουμε σχεδόν ταύτιση αποκλειστικά πάνω στη ζώνη κρος υπέρ της εκδοχής με το SVS στις 180 μοίρες...

Βλέπουμε και τα δύο σύνολα μαζί,με το μπλε και πορτοκαλί γι αριστερό και δεξί κανάλι να ταιριάζουν μεταξύ των καθυστερημένα κατά 180 μοίρες περίπου σε σχέση προς τα ταιριασμένα μαύρο και σιέλ από την εκδοχή των 0 μοιρών...

Εάν υπήρχε αυτό το κριτήριο και μόνο,τότε η επιλογή φάσης στις 180 μοίρες για το SVS θα ήταν μονόδρομος...

Spoiler

Δεν έχει αλλάξει κάτι στη μορφή των βηματικών αποκρίσεων :

 

[Dimifoot]

@Bhutia να σε δώσω τρία κατοστάρικα να βάλεις Dirac να μην μας κάψεις το μυαλό;

 

[costas EAR]

@Bhutia να σε δώσω τρία κατοστάρικα να βάλεις Dirac να μην μας κάψεις το μυαλό;

Μλκα είπα να το γράψω αλλά το προσπέρασα.
Κάηκα τελείως με 5 ποστ σερί.
Δεν υπάρχει αυτός ρε, δεν.

 

[Bhutia]

@Bhutia να σε δώσω τρία κατοστάρικα να βάλεις Dirac να μην μας κάψεις το μυαλό;

Μλκα είπα να το γράψω αλλά το προσπέρασα.
Κάηκα τελείως με 5 ποστ σερί.
Δεν υπάρχει αυτός ρε, δεν.

Μια τέτοια προοπτική μου φαίνεται περισσότερο σαν απόπειρα...δωροδοκίας για να μην αποκαλυφθεί η επίμαχη διαπίστωση,ότι δηλαδή η ποιότητα ενσωμάτωσης sub σε τυπικούς οικιακούς χώρους δεν συναρτάται αποκλειστικά με την ορθότητα στα εφηρμοσμένα delays και την πλήρη χρονική ευυγράμμιση...Όποιος νομίζει ότι ρυθμίζοντας ακριβή delays θα έχει ΄΄καθαρίσει΄΄ μπορεί να χάνει ουσιαστικές παραμέτρους...Ενώ παράλληλα χρειάζονται και ακροάσεις για τις οριστικές επιλογές...

Ας μην ξεχνάμε κιόλας ότι η ρύθμιση delays γίνεται με φίλτρα κείμενα πάνω στις πρώτες οκτάβες.Στις περισσότερες δε περιπτώσεις setup χρησιμοποιούνται μοντέλα sub που δεν ανήκουν στον ίδιο κατασκευαστή και σειρά με τα κανονικά ηχειακά κανάλια.Εάν η ηλεκτρομηχανική συμπεριφορά μεταξύ τους δεν είναι ομοειδής,ενδέχεται η απόλυτη ρύθμιση delays κατά τη διαχείριση να οδηγεί σε ακραίες τιμές συνοδευόμενες από φαινόμενα πρόωρου κωδωνισμού...Δεν είναι όλα ρόδινα στο βασίλειο της ψηφιακής διόρθωσης...

Ας εξετάσουμε και τις αντίστοιχες Κρουστικές...

Αριστερό:

Εδώ κανονικά θα προτιμούσα την εκδοχή των 180,αφού η κρουστική του συνόλου (μπλε) πιάνει το κορυφαίο πλάτος - στο αρνητικό πάντα πρόσημο - σχεδόν ταυτόχρονα με την καφετιά από το main μόνο του...

Δεξί:

Στο δεξί όμως τα πράγματα αντιστρέφονται,αφού βλέπουμε τη σιέλ καμπύλη από το σύνολο των 0 μοιρών να πιάνει αυτή κορυφαίο πλάτος μαζί με τη μπλε από το δεξί main μόνο του...Οπότε πάμε στα group delay...

 

[costas EAR]

Παιδιά, πάρτε τρινοβ.

Εκεί θέλει να καταλήξει ο ποιητής.

 

[wnet]

...η ποιότητα ενσωμάτωσης sub σε τυπικούς οικιακούς χώρους δεν συναρτάται αποκλειστικά με την ορθότητα στα εφηρμοσμένα delays και την πλήρη χρονική ευυγράμμιση...Όποιος νομίζει ότι ρυθμίζοντας ακριβή delays θα έχει ΄΄καθαρίσει΄΄ μπορεί να χάνει ουσιαστικές παραμέτρους...

