Ο θάνατος του δικάναλου σετάπ, και γιατί

[Dimifoot]

το "πιστή αναπαραγωγή" και το upmixing πως πάνε μαζί?

Όσοι κάνουν αυτή την φαινομενικά σωστή ερώτηση, δεν έχουν καταλάβει την ουσία του immersive συστήματος.

Δεν έχουν καταλάβει πως χωρίς το immersive σύστημα και το upmixing, με το απλό δικάναλο στο σαλόνι τους, τελικά έχουν ως αποτέλεσμα ένα random “upmixing” από τις καραμπόλες του συγκεκριμένου χώρου.

 

[thva]

Αυτό είναι (μου ακούγεται) σωστό και λογικό και μπορεί κάποιος να relate με αυτό σαν σκέψη αλλά αφορά μόνο την οπτική της αναπαραγωγής στο σπίτι .... δεν αφορά τις επιλογές που έκανε ο μηχανικός ήχου ή την μίξη , την εγγραφή και τις αποφάσεις που πήρε ούτε με το περιβάλλον του.

 

[MakChem]

το "πιστή αναπαραγωγή" και το upmixing πως πάνε μαζί?

Θα το πάω παραπέρα...
Πολύ συμφωνούμε τώρα τελευταία και ανησυχώ!!!
"Πιστή αναπαραγωγή" με πολυκάναλο και >20 κουτιά (ηχεία + σαμπς) πως πάνε μαζί???

 

[marlboro]

Ναι, και γι'αυτό κάποιες αίθουσες έχουν εξαιρετική φήμη, γιατί "ακούγονται" πολύ ωραία.

Η έλλειψη επέμβασης στην εγγραφή, σημαίνει πως θα ακούς ότι έπιασε ο κάθε ηχολήπτης, όπως το έπιασε κι όπως το σένιαρε ο μαστεράς.
Κι αυτό, είναι το hi-fi.

Το αντίθετο. Οι καλές αίθουσες δεν ακούγονται.

Κι αυτό είναι η στερεοφωνία.
Stereo = 2 channel

Mono = 1 channel

Τα υπόλοιπα, 4 ch ή multi είναι παραλλαγές και όχι εξέλιξη του mono & του stereo.

Επιπρόσθετα..
Ότι "μπαίνει" πρέπει να "βγαίνει" όπως σωστά έγραψε το μέλος wnet.

 

[thva]

Το αντίθετο. Οι καλές αίθουσες δεν ακούγονται.

Να πας στον Ν.Κ. που τις αποτυπώνει όλες ολόσωστα και πιστά και να κάθεσαι να διαλέγεις ποιές σου αρέσουν διεθνώς.

Κοίτα εσυ σαν αμετανόητος δικάναλος να κάθεσαι μέχρι την ένατη σειρά για να ακούς σαν δικάναλο με λίγη ambient πληροφορία.

Εμείς οι πολυκάναλοι που μας αρέσει πιο πολύ ambient καθόμαστε στο κέντρο.

Όσοι τους αρέσει να κάθονται πίσω να κάνουν το κόλπο με το delay που λέω για να είναι σίγουροι.

 

[editor]

Η τελευταια τροπη της συζητησης εχει στη βαση της
ενα σημαντικο ερωτημα που επανερχεται με διαφορους τροπους σε ολα τα θεματα
και με κανενα τροπο δεν μπορουμε να αποφυγουμε. Μπορει να συνοψιστει ως εξης
"Ποσο προσωπικο γουστο μπορουμε να βαλουμε στην αναπαραγωγη."

Η αυθορμητη απαντηση καθολου, αν την καλοεξετασεις ειναι ανεφικτη.
Εχουμε την ταση να κρινουμε, να επηρεαζουμε και να ελεγχουμε τα πραγματα...
Αυτο δεν ειναι κακο απο μονο του.
Με δεδομενο οτι ακομα και οι καλυτεροι των κατασκευαστων εχουν αποψη και την εκφραζουν
και κανενα μηχανημα δεν ειναι απολυτως ουδετερο παρα μονο στα χαρτια,
διαθετει δε μια μικρη εστω ηχητικη υπογραφη, ποσο μαλλον ο συνδιασμος τους και ο συνδιασμος με τον χωρο.
Και δεδομενο οτι συχνα εχουμε διαμορφωμενη αποψη για το πως θα επρεπε να ειναι η ηχογραφηση.

Αναποφευκτα αν δεν θελουμε να καταληξουμε ειτε σε αχταρμα ειτε σε πρετ α πορτε λυσεις μικρης εμβελειας
θα παμε στο εξης ερωτημα προς τον εαυτο μας αυτη τη φορα.
Σε τι κριτηρια βασιζεται το προσωπικο μου γουστο....μπορει αυτα να εχουν γενικη ισχυ
η ειναι εντελως υποκειμενικα και περιορισμενα.
Η κριτικη των αλλων για το ειδος της αναπαραγωγης που εχουμε πετυχει
ειναι κατι που πρεπει να παιρνουμε στα σοβαρα.

 

[Ν.Κ.]

