ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ;

[lakiss51]

Απάντηση: Re: Απάντηση: Re: ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ;

Τωρα laki μου θες να γυρισει το θεμα σε thriller ??? Ασε τους αιωνες μας στην μπαντα. :142:

<<Εφαγα Ξυλο για να κανω το ... >> ειναι εκφραση, εκτως αν δεν την εχεις ακουσει.:123:

Οσον αφορα την διορθωση σου στο <<ο,τι>>, καλα εκανες και την επισημανες...μην νομιζεις βεβαια οτι εχεις να κανεις και με τον πιο καλο ορθογραφο...Θελω ομως να πιστευω ?!?!?! οτι μιλαω καλα Ελληνικα και οσο μπορω να τα βελτιωνω.

Φιλικα
Β.Β

sorry (ελληνιστι) και...παρομοιως:605:

 

[noizmaker]

Κι ομως το sorry τεινει να πολιτογραφηθει ως Ελληνικο.Αλλωστε ο μεγας Κωστοπουλος (Πετρος) σε συνεντευξη του με την αειμνηστη Μαλβινα (Καραλη), εσκιζε τα ιματια του για να γινει Ελληνικη η λεξη νταουνιασμενος λες και δεν εχουμε λεξεις στην Ελληνικη που να σημαινουν ακριβως το ιδιο... κατηφης,ας πουμε,κατσουφιασμενος,μουτρωμενος,στενοχωρημενος.
Γιατι λοιπον οχι και το sorry...
Αντε και εις αλλα με υγεια:421: :607: :605:

 

[Giota]

Καβγάς ή καυγάς;

Σύμφωνα με τη σχολική γραμματική, ακολουθείται η αρχή της απλογράφησης στη γραφή λέξεων που έχει δανειστεί η ελληνική από άλλες γλώσσες. Δηλαδή τα δάνεια της ελληνικής απλοποιούνται ορθογραφικά. Συγκεκριμένα, στη γραπτή απόδοση των λέξεων αυτών χρησιμοποιούμε το ι και όχι τα η, υ κτλ. το ε και όχι το αι, το ο και όχι το ω, το β και όχι το υ, τα απλά σύμφωνα κ, λ, π, τ κτλ. και όχι τα διπλά κκ, λλ, ππ, ττ αντίστοιχα. Επίσης, το γκ και όχι το γγ. Η αρχή της απλογράφησης βασίζεται στο εξής σκεπτικό: για τη γραπτή παράσταση δανείου, δηλ. λέξης που ανήκει πλέον στην ελληνική γλώσσα και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του λεξιλογίου της, δεν απαιτείται να γνωρίζει κανείς την αντίστοιχη δανείστρια γλώσσα και τη γραφή της.

Η λέξη καβγάς είναι δάνειο από τα τουρκικά (kavga). Γράφεται όπως προφέρεται, με τον απλούστερο δυνατό τρόπο, άρα με β. Κλίνεται ακολουθώντας τους κανόνες της νεοελληνικής γραμματικής (πληθυντικός: οι καβγάδες) αντίθετα από άλλα, νεότερα δάνεια, που παραμένουν άκλιτα. Στην ίδια οικογένεια ανήκουν: καβγαδίζω, ο καβγατζής, η καβγατζού.

Παρόμοιας σημασίας ελληνικές λέξεις: φιλονικία, τσακωμός, μάλωμα, διαπληκτισμός, λογομαχία, έριδα.

 

[Giota]

Μπίρα ή μπύρα;

Η λέξη είναι δάνειο από τα ιταλικά: birra < γερμανικά ή ολλανδικά bier. Γράφεται με τον απλούστερο δυνατό τρόπο (βλ. κανόνες στην πρώτη λέξη της εβδομάδας): με ι και όχι με υ (στη συγκεκριμένη περίπτωση το γράμμα που αποδίδεται από την ξένη λέξη δε θα μπορούσε να αντιστοιχεί παρά μόνο στο ι). Κλίνεται ως θηλυκό ουσιαστικό σε -α, ακολουθώντας τους κανόνες της νεοελληνικής γραμματικής. Στα κουτάκια της μπίρας συνήθως εμφανίζεται η γραφή με υ.