Θα την πω την αμαρτία μου.... θυμήθηκα το ανέκδοτο με το λαγό που έτρεχε στο δάσος και έβαζε και τα υπόλοιπα ζώα να τρέχουν

Spoiler

Τρέχει ο λαγός του σκοτωμού μέσα στο δάσος και ξαφνικά βλέπει το ελάφι αραχτό κάτω από ένα δένδρο, να καπνίζει χασίσι.

– Τι κάνεις εδώ; Είσαι τρελός; Είμαστε μέσα στην φύση, στον καθαρό αέρα και εσύ ρουφάς μαύρο; Εμπρός σήκω να τρέξουμε παρέα να γυμναστούμε.

– Δίκιο έχεις λέει το ελάφι..

Παρατάει τα τσιγαριλίκια και αρχίζει να τρέχει με το λαγό. Εκεί που τρέχανε, συναντούν την αλεπού, να έχει πλακωθεί στην κοκαΐνη.

– Καλά ρε λέει το ελάφι, είμαστε μέσα στο δάσος στον καθαρό αέρα και εσύ σνιφάρεις κόκα; Έλα μαζί μας να τρέξουμε να γυμναστούμε να ανοίξουν τα πνευμόνια μας.

– Δίκιο έχετε ρε παιδιά λέει η αλεπού… και αρχίζει να τρέχει με τους άλλους δύο. Λίγο πιο κάτω συναντούν τον λύκο που ετοιμαζόταν να χτυπήσει ηρωίνη. – Καλά ρε δεν ντρέπεσαι; Να είμαστε μέσα στη φύση στον καθαρό αέρα και εσύ να τρυπιέσαι; Του λέει η αλεπού.. – Άντε σήκω και έλα μαζί μας να τρέξουμε να γυμναστούμε να ανοίξουν τα πνευμόνια μας. Λέει το ελάφι.. Και ο λύκος:

– Δε γαμιέστε πρωί πρωί λέω εγώ, κάθε φορά που παίρνει ο λαγός ecstasy, εμείς θα τρέχουμε σαν τους μαλάκες μέσα στο δάσος;;;

Αλλά... τον @Bhutia τον αγαπάμε, δεν είναι και ανάγκη οι επίδοξοι εγκαταστάτες να το τερματίσουν... οπότε οκ, ο καθένας το "τραβάει" όσο μπορεί και όσο έχει κουράγιο και όρεξη

 

[Dimifoot]

Όποιος νομίζει ότι ρυθμίζοντας ακριβή delays θα έχει ΄΄καθαρίσει΄΄ μπορεί να χάνει ουσιαστικές παραμέτρους...

Σαφώς και το προβλημα είναι πολύ πιο πολύπλοκο. Προσωπικά δεν υπαρχει περίπτωση να κάψω τα ελάχιστα εναπομείναντα εγκεφαλικά κύτταρά μου με την διαδικασία που ακολουθείς, αν και συμφωνώ με τον τρόπο σκέψης.

Οι ενστάσεις μου είναι οι ακόλουθες:

• Δεν υπάρχει η δυνατότητα μετακινήσεων των σαμπς στις θέσεις που τα βάζεις, ούτε σε σαλόνι, ούτε σε dedicated.
• Οταν αρχίσουμε να προσθέτουμε κανάλια (5-7-11 κτλ) θα γίνει τόσο χαοτικό που δεν θα υπολογίζεται.
• Υπάρχουν έτοιμα softwares οπως το MSO, το SFM και το DLBC που μπορούν να δώσουν αυτόματες ή ημι-αυτόματες λύσεις.
• Δίνεις υπερβολική βαρύτητα σε αμφισβητούμενα (απο την βιβλιογραφία) δεδομένα, οπως το GD του @ragavelas στην πρώτη οκτάβα.
• Πάρε AVAA (και να μας εξηγήσεις γιατι τα έδωσες πίσω)

Κατά τα άλλα συνέχισε, μαθαίνουμε όλοι διαβάζοντας αυτά που ανεβάζεις.

 

[Kostas Kefalas]

Μια τέτοια προοπτική μου φαίνεται περισσότερο σαν απόπειρα...δωροδοκίας για να μην αποκαλυφθεί η επίμαχη διαπίστωση,ότι δηλαδή η ποιότητα ενσωμάτωσης sub σε τυπικούς οικιακούς χώρους δεν συναρτάται αποκλειστικά με την ορθότητα στα εφηρμοσμένα delays και την πλήρη χρονική ευυγράμμιση...Όποιος νομίζει ότι ρυθμίζοντας ακριβή delays θα έχει ΄΄καθαρίσει΄΄ μπορεί να χάνει ουσιαστικές παραμέτρους...Ενώ παράλληλα χρειάζονται και ακροάσεις για τις οριστικές επιλογές...