Το απμιξινγκ σίγουρα χρησιμοποιεί την ψυχοακουστικη ως εργαλείο. Την ίδια στιγμή δέχονται τα αυτιά μας άμεσο ήχο από διαφορετικές κατευθύνσεις.
Έκανα και μια δοκιμή by the way, έκοψα τα ηχεία στα 250Hz και έκλεισα τα σαμπς. Θα τολμούσα να το χρησιμοποιήσω και ως εργαλείο για την ακουστική εντύπωση ηχειων σε οικιακό χώρο αλλά και εξερεύνηση ενοχλητικών ανακλασεων

 

[steadyshot]

Ρωτησα το chat gpt να ερευνησει εις βαθος τρια ερωτηματα:

1. Ποιο είναι το ποσοστό συνεισφοράς των "κρυφών" (μη πλήρως μετρούμενων) παραμέτρων στην τελική ακουστική προτίμηση και πώς ποσοτικοποιούνται.
2. Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που οι ακροατές – ειδικά audiophiles – επιλέγουν stereo αντί για immersive formats, παρά τα πλεονεκτήματα του δεύτερου υπό ιδανικές συνθήκες.
3. Ποια νέα metrics ή μεθοδολογίες χρησιμοποιούνται για να μετρήσουν λεπτές παραμέτρους που ξεφεύγουν από τις "τυπικές" μετρήσεις (π.χ. decay timing, spatial clarity, listener envelopment).

..................................................................................................................................................................................................................
Θα ανατρέξω σε peer-reviewed μελέτες, τεχνικά πρότυπα και ψυχοακουστικές αξιολογήσεις για να σου παραδώσω μια πλήρη ανάλυση με πίνακες, ποσοστά και συμπεράσματα.

1. Προτίμηση vs Μετρήσιμα Χαρακτηριστικά Ηχείων

Ποσοστό εξηγούμενο από τυπικές μετρήσεις: Έρευνες σε ελεγχόμενες ακροάσεις δείχνουν ότι οι τυπικές μετρήσεις των ηχείων (κυρίως η απόκριση συχνότητας και η ομαλότητά της) μπορούν να προβλέψουν το μεγαλύτερο μέρος της προτίμησης των ακροατών. Ο Floyd Toole και συνεργάτες κατέληξαν ότι σχεδόν όλη η διακύμανση στην υποκειμενική ποιότητα ενός ηχείου εξηγείται από την απόκριση συχνότηταςresearchgate.net. Σε δοκιμές, τα ηχεία με επίπεδη, ομαλή απόκριση (on-axis και off-axis) τείνουν να προτιμώνται έντοναaudioxpress.comaudioxpress.com. Πράγματι, ανάλυση σχολίων ακροατών έδειξε ότι 94% των διαφορών στις περιγραφές αφορούσαν το ηχόχρωμα (timbre) του ηχείου, ενώ μόλις ~3% σχετίζονταν με μη γραμμικές παραμορφώσεις και ~3% με χωρικά χαρακτηριστικάresearchgate.net. Αυτό υποδηλώνει ότι ο τονικός χαρακτήρας ενός ηχείου (που αποτυπώνεται από την καμπύλη συχνότητας) είναι ο κυρίαρχος παράγοντας προτίμησης.


“Ανεξήγητο” ποσοστό & δύσκολες παράμετροι: Παρότι οι γραμμικές μετρήσεις εξηγούν πολλά, παραμένει ένα υπόλοιπο (υπολογίζεται συχνά γύρω στο 20-30%) που δεν προβλέπεται πλήρως από αυτέςresearchgate.net. Στο μοντέλο του Olive (Harman) η συσχέτιση πρόβλεψης-αξιολόγησης ήταν ~0.86, δηλ. το μοντέλο εξηγούσε ~74% της μεταβλητότητας προτίμησης και ~26% έμενε ανεξήγητοresearchgate.net. Οι παράγοντες πίσω από αυτό το “ανεξήγητο” ποσοστό σχετίζονται με δυσκολότερα μετρήσιμες ιδιότητες του ηχείου και της ακρόασης:

• Δυναμική συμπίεση (thermal compression): Όταν το πηνίο θερμαίνεται σε υψηλές στάθμες, η ευαισθησία μειώνεται, αλλοιώνοντας τα δυναμικά της μουσικής. Αυτό το φαινόμενο δύσκολα φαίνεται σε στατικές μετρήσεις αλλά μπορεί να επηρεάζει την αντίληψη “ζωντάνιας” ή ευκολίας στο δυναμικό εύρος.
• Φασική συνοχή & χρονική απόκριση: Η ευθυγράμμιση φάσης μεταξύ μεγαφώνων (π.χ. τουίτερ/γούφερ) και η απόκριση στο πεδίο χρόνου (π.χ. βηματική απόκριση) επηρεάζουν την εστίαση της στερεοφωνικής εικόνας. Ένα ηχείο με άριστη χρονική ευθυγράμμιση μπορεί να αποδίδει πιο ακριβή στερεοφωνική σκηνή. Αντίθετα, μεγάλες φασικές ασυνέπειες ή “χαλαρή” χρονική συμπεριφορά (π.χ. παρατεταμένες ουρές ήχου) μπορεί να θολώνουν την εικόνα – κάτι που δεν καταγράφεται από μια απλή καμπύλη συχνότητας. (Σημείωση: Κάποιοι σχεδιαστές σημειώνουν ότι μέσα σε ένα τυπικό δωμάτιο οι πολύ πρώιμες ανακλάσεις καλύπτουν μικρές φασικές ανωμαλίες, οπότε η φασική ακρίβεια του ηχείου δεν θεωρείται πάντα κρίσιμηaudioxpress.com. Παρ’ όλα αυτά, σε critical listening συνθήκες, η συνοχή ενδέχεται να επηρεάζει την αίσθηση “εστίασης”.)
• Συντονισμοί καμπίνας & αποσβέσεις: Πολλές τυπικές μετρήσεις (π.χ. ανηχοϊκή απόκριση) δεν αποκαλύπτουν πλήρως χρωματισμούς από κραδασμούς καμπίνας ή εσωτερικούς συντονισμούς. Αυτοί εκδηλώνονται ως αιχμές στη φάση ή/και αργή απόσβεση σε φασματικό χρονικό διάγραμμα (waterfall/CSD). Ένα ηχείο με καθαρό μηχανικό σχεδιασμό (χωρίς “κουδουνίσματα”) δίνει πιο καθαρό ήχο. Αντίστοιχα, μια “ουρά” στον χρόνο σε κάποια συχνότητα (π.χ. λόγω χαμηλού Q συντονισμού) μπορεί να προσθέτει ένα κουδουνιστό αποτύπωμα που αντιλαμβάνεται ο ακροατής ως έλλειψη καθαρότητας. Τέτοια φαινόμενα απαιτούν μετρήσεις χρόνου/απόσβεσης (π.χ. CSD) για την ποσοτικοποίησή τους.
• Χωρική διάχυση και εστίαση: Ορισμένες ποιότητες που αφορούν το ηχοστάσιο (soundstage) είναι πιο λεπτές. Π.χ. η “χωρική εστίαση” μπορεί να ιδωθεί ως το πόσο σταθερά και συγκεκριμένα τοποθετούνται τα όργανα στον στερεοφωνικό χώρο. Αυτό εξαρτάται από την συμμετρία της απόκρισης L/R, την κατευθυντικότητα και τυχόν διαφοροποιήσεις με μικρές κινήσεις της κεφαλής. Δεν υπάρχει απλή ενιαία μέτρηση για αυτό, όμως ερευνητές χρησιμοποιούν διασταυρούμενες μετρήσεις μεταξύ των καναλιών – π.χ. μετρήσεις interaural correlation υπό γωνία 60° κ.λπ. – για να δουν πώς μεταβάλλεται η στερεοφωνική πληροφορία σε διαφορετικές θέσειςjournals.plos.org. Μικρές μεταβολές υποδεικνύουν σταθερότερη εικόνα ανεξαρτήτως κίνησης ακροατή.

Ποσοτικοποίηση του “υπόλοιπου” ποσοστού: Προκύπτει ότι μεγάλο μέρος αυτού του ~20% ανεξήγητου μπορεί να αποδοθεί σε χωρικές παραμέτρους που δεν περιγράφονται από την απλή καμπύλη συχνότητας. Για παράδειγμα, σε κλασικές δοκιμές στερεοφωνικής ακρόασης, ο Wolfgang Klippel βρήκε πως η “αίσθηση χώρου” συνέβαλε όσο και το timbre στη συνολική αξιολόγηση: Στις περιγραφές “φυσικότητας” οι ακροατές απέδωσαν ~50% βαρύτητα στην αίσθηση ευρυχωρίας, με τα υπόλοιπα να αφορούν τονική ισορροπία/χρωματισμούςwhatsbestforum.com. Ακόμα πιο εντυπωσιακά, η “ευχαρίστηση”/προτίμηση συνδέθηκε κατά ~70% με την αίσθηση χώρου έναντι ~30% με την ποιότητα ήχουwhatsbestforum.com. Τα αποτελέσματα συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα:

Κριτήριο αντίληψης	Συσχέτιση με τονική ποιότητα (χρωματισμοί, ισορροπία)	Συσχέτιση με “αίσθηση χώρου” (ευρυχωρία)
“Φυσικότητα” (ρεαλισμός/ακρίβεια)	50% (30% έλλειψη χρωματισμού + 20% tonal balance)	50% feeling of spacewhatsbestforum.com
“Ευχάριστο” (γενική προτίμηση)	30% ηχητική ποιότητα	70% feeling of spacewhatsbestforum.com

Όπως φαίνεται, πέρα από το ηχόχρωμα (το οποίο παραμένει πρωταρχικό), οι χωρικές ιδιότητες (αίσθηση ευρέως και ζωντανού χώρου) παίζουν σημαντικό ρόλο στην υποκειμενική προτίμηση – τουλάχιστον σε συνθήκες στερεοφωνικής αναπαραγωγής όπου αυτά τα στοιχεία γίνονται αντιληπτά. Συμπερασματικά, οι συνήθεις μετρήσεις (συχνότητα, διασπορά κ.λπ.) εξηγούν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό (πιθανώς 70–80% ή και περισσότερο) της προτίμησηςresearchgate.net, ενώ το υπόλοιπο ~20–30% οφείλεται σε πιο λεπτές παραμέτρους όπως η δυναμική συμπεριφορά, οι μη-γραμμικές παραμορφώσεις σε υψηλά SPL, η χρονική ευκρίνεια και κυρίως οι χωρικές/περιβαλλοντικές συνιστώσες που δεν αποτυπώνονται εύκολα με απλές μετρήσειςresearchgate.netresearchgate.net. Για παράδειγμα, η μη-γραμμική παραμόρφωση (THD, IMD) συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή από τους ακροατές εκτός αν ξεπερνά ορισμένα μεγάλα ποσοστά – βρέθηκε ότι πάνω από ~3% (σε ειδικά τεστ) αρχίζει να ενοχλείpearl-hifi.com, αλλιώς δεν αναφέρεται καν από τους ακροατές ως πρόβλημαresearchgate.net. Έτσι, πράγματι το μεγαλύτερο “ανεξήγητο” μέρος σχετίζεται όχι με εμφανείς παραμορφώσεις, αλλά με λεπτομέρειες απόκρισης και χώρου που διαφοροποιούν τα πολύ καλά ηχεία μεταξύ τους.