Στην οικογένεια της μπίρας ανήκουν: μπιραρία, μπιρογνωσία, μπιρομαγιά, μπιρόκουτο, μπιροβάρελο, μπιροπότηρο, μπιρομεζέδες, μπιροποσία, μπιροκατάνυξη.

Η ελληνική λέξη για την μπίρα είναι ο ζύθος, που εμφανίστηκε την ελληνιστική εποχή (μετά τον 3ο αι. π.Χ.) και έχει πιθανόν αιγυπτιακή προέλευση. Στην ίδια οικογένεια: ζυθεστιατόριο, ζυθοζύμη (= μαγιά της μπίρας), ζυθοποιός, ζυθοποιείο, ζυθοποιία, ζυθοπωλείο, ζυθόχορτο (= λυκίσκος).

 

[Giota]

Πάρτι ή πάρτυ;

Το πάρτι είναι δάνειο από τα αγγλικά (party). Στα ελληνικά απλογραφείται, άρα γράφεται με ι και όχι με υ (βλ. κανόνες στην πρώτη λέξη της εβδομάδας). Η γραφή με υ είναι αρκετά συνηθισμένη, ιδίως σε τυπωμένες προσκλήσεις για παιδικά πάρτι. Είναι άκλιτο: του πάρτι, τα πάρτι.

Ενδιαφέρων είναι ο συσχετισμός με τη λέξη πάρτη, σε φράσεις όπως κοιτάει την πάρτη του, η οποία είναι δάνειο από τα ιταλικά (parte = μεριά, πλευρά) και έχει πάρει ελληνική κατάληξη θηλυκού ουσιαστικού. Παράγωγο είναι η λέξη παρτάκιας, που χρησιμοποιείται στον προφορικό λόγο για να χαρακτηρίσει εγωκεντρικό άνθρωπο (και όχι κάποιον που διασκεδάζει συχνά σε πάρτι!).

 

[Giota]

Σεζόν ή σαιζόν;

Η σεζόν είναι δάνειο από τα γαλλικά: saison. Στα ελληνικά απλογραφείται, άρα γράφεται με ε και όχι με αι (βλ. κανόνες στην πρώτη λέξη της εβδομάδας). Είναι άκλιτη.

Χρησιμοποιείται στις φράσεις καλοκαιρινή/θερινή σεζόν, χειμερινή σεζόν, θεατρική σεζόν, σχολική σεζόν, τουριστική σεζόν, υψηλή - χαμηλή σεζόν (αποδίδει τα αγγλικά high - low season), τηλεοπτική σεζόν, η τρίτη σεζόν της σειράς «Οι αγνοούμενοι», στο τέλος της σεζόν. Συνηθισμένη είναι και η φράση «νοικιάζω σπίτι με τη σεζόν», που σημαίνει ότι το νοικιάζω για ορισμένη χρονική περίοδο, π.χ. για τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Οι ελληνικές λέξεις εποχή και περίοδος μπορούν να είναι ισοδύναμες σε ορισμένες περιπτώσεις, π.χ. τέλος εποχής, τουριστική περίοδος.

 

[Giota]

Τρένο ή τραίνο;

Το τρένο είναι δάνειο (ιταλικά treno, αγγλικά και γαλλικά train). Στα ελληνικά απλογραφείται, άρα γράφεται με ε και όχι με αι (βλ. κανόνες στην πρώτη λέξη της εβδομάδας). Κλίνεται ως ουδέτερο ουσιαστικό σε -ο.

Στην οικογένεια του τρένου ανήκουν: τρενάρω (= καθυστερώ, αργώ να κάνω κάτι), τρενάρισμα. Χρησιμοποιείται μεταφορικά σε εκφράσεις του καθημερινού λόγου: μυστήριο τρένο αυτός ο τύπος, χάσαμε το τρένο (= την ευκαιρία), τρένο (= ασταμάτητη) η Μαρσέιγ στο γήπεδο.