Ας μην ξεχνάμε κιόλας ότι η ρύθμιση delays γίνεται με φίλτρα κείμενα πάνω στις πρώτες οκτάβες.Στις περισσότερες δε περιπτώσεις setup χρησιμοποιούνται μοντέλα sub που δεν ανήκουν στον ίδιο κατασκευαστή και σειρά με τα κανονικά ηχειακά κανάλια.Εάν η ηλεκτρομηχανική συμπεριφορά μεταξύ τους δεν είναι ομοειδής,ενδέχεται η απόλυτη ρύθμιση delays κατά τη διαχείριση να οδηγεί σε ακραίες τιμές συνοδευόμενες από φαινόμενα πρόωρου κωδωνισμού...Δεν είναι όλα ρόδινα στο βασίλειο της ψηφιακής διόρθωσης...

ναι, στο τελος ολα με το αφτι τα διορθωνουμε....εξου και η καμπυλη ακροασης...

 

[geomiat]

Η απάντηση του Έλκο Γκριμ στην ερώτηση μου για τη ρύθμιση του delay:
Dear George,

In principle the delay is "1ms per foot" (or 3ms per meter) as a rule of thumb. But since the sub is behind the main system you need to use a 'negative' delay. Just check how far you can come with the LS1 setting in that direction. Always remember that it is more important to listen in stead of looking at the numbers. The difference is not very large I must say. The wavelength at 70 Hz (the crossover frequency) is app 5m, so 1m is app 70 deg shift in phase. But the impact of the room boundaries also 'mess' with phase. So it's not so straightforward as one might think and sometimes the influence of this delay is not so obvious.

All the best,
Eelco

 

[Bhutia]

Σαφώς και το προβλημα είναι πολύ πιο πολύπλοκο. Προσωπικά δεν υπαρχει περίπτωση να κάψω τα ελάχιστα εναπομείναντα εγκεφαλικά κύτταρά μου με την διαδικασία που ακολουθείς, αν και συμφωνώ με τον τρόπο σκέψης.

Οι ενστάσεις μου είναι οι ακόλουθες:

• Δεν υπάρχει η δυνατότητα μετακινήσεων των σαμπς στις θέσεις που τα βάζεις, ούτε σε σαλόνι, ούτε σε dedicated.
• Οταν αρχίσουμε να προσθέτουμε κανάλια (5-7-11 κτλ) θα γίνει τόσο χαοτικό που δεν θα υπολογίζεται.
• Υπάρχουν έτοιμα softwares οπως το MSO, το SFM και το DLBC που μπορούν να δώσουν αυτόματες ή ημι-αυτόματες λύσεις.
• Δίνεις υπερβολική βαρύτητα σε αμφισβητούμενα (απο την βιβλιογραφία) δεδομένα, οπως το GD του @ragavelas στην πρώτη οκτάβα.
• Πάρε AVAA (και να μας εξηγήσεις γιατι τα έδωσες πίσω)

Κατά τα άλλα συνέχισε, μαθαίνουμε όλοι διαβάζοντας αυτά που ανεβάζεις.

1) Η μελέτη γίνεται πάντα με βάση τις δυνατότητες που έχει η επινοητικότητα του γράφοντος...

2) Όσα περιφερικά κανάλια και να προστεθούν,άμα μένουν όλα κροσαρισμένα σε συχνότητα 80 Hz,τότε η ανταπόκριση του χώρου στις χαμηλές θα παραμένει υπόθεση των εγκατεστημένων sub...Το παρόν νήμα δεν πραγματεύεται θανάτους δικαναλικών...

3) Πάντα θα βρίσκονται για καθέναν τρόποι καλύτεροι ή ευκολότεροι να περνά την ώρα του...Με την ολοκλήρωση δε της μελέτης τα περισσότερα από τα mdat αρχεία θα διαγραφούν από τους υπολογιστές...

4) Με το spectro που δημοσίευσε ο ragavelas,εύχομαι να μην ακούει Moby,Tricky,Massive,Daft Punk και συναφή ιδιώματα αρκετά δυνατά...αλλά ούτε και λ.χ. τον Eric Bibb στο "Dear America" ή το πρόσφατο live των Steely Dan,παραγωγές οι οποίες θα έκαναν έκδηλη τη στύση στη δημοσιευμένη παράσταση...Όποιος δε εμφανίζει τις δικές του κορυφές πιο πάνω,στη ζώνη μεταξύ 40-100 Hz τότε θα χάνει σε όλα τα ιδιώματα,τουλάχιστον όποτε ανέρχεται η μέση συνεχόμενη στάθμη ακρόασης.