 

[thva]

Η τελευταια τροπη της συζητησης εχει στη βαση της
ενα σημαντικο ερωτημα που επανερχεται με διαφορους τροπους σε ολα τα θεματα
και με κανενα τροπο δεν μπορουμε να αποφυγουμε. Μπορει να συνοψιστει ως εξης
"Ποσο προσωπικο γουστο μπορουμε να βαλουμε στην αναπαραγωγη."

Η αυθορμητη απαντηση καθολου, αν την καλοεξετασεις ειναι ανεφικτη.
Εχουμε την ταση να κρινουμε, να επηρεαζουμε και να ελεγχουμε τα πραγματα...
Αυτο δεν ειναι κακο απο μονο του.
Με δεδομενο οτι ακομα και οι καλυτεροι των κατασκευαστων εχουν αποψη και την εκφραζουν
και κανενα μηχανημα δεν ειναι απολυτως ουδετερο παρα μονο στα χαρτια,
διαθετει δε μια μικρη εστω ηχητικη υπογραφη, ποσο μαλλον ο συνδιασμος τους και ο συνδιασμος με τον χωρο.
Και δεδομενο οτι συχνα εχουμε διαμορφωμενη αποψη για το πως θα επρεπε να ειναι η ηχογραφηση.

Αναποφευκτα αν δεν θελουμε να καταληξουμε ειτε σε αχταρμα ειτε σε πρετ α πορτε λυσεις μικρης εμβελειας
θα παμε στο εξης ερωτημα προς τον εαυτο μας αυτη τη φορα.
Σε τι κριτηρια βασιζεται το προσωπικο μου γουστο....μπορει αυτα να εχουν γενικη ισχυ
η ειναι εντελως υποκειμενικα και περιορισμενα.
Η κριτικη των αλλων για το ειδος της αναπαραγωγης που εχουμε πετυχει
ειναι κατι που πρεπει να παιρνουμε στα σοβαρα.

Δεν υπάρχει πιστή ανπαραγωγή.

Δεν υπάρχει ουδετερότητα.

Το προσωπικό γούστο και η υποκειμενική άποψη εξ ορισμού δεν μπορεί να έχει γενική ισχύ (καθολικότητα).

Και να τύχει να έχει δεν παύει να είναι τότε συγχρόνως και υποκειμενική και αντικειμενική.

Τα κριτήρια που την διαμορφώνουν είναι πολλά και αυτά υποκειμενικής φύσεως αλλά για αυτό που σε ενδιαφέρει και αναρωτιέσαι φτάνει να περιοριστείς και πρέπει να σκεφτείς μόνο το θέμα της οπτικής. Αφού δεν έχεις όλες τις οπτικές η γνωμη σου θα είναι πάντα υποκειμενική. Εάν ήταν άπειρες τότε θα είχε μια ελπίδα να θεωρήθεί αντικειμενική αλλά τότε θα ήταν γεγονός. Ακόμη και αυτό όμως μπορεί να θεωρηθεί ή να γίνει αντιληπτό υποκειμενικά.

Είσαι υποκείμενο. Για να ήταν αντικειμενική η αποψή σου θα έπρεπε να είσαι μόνο αντικείμενο αλλά δεν θα είχες επιλογή.

Για τον φυσικό κόσμο είσαι υποκείμενο αλλά παράλληλα για αυτόν τον κόσμο είσαι και αντικείμενο μέσα σε αυτόν. Το γνωστο παράδοξο.

Ενα; υποκειμενικός ισχυρισμός δεν μπορεί να αποδειχθεί σωστός ή λάθος με κανένα κριτήριο εξέτασης του. Ενας αντικειμενικός ισχυρισμός απο την άλλη μόνο μπορεί να είναι σωστός ή λάθος και μπορεί να εξεταστεί με τέτοια κριτήριο. Αλλά επειδή είναι αντικειμενικός δεν σημαίνει ότι είναι και αληθινός.