Ελληνικές λέξεις για το τρένο είναι ο σιδηρόδρομος, που έχει επικρατήσει σε φράσεις όπως ηλεκτρικός σιδηρόδρομος και οδοντωτός σιδηρόδρομος, και η αμαξοστοιχία, που έχει επικρατήσει στη φράση ταχεία αμαξοστοιχία. Στην οικογένεια του σιδηρόδρομου: σιδηροδρομικός.

 

[Giota]

Kτίριο / κτήριο;

Η ετυμολόγηση του ουσιαστικού κτίριο από το ρήμα κτίζω αποτελεί παράδειγμα παρετυμολογίας, δηλαδή εσφαλμένης ετυμολογικής σύνδεσης μιας λέξης με κάποια άλλη. Αν το κτίριο ήταν παράγωγο του κτίζω, θα έπρεπε να έχει σ, όπως π.χ. το κτίσμα, και να μη λήγει σε -ριο. Το κτήριο προέρχεται είτε από το ευκτήριον (οίκημα) «οίκος προσευχών» είτε από το οικητήριον «κατοικία».

Πιο συχνή είναι η απλούστερη (παρετυμολογημένη) γραφή κτίριο και λιγότερο συνηθισμένη η (ορθή ετυμολογικά) κτήριο. Αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι από άποψη σημασίας το κτίριο μπορεί να ενταχθεί στην οικογένεια λέξεων του κτίζω (κτίσιμο, κτίσμα, κτίστης/χτίστης, κτιστός/χτιστός). Παράγωγο επίθετο: κτιριακός, π.χ. κτιριακές εγκαταστάσεις.

 

[noizmaker]

Για ποια σχολικη Γραμματικη μιλαμε ???
Θελετε δηλαδη να πειτε οτι τοσα χρονια που γραφαμε τις λεξεις που αναφερετε ( τραινο - μπυρα - καυγας - σαιζον - κτηριο κ.λπ.) δεν γραφαμε σωστα ???
Με το σκεπτικο τινος εγιναν ετσι τα πραγματα ??? Διοτι κι εγω μπορω ( και οποιοσδηποτε) να επικαλεσθει ενα δικο του σκεπτικο και να το πασαρει σαν γραμματικη της νεας Ελληνικης ... Θα ειναι ομως σωστο ???... Εδω νομιζω οτι το εαν θα ειναι η οχι, εξαρτατε απο το εαν εχει μπαρμπα στη κορωνα η οχι...
Ακομα καλο θα ηταν οταν τοποθετουμε στο topic τετοια θεματα, να ανφερουμε και τις πηγες (αλλως τε νομιζω ειναι και αρχη του site)
Β.Β

 

[Giota]

Όπως έχω αναφέρει ξανά, οι πληροφορίες είναι από το www.asprilexi.com

 

[noizmaker]

Οσο για την πηγη μαλλον εγω κανω λαθος διοτι δεν διαβασα τα προηγουμενα topic σας. Ζητω συγνωμη.:120:

Δεν ελαβα ομως απαντηση στις αλλες ερωτησεις μου.:117:

<<Για ποια σχολικη Γραμματικη μιλαμε ???
Θελετε δηλαδη να πειτε οτι τοσα χρονια που γραφαμε τις λεξεις που αναφερετε ( τραινο - μπυρα - καυγας - σαιζον - κτηριο κ.λπ.) δεν γραφαμε σωστα ???
Με το σκεπτικο τινος εγιναν ετσι τα πραγματα ???>>

Φιλικα
Β.Β

 

[Pleo]

Θα ήθελα κι εγώ μια απάντηση σε αυτό που ρωτάει ο noizmaker.

Μου φαίνεται ότι στα πλαίσια μιας κακώς εννοούμενης απλοποίησης, ξεχνάμε μία πολύ βασική χρήση της ορθογραφίας στα Ελληνικά, που δεν υπάρχει π.χ. στα Αγγλικά: αυτή της καταγωγής μιας λέξης.

Περιμένω με ενδιαφέρον μια απάντηση.