5) Δεν είμαι υποχρεωμένος ούτε για το ένα ούτε για το άλλο...Μπορεί όμως να ειπωθεί ενδεικτικά ότι στο χώρο των Triton όπου θα ήταν απαραίτητα,ως βέλτιστη θέση προέκυπτε μπλοκάρισμα της μπαλκονόπορτας από τη μια AVAA...Ε,υπάρχουν ΄΄κόκκινες γραμμές΄΄ για όλους ακόμα και απουσία (εξωτερικής) παντόφλας.

Από την άλλη πλευρά,στο δωμάτιο με τις κόρνες όπου υπήρχε ευχέρεια εγκατάστασης γίνεται να εξαχθούν Spectrogram όπως το παρακάτω χωρίς AVAA ή προηγμένη επεξεργασία σήματος :

Παιδιά, πάρτε τρινοβ.

Εκεί θέλει να καταλήξει ο ποιητής.

 

[costas EAR]

2) Όσα περιφερικά κανάλια και να προστεθούν,άμα μένουν όλα κροσαρισμένα σε συχνότητα 80 Hz,τότε η ανταπόκριση του χώρου στις χαμηλές θα παραμένει υπόθεση των εγκατεστημένων sub..

Ε, σε γενικές γραμμές, ναι.

Σε ειδικές γραμμές, όχι.

Από τη μια πλευρά θα πρέπει να υπάρχει συχνοτικη και χρονική ευθυγράμμιση του καθενός δορυφόρου με το σύνολο των σαμπ, κι από την άλλη πλευρά θα πρέπει να υπάρχει όμοια ευθυγράμμιση καθενός δορυφόρου με καθέναν από τους υπόλοιπους, και κυρίως με τους διπλανούς του.

Στο τέλος, καλό θα είναι ο καθένας δορυφόρος πακέτο με τα σαμπ να έχει ωραία ενσωμάτωση και νορμάλ ταργκετ κερβ, αλλά ταυτόχρονα είναι σημαντικό το σύνολο όλων μαζί των δορυφόρων να έχουν ένα νορμάλ χομ κερβ με τα σαμπ, κι αυτό μετράει περισσότερο, διότι στην τελική τα ακούς όλα μαζί να παίζουν, κι όχι καθένα ξέχωρα.

Είναι απείρως ευκολότερο το να έχεις να σεταρεις το ζεύγος των δορυφόρων με το ένα σαμπ, ή με τα δύο, παρά την πληθώρα των δορυφόρων ολοβερ με τα διαθέσιμα σαμπ. Δε θα μπορείς να πας "ένα πλακακι πίσω" το σαμπ σε σχέση με τους δορυφόρους, γιατί δεν θα είναι ένα πλακακι πίσω για όλα, για κάποια θα είναι σταθερή η απόσταση και για άλλα θα αυξάνεται, για άλλα θα μειώνεται. Πόσο μάλλον αν βάλεις στην εξίσωση ότι δεν θα απέχουν όλοι οι δορυφόροι την ίδια απόσταση από σένα, γιατί πάρα την έλλειψη παντόφλας, φοράς ο ίδιος. Πόσο μάλλον αν δεν είναι όλοι οι δορυφόροι απολύτως όμοιοι μεταξύ τους. Δηλαδή, χεσε με, χτύπα με με ρόπαλο καλύτερα, αυτό δε βγαίνει νορμάλ, ειναι οφθαλμοφανως αδύνατο.

Το χαοτικό μοτίβο που λέει ο φαλάκρας, ισχύει.

Ωστόσο, με πολλαπλούς δορυφόρους, να σου πω μια αποκάλυψη, παρόμοιας φιλοσοφίας με τα πολλαπλά σαμπ. Στο τέλος των πολλαπλών σαμπ, δεν έχει σημασία πως παίζει ο χώρος, διότι τα σαμπ τα πολλά, βγάζουν τρόπον τινά το χώρο από την εξίσωση, και η αποκάλυψη είναι πως και με τους δορυφόρους γίνεται τρόπον τινά το όμοιο, δηλαδή οι πολλοί δορυφόροι θα βγάλουν εκτός την όποια ιδιοσυγκρασια του χώρου, θα τον ισοπεδωσουν.

Άρα, ενώ καταντάει χαοτικά πολύπλοκο με τις πολλαπλές πηγές, ταυτόχρονα καταντάει ευκολότερο, αρκεί να υπάρχουν τα βασικά (τα γνωστά, βαριέμαι).

 

[alfy]

But since the sub is behind the main system you need to use a 'negative' delay.

αυτή είναι η θεωρητική προσέγγιση.Στη πράξη δεν δυνατό είναι να δώσουμε αρνητικό delay στα subs γιατί δε μπορούμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω. Δίνουμε τη θετική τιμή του delay στα main.