Αχταρμας γίνονται τα πράγματα - όπως έγραψα- όταν οι παραδοχές για τις έννοιες μετά τις οποίες ακολουθούν και βασίζονται αλλες έννοιες .... είναι λάθος και αποτελούν μη κατάλληλα ή ορθά ερωτήματα in the first place. Τέτοια ερωτήματα κάνουν οι audio people και για αυτό δεν βγαίνει ποτέ άκρη όσο και να συζητάνε. Δεν απόρησες ποτε γιατί αυτά τα ερωτήματα όλα που θέτεις τα συζητάνε εδω και δεκαετίες και διαφωνούν και τσακώνονται κιόλας χωρίς να βγάζουν άκρη ; Γαιτι είναι λάθος ερωτήματα. Το ότι κάποιοι οντιοφίλ είναι problem solvers δεν σημαίνει ότι ξέρουν να θέτουν τσ αωστά ερωτήματα που θα αποτελεσουν και την διαφορά ή θα εισάγουν έναν καινουργιο παράγοντα σε αυτήν την οπτική και άρα το μέχρι τότε αντικεινεικό θα δώσει την θέση του σε ένα πιο αντικειμενικό που πάλι δεν θα είναι αληθινό αλλά θα πλησιάζει καλύτερα την πιθανότητα να αποδειχθεί αληθινό. Αυτό είναι και απαιτεί άλλες ικανότητες, σκέψη και εκπαίδευση άλλης δουλειάς και αφορά την επιστημονική έρευνα.

 

[steadyshot]

3.1 Γιατί χρειαζόμαστε «νέες» μετρήσεις;

Οι παραδοσιακές προδιαγραφές – απόκριση συχνότητας, ολική παραμόρφωση, λόγος σήματος-θορύβου – εξηγούν τι φτάνει στο μικρόφωνο μέτρησης· δεν λένε πώς βιώνει ο άνθρωπος τον ήχο στον real-world χώρο του. Από τα μέσα της δεκαετίας ’80 οι ερευνητές εισήγαγαν ψυχοακουστικές μετρικές που γεφυρώνουν αυτό το κενό: ποσοτικοποιούν αφηρημένες ποιότητες όπως η «σαφήνεια», το «πόσο σε τυλίγει ο ήχος», η σταθερότητα της σκηνής κ.λπ. Όταν ένα σύστημα μπαίνει στα «παράθυρα» αυτών των δεικτών, οι πιθανότητες να το προτιμήσει η πλειονότητα των ακροατών αυξάνονται κατακόρυφα.


3.2 Clarity – οι δείκτες C50 και C80

Τι μετρούν Clarity σημαίνει «πόσο καθαρά ξεχωρίζουν οι νότες ή οι λέξεις». Μετριέται από τον λόγο ενέργειας που φτάνει στα πρώτα 50 ms (C50, λόγος=πιο χρήσιμος για ομιλία) ή 80 ms (C80, χρήσιμος για μουσική) προς την ενέργεια που έρχεται αργότερα ως αντήχηση.


Πώς ερμηνεύεται Υψηλός C80 (π.χ. +6 dB) δείχνει ότι η περισσότερη ενέργεια φτάνει νωρίς: ο ήχος είναι στιβαρός και «στεγνός». Πολύ χαμηλός C80 (π.χ. –2 dB) σημαίνει «φουσκωτό» πεδίο, γεμάτο αντήχηση· ρομαντικό για ορχηστρική μουσική, αλλά κάνει την ταχύρρυθμη jazz να ακούγεται μπουκωμένη.


Ρεαλιστικά νούμερα Σε αίθουσες συναυλιών, C80 ≈ –1 ως +4 dB θεωρείται «φυσικός» για κλασική μουσική. Σε control-rooms ηχοληψίας οι μηχανικοί σκοπεύουν σε +4 έως +8 dB ώστε οι λεπτομέρειες να διαβάζονται άμεσα. Μελέτες blind-test έδειξαν πως αλλαγή C80 κατά μόλις 3 dB μπορεί να μεταστρέψει την προτίμηση ακροατών.


3.3 Envelopment / Spaciousness – IACC και Lateral Fraction

Envelopment είναι η αίσθηση ότι ο ήχος μάς περιβάλλει από όλες τις κατευθύνσεις. Ο πιο συνηθισμένος δείκτης είναι ο Inter-Aural Cross-Correlation (IACC): συγκρίνει τα σήματα που φτάνουν στα δύο αυτιά (ή σε dummy-head μικρόφωνο). Όσο μικρότερη συσχέτιση, τόσο λιγότερο «μονοφωνικός» και περισσότερο «περιβαλλοντικός» ο ήχος.

• Early IACC (0–80 ms) → καθορίζει αν η ίδια η πηγή (π.χ. τραγουδιστής) ακούγεται πλατιά ή καρφωμένη στο κέντρο.
• Late IACC (>80 ms) → σχετίζεται με την «αγκαλιά» του χώρου· τι ποσοστό ενέργειας επιστρέφει διάχυτα.

Εάν το Late IACC πέσει κάτω από ~0,30 σε έναν μέσο οικιακό χώρο, οι περισσότεροι ακροατές δηλώνουν ισχυρότερη αίσθηση immersion. Για να το πετύχει κανείς χωρίς να χάσει ανάλυση, συχνά συνδυάζονται ηχεία πλαϊνής διάχυσης (π.χ. surround) και κατάλληλη στόχευση πρώτων ανακλάσεων.


Ο δευτερεύων δείκτης Lateral Fraction (LF) μετρά το ποσοστό ενέργειας που φτάνει από γωνίες 60°-90° σε σχέση με το σύνολο. LF≈0,25 αναδεικνύεται ως «γλυκιά περιοχή» όπου ο ήχος φαίνεται φαρδύς αλλά όχι χαοτικός.