 

[Maria Pentagiotissa]

Το θέμα που θέτει ο noizmaker είναι μεγάλο και σοβαρό για τη γλώσσα...
Ασφαλώς και δεν γράφαμε λάθος τόσα χρόνια. Απλώς κάποτε (κάποιος)... άλλαξε το σωστό :140:. Σε αρκετές περιπτώσεις δικαιολογημένα λόγω παραφθοράς των λέξεων (επιστροφή στη γραφή της αρχικής ετυμολογίας) και σε άλλες, ας μου επιτραπεί η έκφραση, αυθαίρετα και με νοοτροπία οδοστρωτήρα. Η απλοποίηση, κατά τη γνώμη μου, δεν μπορεί να αποτελεί αυτοσκοπό, ιδιαίτερα όταν προσπαθεί να ξεριζώσει συνήθειες αιώνων. Αν μας πείραζε εμάς το αυγό και έγινε αβγό ή το αυτί που έγινε αφτί, τι έπρεπε να κάνουν οι Άγγλοι με το Worchestershire, που αν δεν το ξέρεις, αποκλείεται να το προφέρεις? Να αυτοκτονήσουν ομαδικά?

 

[Pleo]

Ναι η παράμετρος της προφοράς ήταν κάποτε πιο σημαντική. Όταν υπήρχαν τα Queen's English. Σήμερα όμως δεν θεωρείται τόσο σημαντική παράμετρος στην εκμάθηση Αγγλικών όπως παλαιότερα (όπως προκύπτει και από το teacher training στο Βρετανικό Συμβούλιο για να λέμε και κάποια πράγματα).

Μου κάνει λοιπόν εντύπωση το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυτή η στροφή προς την ανεξέλεγκτη απλοποίηση, δεδομένου ότι γνωρίζουμε πως σχέση των ελληνικών λέξεων με τις ρίζες τους είναι τελείως διαφορετική από όλες (και δεν γενικεύω) τις δυτικοευρωπαικές γλώσσες (άντε σας χαρίζω τα Λατινικά!).

 

[lakiss51]

Απάντηση: ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ;

Την μεγαλυτερη ζημια στη Νεοελληνικη γραπτη γλωσσα δεν την εκαναν οι "μαλλιαροι" αλλα η εκπαιδευτικη (γλωσσικη) μεταρρυθμιση με επικρατηση (κατοπιν...διαταγης!) της δημοτικης ως κυριας διδασκομενης γλωσσας. Τοτε εμεις οι "παλαιοι" τα χασαμε εντελως και δεν μπορουσαμε να βοηθησουμε καθολου τα παιδια μας στα μαθηματα τους. Αναγκαστικα ξαναγιναμε μαθητες και μαθαιναμε για το αβγο το τρενο το καλιτερο την καταργηση του "ν" κ.α. - πραγματα παντελως "αγραμματα" στα ματια μας. Ειπα παραπανω για "ζημια", και δεν εννοω φυσικα πως η δημοτικη ειναι ζημια αλλα η ουσιαστικη καταργηση των αρχαιων. Μπορει η διδασκαλια τους να ηταν βασανιστικη (και...χαζη) αλλα ο πλουτος της γνωσης (ελαχιστης βεβαια σε ποσοτητα) που μας μεταδοθηκε ηταν τεραστιος - και κυριως μας εκανε Ελληνοφρονες.
Τωρα τη γλωσσα μα την ανελαβαν κατι Μπαμπινιωτηδες που οταν σπαζεις το ποδι/χερι σε στελνει στον "ορθοπΑΙδικο" κι οχι στον "ορθοπΕδικο"- και ξερετε γιατι; Με μια γελοια δικαιολογια...Επειδη η λεξη (λεει) προερχεται απο το γαλλικο "orthopaedique" που εννοει την "ορθη μορφωση των παιδιων" και με τον...καιρο εφθασε να σημαινει την αποκατασταση των ...ακρων (Θεε!!!), αλλα και πιθανον απο το Ελληνικο "ορθον+πεδη" (οπου πεδη=φρενα δηλ. καλη...κυκλοφορια). Ξανα...Θεε!!! Και δεν λαμβανει καθολου υπ΄οψη του το απλουστατο: "ορθον+πεδιο" δηλ σωστος στο πεδιον (σου), περιβαλλον κλπ. Ενα απλο παραδειγμα για τους...γλωσσοπλαστες - για τους οποιους αμφφιβαλλω για τον ρολο τους...