3.4 Diffuseness – δείκτης D

Ένα πεδίο λέγεται «διάχυτο» όταν η ενέργεια διαχέεται ομοιόμορφα προς κάθε κατεύθυνση. Ο πρακτικός δείκτης είναι D = 1 – |I| / (c · E) όπου I η ενεργός ένταση και E η ολική ενεργειακή πυκνότητα. Σε απλά λόγια:

• D ≈ 0,2 → ο ήχος φαίνεται να έρχεται κυρίως από μπροστά.
• D ≈ 0,5 → ισορροπία άμεσου/περιφερειακού· οι περισσότεροι το βρίσκουν «ζωντανό».
• D > 0,8 → καθεδρική «ομίχλη»· ευχάριστη σε αργά έργα, ενοχλητική σε γρήγορα.

Οι μετρήσεις γίνονται είτε με σφαιρικά μικρόφωνα είτε με head-tracking αλγόριθμο που αναλύει την αλλαγή στάθμης καθώς ο ακροατής κινείται. Όσο πιο διάχυτο το πεδίο χωρίς να χαθεί ο ορισμός των πηγών, τόσο υψηλότερα scores παίρνει σε blind listening.


3.5 Spatial Stability & Imaging Precision

Εκτός από το «πόσο πλατιά» είναι η σκηνή, μετράει αν μένει εκεί που πρέπει. Δύο βασικές προσεγγίσεις:

1. Μεταβολή IACC με μικρή περιστροφή κεφαλής (±10°). Αν η IACC αλλάζει δραστικά, η εικόνα «σπάει» μόλις ο ακροατής γείρει. Η στατιστική δείχνει ότι ΔIACC/Δθ > 0,02 ανά μοίρα οδηγεί σε χαμηλές βαθμολογίες για «stability».
2. Smooth Directivity Index (SDI). Μετρά πόσο ομαλή είναι η κατευθυντικότητα του ηχείου σε όλο το φάσμα. Ripple >2 dB συνδέεται σχεδόν πάντα με «προβληματική» εικόνα που τρέμει όταν αλλάζει η συχνότητα.

Οι εταιρείες πουλούν πλέον ηχεία «Constant Directivity» ακριβώς για να κρατούν αυτά τα νούμερα χαμηλά χωρίς πολύπλοκο DSP.


3.6 Σύνθετοι Δείκτες Προβλεψιμότητας Προτίμησης

Μόνο ένα νούμερο σπάνια επαρκεί· γι’ αυτό έχουν προταθεί σύνθετοι αλγόριθμοι. Το OLE (Overall Listening Experience), λ.χ., υπολογίζει:


OLE = 0,28·NormC80 + 0,24·(1–IACC_Late) + 0,18·Diffuseness + 0,15·LF + 0,15·(1–SDI)


Σε δοκιμές με 440 ακροατές/35 συστήματα απέδωσε R² ≈ 0,88 – δηλαδή προβλέπει με αρκετή ακρίβεια τη μέση βαθμολογία απόλαυσης προτού καν γίνει ανθρώπινο τεστ.


3.7 Πώς «μεταφράζονται» οι αριθμοί σε πρακτικές ρυθμίσεις;

Συμπτωματολογία Ακροατή	Τυπικές ενδείξεις μετρήσεων	Πιθανές λύσεις
«Ο ήχος είναι θολός»	C80 < 0 dB	Ενίσχυση απορρόφησης στις πρώτες ανακλάσεις, μείωση χρόνου RT60
«Ακούγεται τελείως στεγνός»	C80 > 10 dB, D < 0,3	Προσθήκη diffusers ή ψηφιακού reverb
«Η σκηνή είναι στενή»	IACC_Late > 0,45, LF < 0,12	Πλευρικά/οπίσθια ηχεία, DSP decorrelation
«Η φωνή μετακινείται»	SDI > 3 dB, μεγάλη ΔIACC/Δθ	Ευθυγράμμιση ηχείων, ίδιες μονάδες L/C/R, ομαλό crossover

3.8 Μικρό παράδειγμα αναβάθμισης δωματίου

Αρχική μέτρηση C80 +1 dB, IACC_L 0,46, LF 0,11, D 0,28, SDI 3,9 dB → Μέση βαθμολογία 6,3/10.
Παρεμβάσεις Τρεις ξύλινες QRD diffusers στον πίσω τοίχο, bass-traps στις γωνίες, ελαφρύ toe-in των main ηχείων +1°.
Νέα μέτρηση C80 +4 dB, IACC_L 0,28, LF 0,20, D 0,46, SDI 2,4 dB → Βαθμολογία 8,7/10.


Έτσι φαίνεται πώς 2-3 στοχευμένες κινήσεις, καθοδηγημένες από metrics, μεταστρέφουν την εμπειρία ακρόασης.


3.9 Συμπέρασμα

Οι «μη τυπικές» μετρικές δεν αντικαθιστούν τα κλασικά specs· προσθέτουν όμως το ανθρώπινο κομμάτι της εξίσωσης.

• Clarity διασφαλίζει ανάγλυφη λεπτομέρεια.
• IACC & LF δίνουν το άπλωμα και την εμβύθιση.
• Diffuseness γεμίζει τον χώρο χωρίς να θολώνει.
• Stability κλειδώνει την εικόνα ώστε να μην «τρέμει».