 

[Giota]

Μην ξεχνάμε ότι σε πολλές λέξεις έχει επικρατήσει η λάθος γραφή. Θέλετε από συνήθεια...από ευκολία...από άγνοια...δεν ξέρω από τι.

 

[Maria Pentagiotissa]

Πολύ σωστά, Γιώτα. Αλλά όταν επαναφέρουμε την ετυμολογικά ορθή γραφή με τη (σωστή) αιτιολογία ότι αυτή που είχε επικρατήσει ήταν η λάθος, γιατί καταργούμε από την άλλη σε πολύ περισσότερες λέξεις την ετυμολογικά ορθή για χάρη της απλοποίησης;

 

[Giota]

Πολυθρόνα;

πολυθρόνα ή πολιθρόνα; Η πολυθρόνα είναι δάνειο από τα ιταλικά, και συγκεκριμένα προέρχεται από το poltrona, και αυτό με τη σειρά του από το poltro (κρεβάτι). Θα έπρεπε λοιπόν να τη γράψουμε με ι ακολουθώντας την αρχή της απλογράφησης που εφαρμόζεται στην περίπτωση των δανείων. Γράφεται όμως με υ γιατί έχει παρετυμολογηθεί, έχει δηλαδή δοθεί λανθασμένη ερμηνεία σχετικά με την προέλευσή της, από τις ελληνικές λέξεις πολύς και θρόνος, πράγμα το οποίο είναι αβάσιμο. (Έχουμε σκεφτεί ποτέ πόσο πολλούς μπορεί να χωράει μια πολυθρόνα Αν και μη ορθή ετυμολογικά, πρόκειται πλέον για καθιερωμένη γραφή που δεν προτείνεται να αλλάξει.

 

[Giota]

Συντριβάνι;

Το σιντριβάνι προέρχεται από την τουρκική λέξη sadirvan και αυτή με τη σειρά της από τα περσικά. Ως δάνειο, θα έπρεπε να γραφεί με τον απλούστερο δυνατό τρόπο, άρα με ι. Το υ προέρχεται από λανθασμένη σύνδεση με το συντρίβω (παρετυμολογία), με το οποίο προφανώς δεν έχει καμία ετυμολογική σχέση: Έχουμε σκεφτεί ποτέ τι συντρίβει ένα σιντριβάνι;
Η γραφή συντριβάνι είναι περισσότερο διαδεδομένη από τη γραφή σιντριβάνι, αλλά δεν πρόκειται για περίπτωση καθιέρωσης όπως η πολυθρόνα. Ελληνικής καταγωγής λέξεις με παρόμοια σημασία είναι ο πίδακας και το αναβρυτήριο (αναβρύ[ω]= αναβλύζω, αναβρύζω)

 

[Giota]

Πυλωτή ή πιλοτή;

Η λέξη αποδίδει τη γαλλική pilotis που προέρχεται από τη λέξη pilot = κολόνα και δεν έχει καμία σχέση με την ελληνική λέξη πύλη. Επομένως, γράφεται πιλοτή (με ι και ο και όχι με υ και ω), με τον απλούστερο δηλ. τρόπο, που επιβάλλει ο κανόνας της φωνητικής μεταγραφής των ξένων λέξεων.

Η πιλοτή είναι ο ελεύθερος, ανοιχτός, χωρίς κτίσματα ισόγειος χώρος ενός οικοδομήματος που έχει ανεγερθεί επί υποστυλωμάτων (συνήθως πολυκατοικίας), ο οποίος, σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό καθεστώς, είναι κοινόχρηστος, προορισμένος να εξυπηρετεί τις ανάγκες όλων των ενοίκων (συνηθέστερα χρησιμοποιείται ως χώρος παρκαρίσματος) και μπορεί κατ' εξαίρεση, σε κάποιες περιπτώσεις, να παραχωρείται στην αποκλειστική χρήση κάποιου, όχι όμως και να μεταβιβάζεται στην κυριότητά του.