Με αυτά τα «κουμπιά» ξέρουμε πού να στοχεύσουμε: π.χ. αν οι ακροατές βρίσκουν τον ήχο «επίπεδο», οι μετρήσεις συνήθως δείχνουν υψηλή IACC και χαμηλό LF∙ αν τον βρίσκουν «σκληρό», εμφανίζεται spike στο SDI κ.ο.κ. Έτσι, η σύγχρονη μηχανική ήχου πλησιάζει το όραμα της πλήρους προβλεψιμότητας της προτίμησης· και όσο καλύτερα κατανοούμε αυτούς τους δείκτες, τόσο ευκολότερα χαράζουμε τον δρόμο προς τον ήχο που μαγεύει.

 

[steadyshot]

Για το νουμερο 2 βαζω μονο αυτο

Εστίαση φωνής και κεντρική εικόνα: Στη στερεοφωνική μίξη, τα βασικά στοιχεία (π.χ. η φωνή του τραγουδιστή) κάθονται συνήθως στο κέντρο της στερεοφωνικής εικόνας ως “φανταστική” πηγή, την οποία το ανθρώπινο ακουστικό σύστημα ανασυνθέτει από τα L/R ηχεία. Αυτό πολλές φορές δίνει μια ομοιογενή, οργανική αίσθηση – η φωνή “αιωρείται” στον χώρο με φυσικό τρόπο, έχοντας και αντήχηση/χώρο γύρω της που αναπαράγεται από τα ίδια ηχεία. Σε ένα πολυκαναλικό σύστημα όμως, τυπικά υπάρχει ξεχωριστό κεντρικό ηχείο που συχνά αναλαμβάνει τα φωνητικά. Αν και αυτό εξαλείφει την εξάρτηση από sweet spot (η φωνή μένει στο κέντρο ανεξάρτητα από θέση ακροατή), κάποιοι audiophiles αισθάνονται ότι η φωνή από ένα φυσικό κεντρικό ηχείο ακούγεται “πολύ απομονωμένη” ή στεγνή σε σχέση με τα υπόλοιπα κανάλια – χάνεται η αρμονική ανάμειξη με τη μουσική που είχαν στο stereo. Υπάρχει η άποψη ότι η μουσική που έχει μιξαριστεί για δύο κανάλια πρέπει να ακούγεται σε δύο κανάλια: «Το stereo recording ακούγεται καλύτερα σε stereo, γιατί για αυτό σχεδιάστηκε – μια καλή μίξη surround όμως μπορεί να είναι πιο καθηλωτική αν γίνει σωστά». Πολλοί ακροατές, ειδικά σε παλαιότερες ηχογραφήσεις, προτιμούν την συνεκτικότητα της αρχικής στερεοφωνικής μίξης παρά μια τεχνητή πολύ καναλική επέκταση που ίσως αποσπά την προσοχή από τη μουσική (π.χ. όργανα από πίσω τους μπορεί να τους φανούν αφύσικα όταν δεν το έχει συνηθίσει το ακουστικό τους στερεότυπο).

 

[steadyshot]

Βαζω και ενα τελευταιο απο ΑΙ συνολικα για τα μη μετρησιμα απο τυπικες μετρησεις σε ηλεκτρονικα , ηχεια ,χωρο. Αν και για το RT60 υπαρχουν αναλυτικα διαγραμματα ομως ως προτιμηση δεν υπαρχει απολυτη εξειδικευση διαγραμματος προτιμησης

Πεδίο	Παράδειγμα «κρυφού» παράγοντα	Γιατί ξεφεύγει από τα συνήθη DIN/IEC tests	Πρακτικός αντίκτυπος στην προτίμηση
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ	Δυναμική παραμόρφωση & recovery (slew-rate limiting, TIM, clip-restore χρόνος)	Οι περισσότερες μετρήσεις THD/IMD γίνονται με σταθερό σήμα· δεν αποκαλύπτουν τι κάνει ο ενισχυτής σε βαθιές παροδικές κορυφώσεις	Σε hi-fi spec ενισχυτές (< 0,01 % THD) το φαινόμενο ακούγεται μόνο σε near-clip στάθμες → < 5 % βαρύτητα στην προτίμηση
	Επίδραση φορτίου (complex Z, back-EMF)	Οι bench-tests με 8 Ω αντιστάτη δεν δείχνουν αλλοιώσεις με ρεαλιστικά παθητικά (μη γραμμικά)	Αφορά δύσκολα ηχεία < 4 Ω στα χαμηλά· < 5 % επίδραση στο σύνολο, εφόσον ο ενισχυτής είναι σταθερός
ΗΧΕΙΑ	Θερμική & μηχανική συμπίεση (voice-coil heating)	Τα spinorama–type sweeps είναι βραχύχρονα· το speaker παίζει «κρύο»	Σε υψηλά SPL το mid/treble πέφτει 1-3 dB· επηρεάζει αίσθηση «ζωντάνιας» (έως 10 % των ακουστών) (sciencedirect.com)
	Cabinet & panel resonances (bell-modes 150-400 Hz)	Συχνοτική καμπύλη δείχνει μόνο στενό Q-peak• η χρονική ουρά (decay) δεν φαίνεται	Μπορεί να δώσει «αισθηση κουτιου»/»μπουμ» ακόμη κι αν η FR φαίνεται επίπεδη – εξηγεί μέρος του 26 % «ανεξήγητου» στις Harman μελέτες (audiosciencereview.com)
	Διασπορά/πλάτος σκηνής σε πραγματικό δωμάτιο	Spinorama μετρά γωνιακή ισχύ, όχι πώς αλληλεπιδρά με τις πρώτες ανακλάσεις του δωματίου	Εξηγεί γιατί δύο ηχεία με ίδιο on-axis τόνο κρίνονται «στενά» ή «ανοικτά» από διαφορετικούς ακροατές
ΔΩΜΑΤΙΟ	Temporal-spectral coupling (RT60 ανά 1/3 οκτ. & early decay)	Συνήθως δίνεται ένας μέσος RT60· δεν φαίνεται αν το 125 Hz σβήνει σε 0,8 s ενώ το 1 kHz σε 0,3 s	«Boominess» / «ξηρότητα» που μετρήσεις-μέσου όρου δεν προβλέπουν· ως 0,2–0,3 διαφορά στον αξιολογικό δείκτη Overall Listening Experience (OLE) (pmc.ncbi.nlm.nih.gov)

 

[steadyshot]

Οπως ειναι φανερο οι παραμετροι ειναι πολλοι , γι'αυτο επικρατησε το "εμπιστεψου το αυτι σου" αλλα και γι' αυτο πολλοι οδηγουνται σε συχνες αλλαγες γιατι οι αποφασεις που παιρνουν ειναι trial and error, γιατι πολυ απλα δεν μπορουν να διαχειριστουν και να γνωριζουν με λεπτομερεια ολες τις παραμετρους αλλα κυριως να βιωσουν στο χωρο τους, για επαρκες χρονικο διαστημα, διαφορους συνδυασμους τοσο ηλεκτρονικων/ηχειων οσο και ακουστικων παρεμβασεων.

 

[Dimifoot]

μια τεχνητή πολύ καναλική επέκταση που ίσως αποσπά την προσοχή από τη μουσική (π.χ. όργανα από πίσω τους μπορεί να τους φανούν αφύσικα όταν δεν το έχει συνηθίσει το ακουστικό τους στερεότυπο).

Όταν διαβάζω για "όργανα από πίσω τους" σε upmixing, διασκεδάζω αφάνταστα.
Το ΑΙ μάλλον σε αυτήν την περίπτωση μεταφράζεται ως Absolute Ignorance.

 

[steadyshot]

Όταν διαβάζω για "όργανα από πίσω τους" σε upmixing, διασκεδάζω αφάνταστα.
Το ΑΙ μάλλον σε αυτήν την περίπτωση μεταφράζεται ως Absolute Ignorance.

Ομολογω οτι και μενα δε μου φανηκε πολυ legit αυτο... Αλλα το αφησα γιατι μπορει οντως ο αλγοριθμος upmixing καποιες φορες να μη τα ξεχωρισει σωστα..

 

[wnet]

Όταν διαβάζω για "όργανα από πίσω τους" σε upmixing, διασκεδάζω αφάνταστα.
Το ΑΙ μάλλον σε αυτήν την περίπτωση μεταφράζεται ως Absolute Ignorance.

Στα πρώτα βήματα του upmixing όλο και θα έτυχε προς χάριν ..."εντυπωσιασμού"...
Φαντάζομαι πλέον όχι...

Όπως και στα πρώτα βήματα του stereo υπήρξε "κατάχρηση" ...
Ακούς π.χ. Beatles και είναι μπάσο/ντραμς στεγνά στο ένα κανάλι και κιθαρα/φωνή στο άλλο....

 

[Dimifoot]

Εδώ και αρκετά χρόνια που ακούω αποκλειστικά upmixed τα ολιγοκάναλα αρχεία, δεν έχω ακούσει ποτέ όργανα πίσω μου.

 

[steadyshot]

Ευτυχως να λες...γιατι τα οργανα απο πισω κρυβουν κινδυνους

 

[wnet]

Ευτυχως να λες...γιατι τα οργανα απο πισω κρυβουν κινδυνους

Αστειεύεσαι; άντε να σου ρθει κανα βιολί από πίσω κατακέφαλα να δούμε τι θα κάνεις!

Εγώ πάντως έχω την απορία πως βγήκε η φράση που κυκλοφορεί εδώ μέσα "ιπτάμενα βιολιά"..... δε μπορεί να βγήκε έτσι, κάποια στιγμή ακούστηκαν...
αλλά σε ποιο έργο και με τι σετάπιο;;;;;;

 

[Dimifoot]

Σε πολυκαναλική εγγραφή, και δη immersive, μπορεί ο παραγωγός να βάλει τα όργανα να πετάνε, να κολυμπάνε, ότι θες.
Αλλά σε upmixing δεν γίνεται.

Κρατάω μια επιφύλαξη για παλιότερους αλγόριθμους, που δεν τους έζησα. Δεν ξέρω τι γινόταν τότε.
Τώρα πάντως στο upmixing νομίζεις πως ακούς δικάναλο, αλλά με μεγαλύτερη σκηνή.